چهارمین مناظره نامزدهای جانشینی رئیسی در فضای سرد انتخاباتی
چهارمین مناظره انتخاباتی میان مسعود پزشکیان، مصطفی پورمحمدی، سعید جلیلی، علیرضا زاکانی، امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی و محمدباقر قالیباف، شش نامزد مورد تایید نظام برای جانشینی ابراهیم رئیسی، دوشنبه چهارم تیر در شرایطی برگزار شد که منوچهر پورمحمدی فضای سرد انتخاباتی خوانده است.
این مناظره که به دیگاه نامزدها درباره روابط بین‌الملل اختصاص داشت و با عنوان «ایران در جهان امروز» برگزار شد، سه ساعت طول کشید.
در دور نخست پرسش‌ها، پزشکیان، با اشاره به این‌که مشکل اقتصادی و ارتباطات بین‌المللی ایران بدون حل موضوع تحریم‌ها واف‌ای‌تی‌اف، قابل حل نیست، گفت: «الان گران می‌خریم و ارزان هم می‌فروشیم» چون بسیاری از کشورها به دلیل تحریم‌ها و مساله اف‌ای‌تی‌اف حاضر به همکاری با تهران نیستند.
مسعود پزشکیان در ادامه با اشاره این‌که او از ابتدا گفته بود سیاست‌های رهبر جمهوری اسلامی را اجرا می‌کند، تاکید کرد اگر سیاست‌های کلی نظام و خامنه‌ای اجرا می‌شد، مشکلات به این جا نمی‌رسید.
مسعود پزشکیان، که نامزد مورد حمایت اصلاح‌طلبان است با اشاره به اهمیت قدرت نظامی گفت: «قدرت دفاعی ما باعث افتخار ما است. قدرت بازدارندگی این کشور و کاری که سپاه و ارتش کرده، باعث افتخار جامعه است.»
مسعود پزشکیان با این کنایه که امیدوار است همه نامزدها تا پایان انتخابات در رقابت باقی بمانند، گفت چهار نامزد همسو مجموعا بیست دقیقه وقت دارند و من در پنج دقیقه باید به آن‌ها پاسخ دهم.
مسعود پزشکیان در جریان مناظره با انتقاد از حمله به سفارت‌خانه‌های عربستان سعودی و بریتانیا بدون اشاره به نام کسی گفت: «کسانی که از سفارت انگلیس و عربستان بالا رفتند، پست گرفتند.» این نامزد مورد حمایت اصلاح‌طلبان گفت: «حمله به سفارت عربستان باعث شد، همه سفارتخانه‌ها ببندند و بروند یا روابطشان را به شدت کاهش دهند.»
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، رئيس بنیاد شهید، دیگر نامزد مورد تائید نظام، در واکنش به صحبت‌های پزشکیان، حسن روحانی را مورد انتقاد قرار داد و گفت روحانی به عنوان رییس‌جمهور و رییس شورای عالی امنیت ملی باید از این حملات جلوگیری می‌کرد.
قاضی‌زاده هاشمی در دور نخست صحبت‌هایش هم با اشاره به این‌که دولت روحانی با طالبان چالش جدی داشت و الهام علی‌اف، رییس‌جمهوری آذربایجان در اواخر دوره روحانی «برای ایران خط و نشان می‌کشید»، گفت «هر موقع جریان اصلاحات به روی کار آمد، سایه جنگ بر سر کشور ظاهر شد.»
قاضی‌زاده هاشمی در بخشی دیگر از صحبت‌هایش با اشاره به این‌که برخی از چهره‌ها در دولت روحانی دوز اول فایزر را هم زده بودند، گفت آن‌ها اجازه واردات واکسن کرونا را ندادند اما اف‌ای‌تی‌اف را متهم کردند.
مصطفی پورمحمدی، عضو هیات مرگ و مقام قضایی جمهوری اسلامی در دهه ۶۰با اشاره به رد صلاحیت شماری از چهره‌های حکومتی همچون لاریجانی و جهانگیری دآن را به فضای سرد انتخاباتی در ایران پیوند داد و گفت «هیچ حس و حال جدیدی در جامعه» نمی‌بیند.
پورمحمدی که در جریان این چند دور مناظره، مواضعی صریح‌تر از سایر نامزدها اتخاذ کرده است، با ذکر این‌که برخی نامزدها تحزب و فعالیت سازمان‌یافته سیاسی را قبول ندارند، ضمن انتقاد از مواضع سعید جلیلی گفت او پیش‌تر با سازمان‌دهی نهادهای مردم‌نهاد مخالفت می‌کرد و معتقد بود این روند می‌تواند به انقلاب مخملی و انقلاب رنگی بیانجامد.
علیرضا زاکانی، شهردار فعلی تهران هم، با گفتن این‌که برجام از خطوط قرمز جمهوری اسلامی عبور کرد و «چیزی نبود» که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی بخواهد، تاکید کرد در کمیسیون برجام مجلس، پزشکیان بدون خواندن متن توافقنامه هسته‌ای درباره آن اظهار نظر می‌کرد.
