مرکز مطالعات خاورمیانه در تحلیلی نوشت که جمهوری اسلامی با فاصله گرفتن از متحدان فارسی‌زبان سابق خود در افغانستان، به ویژه جبهه مقاومت ملی، روابط خود را با طالبان تقویت کرده است.

در این تحلیل آمده است که ایران از هر گونه فعالیت مسلحانه علیه طالبان خودداری کرده است.

این مرکز تحقیقاتی نوشت که جمهوری اسلامی با رویکرد جدیدی به حمایت از طالبان پرداخته و تلاش می‌کند با ایجاد روابط جدید با گروه‌های تندرو، به «یک قدرت اسلامی چندمذهبی» تبدیل شود.

به گفته احمد سیر داوودزی، نویسنده این تحلیل، تحویل دادن سفارت افغانستان در تهران به طالبان نمونه‌ای از این رویکرد است.

بر اساس این تحلیل، حسن کاظمی قمی، نماینده ویژه ایران در امور افغانستان، گفته است روابط ایران با طالبان نسبت به حکومت قبلی افغانستان «بهتر» شده است.

در این تحلیل به نقل از مقام‌های ایرانی گفته شده که جمهوری اسلامی «از مبارزه مسلحانه با طالبان حمایت نخواهد کرد» و این موضع‌گیری، جبهه مقاومت را مجبور کرده در جست‌وجوی حامیان جایگزین مانند تاجیکستان باشد.

این مرکز نوشت تغییر رویکرد تهران نسبت به متحدان فارسی‌زبان نگرانی‌هایی را در میان برخی گروه‌های فارسی‌زبان افغانستان برانگیخته است که طالبان را به سرکوب هویت فرهنگی و زبانی متهم می‌کنند.

بر اساس این تحلیل، این تغییرات می‌توانند تاثیر قابل توجهی بر وضعیت داخلی افغانستان و روابط منطقه‌ای طالبان داشته باشند.

نویسنده به نزدیکی روابط قم و قندهار نیز اشاره کرد و نوشت که هبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان، با گروهی به نام شورای هلمند که به عنوان طالبان ایرانی شناخته‌ می‌شوند و پایگاه‌هایی در ایران داشته‌اند، ارتباط داشته است.

در این تحلیل تاکید شد که طالبان از الگوهای سپاه پاسداران در زمینه‌های نظامی و اقتصادی پیروی می‌کند و علی‌رغم اختلافات دو کشور بر سر حقابه و مدیریت مرزها، روابط قم و قندهار به قوت خود باقی مانده است.

تحلیل مورد نظر همچنین تاکید کرد کاهش نفوذ آمریکا در خاورمیانه باعث شده است کشورهای منطقه بیشتر به سمت ایران متمایل شوند و «جمهوری اسلامی فرصت‌های بیشتری برای تحقق اهدافش پیدا کرده» است.