معاونت ریاست‌جمهوری جِی‌دی ونس برای ایران چه معنایی دارد
دونالد ترامپ، نامزد جمهوری‌خواه برای ریاست جمهوری ایالات متحده، دوشنبه ۲۵ تیر اعلام کرد جی‌دی ونس را به عنوان نامزد معاونت خود انتخاب کرده است. ناظران ایران می‌گویند این انتخاب در صورت پیروزی ترامپ در انتخابات، تاثیر قابل توجهی بر سیاست خارجی واشینگتن در قبال تهران خواهد گذاشت.
دونالد ترامپ روز دوشنبه و در اولین روز کنوانسیون ملی حزب جمهوری‌خواه که در میلواکی برگزار می‌شود، به‌طور رسمی به‌عنوان نامزد این حزب در انتخابات ریاست جمهوری امسال معرفی شد و جی‌دی ونس، سناتور جمهوری‌خواه ایالت اوهایو را به عنوان گزینه خود برای سمت معاونت ریاست جمهوری برگزید.
مواضع ونس درباره سیاست ایالات متحده در خاورمیانه، هم‌سویی کاملی با مواضع کلیدی محافظه‌کاران در این زمینه دارد.
جیسون برادسکی، رییس شورای سیاست‌گذاری «اتحاد علیه ایران هسته‌ای» میگوید: «اگر ترامپ به‌عنوان رییس‌جمهوری انتخاب شود، کمپین فشار حداکثری به تهران دوباره برمی‌گردد.»
برادسکی میگوید با توجه به مواضع پیشین جی‌دی ونس درباره ایران، می‌توان انتظار این روند را داشت: «من معتقدم دوره دوم دولت ترامپ با تمرکز بر کمپین فشار حداکثری و اقدامات بازدارنده قدرتمند علیه حکومت ایران ادامه خواهد یافت.»
ونس همچون ترامپ، از منتقدان سرسخت توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی است و از توافق برجام به عنوان «فاجعه» یاد می‌کند.
ترامپ در سال ۲۰۱۸، زمانی که رییس‌جمهور بود، ایالات متحده را از توافق هسته‌ای مهم با ایران موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) خارج کرد و تحریم‌های سخت‌گیرانه علیه جمهوری اسلامی را دوباره بازگرداند.
برادسکی با یادآوری انتقادهای مکرر ونس از برجام در دوره اوباما میگوید: «او خروج رییس‌جمهور ترامپ را از این توافق تحسین کرده است و سیاست دوره اوباما برای کاهش تحریم‌ها علیه حکومت ایران را نفرت‌انگیز خوانده است.»
نامزد انتخابی ترامپ برای معاونت ریاست‌جمهوری همچنین از حامیان سرسخت اسرائیل بوده و از تصمیم دولت ترامپ برای انتقال سفارت آمریکا به اورشلیم حمایت کرده است.
آن‌طور که رسانه‌های محلی اسرائیل در ۲۹ تیر ۱۴۰۱ گزارش دادند، ونس هنگام سخنرانی در گردهمایی ویژه ای‌پک در اسرائیل گفت: «توافق با ایران یک فاجعه بود. اسرائیل مهم‌ترین متحد ماست و ترامپ حق داشت [سفارت] را به اورشلیم منتقل کند.»
اقدام نظامی
ونس علی‌رغم مواضع تند خود علیه جمهوری اسلامی، نسبت به صدور مجوز اقدام نظامی علیه ایران نیز هشدار داده است.
این سناتور محافظه‌کار مهر ماه ۱۴۰۲، در مصاحبه‌ای با مارگارت برنان در شبکه سی‌بی‌اس در پاسخ به سوالی درباره صدور مجوز حمله نظامی به خاک ایران به دلیل افزایش حملات نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی به سربازان آمریکا گفت که با این اقدام مخالف است.
او با این حال افزود: «اگر جمهوری اسلامی به ما حمله کند، باید به آن‌ها حمله کنیم.»
ونس در آن مصاحبه در پاسخ به این پرسش که آیا با افزایش حملات به نیروهای آمریکایی در خاورمیانه، اجازه استفاده از زور را به جو بایدن، رییس‌جمهوری آمریکا می‌دهد، گفت: «در حال حاضر، مطلقا نه. من فکر می‌کنم ما باید تلاش کنیم تا اوضاع را کنترل کنیم و تنش را کاهش دهیم. البته ما باید خطوط قرمز خود را داشته باشیم. اگر ایرانی‌ها به نیروهای آمریکایی حمله کنند و اگر نقشی تشدیدکننده در درگیری‌ها ایفا کنند، ما باید به آن‌ها پاسخ بدهیم.»