زاکانی همچنین با اشاره به پرونده‌های کرسنت، توتال و استات اویل گفت در دوره محمد خاتمی بزرگ‌ترین خیانت‌های نفتی به کشور شد و مدعی شد آماده است بر سر این موضوعات با خاتمی، حسن روحانی و بیژن زنگنه مناظره کند.
در واکنش به این صحبت‌ها، بیژن زنگنه، وزیر نفت در دولت‌های محمد خاتمی و حسن روحانی با اشاره به این‌که او از آبان ۱۴۰۰ از جلیلی خواسته است با هم در خصوص قرارداد کرسنت مناظره کنند اما او از مناظره فرار می‌کند و با گفتن این‌که زاکانی نوچه جلیلی است، گفت پس از این مناظره مردم متوجه خواهد شد که «شما چه خسارات جبران‌ناپذیری به کشور زدید.»
محمدباقر قالیباف، رئيس مجلس شورای اسلامی هم با اشاره به حمله مستقیم حکومت ایران به اسرائیل گفت: «برخی مدعی بودند که نباید روی موشک شعار مرگ بر اسرائیل نوشت، چون تحریم می‌شویم؛ اما جریان دیگری عملیات وعده صادق را انجام داد که چقدر فرصت اقتصادی برای ما ایجاد کرده است.»
حکومت ایران شامگاه ۲۵ فروردین با بیش از ۳۰۰ موشک کروز، موشک بالستیک و پهپاد به اسرائیل حمله کرد. به گفته ارتش اسرائیل، ۹۹ درصد از پرتابه‌های جمهوری اسلامی از سوی سامانه‌های دفاعی اسرائیل و متحدان آن ساقط شدند.
راستی‌آزمایی برخی از ادعاهای نامزدهای نظام برای جانشینی رئیسی
اظهارات سعید جلیلی درباره حجم صادرات ایران در دوره برجام
سعید جلیلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در این مناظره مدعی شد صادرات ایران به کل اتحادیه اروپا در دوره برجام نصف افغانستان بود، ادعایی که بررسی‌های ایران اینترنشنال نشان می‌دهد نادرست است.
در دوره برجام، یعنی سال‌های ۹۴ تا ۹۷ و پیش از خروج ترامپ از این توافق، ارزش تقریبی صادرات ایران به افغانستان، ۱۳/۳ میلیارد دلار و ارزش صادرات ایران به اروپا بیش از ۱۶/۹ میلیارد دلار برآورد شده است.
اظهارات زاکانی درباره حمله لباس شخصی‌ها به سفارت بریتانیا
در موردی دیگر، علیرضا زاکانی در جریان مناظره مدعی شد هیچ وقت حمله به سفارت بریتانیا در تهران را تایید نکرده است، بررسی‌های ایران‌اینترنشنال نشان می‌دهد این ادعا هم نادرست است.
زاکانی که به همراه اسماعیل کوثری و حمید رسایی از حامیان اصلی این اقدام بودند، ۹ آذر ۱۳۹۰، یک روز پس از حمله گروهی از دانشجویان و لباس شخصی‌ها به سفارت بریتانیا در ایران، اقدام آن‌ها را «خود جوش» و برآمده از «خشم مقدس» توصیف کرد و گفت مسئولان جمهوری اسلامی نباید تنها به کاهش سطح روابط با انگلستان بسنده کنند.
اظهارات قاضی‌زاده هاشمی درباره اسدالله اسدی و حمید نوری
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی در این مناظره گفت: «دیپلمات‌های دولت آقای روحانی که زندان‌های اروپا بودند، آقایان اسدی و نوری با اقتدار دیپلماتیک رئیسی آزاد شدند.»
بررسی‌های ایران‌اینترنشنال نشان می‌دهد اسدی از سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۷ به عنوان دیپلمات در دولت‌های محمد خاتمی و محمود احمدی‌نژاد در سفارت جمهوری اسلامی در عراق فعالیت می‌کرد. او از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲ و هم‌زمان با دولت احمدی‌نژاد نیز در سفارت جمهوری اسلامی در بریتانیا مشغول به کار بود.
اسدی در خرداد سال ۱۳۹۷ به اتهام دست داشتن در طراحی یک بمب‌گذاری تروریستی بازداشت شد.
بر این اساس، از آن‌جا که اسدی در دوره‌های ریاست جمهوری خاتمی، احمدی نژاد و روحانی دیپلمات بوده، اظهارات قاضی‌زاده هاشمی درباره اسدی گمراه‌کننده است.
حمید نوری که کارمند سابق قوه قضائیه بود، آبان سال ۱۳۹۸ در سوئد بازداشت شد، هیچ‌گاه در وزارت خارجه فعالیت نکرده است.
به این ترتیب با توجه به این‌که نوری، سابقه فعالیت دیپلماتیک هم نداشته است، اظهارات قاضی‌زاده هاشمی درباره او به طور کامل نادرست است.
آخرین مناظره این شش نامزد مورد تایید نظام، سه‌شنبه پنجم تیر برگزار می‌شود.