برادسکی معتقد است این موضع، ونس را با لفاظی‌های ترامپ در اولین دوره ریاست جمهوری که آن را «صلح از طریق قدرت» می‌نامد، هم‌سو می‌کند.
برادسکی میگوید حمله آمریکا در عراق که منجر به کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه در ۱۳ دی ۹۸ شد، با وجود همه نگرانی‌ها به جنگ منجر نشد.
ترامپ از تصمیم خود در آن زمان به عنوان «یک تصمیم بازدارنده به جای تجاوز» یاد کرد.
نیک نیکبخت، فعال ایرانی-آمریکایی که از حامیان ترامپ است به ایران‌اینترنشنال میگوید انتخاب ونس به عنوان معاون ترامپ او را مایوس کرده است.
نیکبخت با اشاره به اینکه ونس زمانی یکی از جدی‌ترین منتقدان ترامپ بود میگوید: «من به عنوان یک حامی ترامپ، به عنوان یک فعال ایرانی-آمریکایی، از انتخاب ونس از طرف ترامپ مایوس شدم زیرا او با ترامپ هم‌سو نیست. در واقع فارغ از سیاست خارجی، بسیاری از جمهوری خواهان و بسیاری از حامیان ترامپ، جی‌دی ونس را قبول ندارند. او فردی دمدمی مزاج است.»
ونس مهر ۱۳۹۵ در مصاحبه‌ای با چارلی رز گفت: «من از مخالفان ترامپ هستم و هرگز او را دوست نداشتم.»
نیکبخت میگوید خبرهای ونس، «نگران‌کننده» و «خطرناک» است.
لابی ایران
نیکبخت به سخنرانی اردیبهشت سال جاری ونس در اندیشکده کوئینسی اشاره کرد که یک اندیشکده آمریکایی است و با اتهاماتی مبنی بر حمایت از سیاست خارجی آمریکا در راستای منافع جمهوری اسلامی مواجه شده است.
تام کاتن، سناتور جمهوری‌خواه آرکانزاس نیز در ایکس نوشت که موسسه کوئینسی «محل لابی‌های طرفدار ایران» است.
الی کوهانیم، نماینده ویژه در دولت ترامپ برای نظارت و مبارزه با یهودستیزی پیش‌تر در گفت‌وگو با قسمت پنجم پادکست چشم ایران در ایران‌اینترنشنال، گفت موسسه کوئینسی که یکی از بنیانگذاران آن تریتا پارسی است با نایاک مرتبط است.
به گفته کوهانیم، در جریان یک پرونده حقوقی، ارتباطات ادعایی ترتیتا پارسی با حکومت ایران فاش شده است.
کوهانیم گفت او معتقد است ونس احتمالا از آن روابط گزارش شده بی‌اطلاع بوده است: «بنابراین از طریق این زنجیره، ما می‌دانیم که کوئینسی این پیوندها را با جمهوری اسلامی دارد و متاسفانه، افرادی مانند روت راموسوامی و جی‌دی ونس چندی پیش در کنفرانس موسسه کوئینسی صحبت کردند. من مطمئن نیستم این آقایان از ارتباطات کوئينسی آگاه بوده باشند.»
اما کنش‌گرانی مانند نیکبخت، نگاهی متفاوت به این مسائل دارند.
نیکبخت با اشاره به سخنرانی اخیر ونس در موسسه کوئینسی میگوید: «او برای سخنرانی و لابی‌گری برای طرفداران حکومت ایران عالی است. به همین دلیل او آن‌جاست. بنابراین می‌توانم بگویم این موضوع جدا نگران‌کننده و خطرناک است.»
سارا راویانی، یک فعال ایرانی-آمریکایی دیگر و همکار میهمان با نوفدی، اتحادیه ملی برای دموکراسی در ایران، در شبکه ایکس نوشت واکنش‌ها در مورد ونس در جامعه متفاوت بوده است.
او دنبال‌کننده‌های خود را تشویق کرد سخنرانی ونس در اندیشکده کوئینسی را تماشا کنند و واکنش خود را به موضع او در مورد ایران را «غافلگیر کننده» توصیف کرد.