دادگاه عالی انتاریو: هواپیمایی اوکراین در اجازه خروج به پرواز پی‌اس۷۵۲ «سهل‌انگاری» کرد

ساعاتی پس از آنکه دادگاه عالی انتاریو حکم به کوتاهی شرکت هوایی بین‌المللی اوکراین در عمل به وظیفه خود داد، انجمن خانواده‌های جان‌باختگان پرواز پی‌اس-۷۵۲ در بیانیه‌ای اعلام کرد که این حکم، نافی مسئولیت جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران در سرنگون کردن هواپیمای مسافربری اوکراینی نیست.

انجمن خانواده‌های جان‌باختگان پرواز پی‌اس-۷۵۲در بیانیه‌ای که پس از صدور حکم دادگاه منتشر شد با تاکید بر این‌که آن‌ها همچنان متعهد به جستجوی حقیقت و عدالت برای جان‌باختگان پرواز هستند با اشاره به نظر دادگاه درباره کوتاهی شرکت هوایی اوکراین گفته‌اند بر اساس این‌ حکم «قاضی گزارش‌های جمهوری اسلامی را قانع‌کننده ندانسته و با توجه به قابلیت‌های دستگاه‌های راداری نظامی و دستگاه پدافند، توضیحات جمهوری اسلامی مبنی بر خطای انسانی را بی‌معنا دانسته است.»

در این بیانیه همچنین با اشاره به اینکه این حکم بر مسئولیتی که سپاه و جمهوری اسلامی در قبال سرنگونی پرواز پی‌اس-۷۵۲بر عهده دارند، تاکید کرده، گفته شده است: «اقدامات حقوقی انجمن در سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی، دیوان بین‌المللی دادگستری و دیوان بین‌المللی کیفری در لاهه تحت تاثیر این حکم قرار نخواهد گرفت.»

انجمن پرواز همچنین گفته این دعوای حقوقی را بسیاری از اعضای خانواده‌های پرواز به صورت مستقل از انجمن مطرح کرده‌اند و انجمن صرفا با به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات با آن‌ها همکاری کرده است.

بر اساس حکم دادگاه عالی ایالت انتاریو، مسئولیت قانونی پرداخت کامل غرامت به خانواده‌هایی که عزیزان‌شان را در سقوط پرواز پی‌اس ۷۵۲ از دست دادند، بر عهده هواپیمایی بین‌المللی اوکراین است.

قاضی این دادگاه که جلساتش از نوامبر ۲۰۲۳ شروع شد و پس از برگزاری ۱۸ جلسه در ژانویه ۲۰۲۴ تمام شد، در حکم خود نوشت شرکت هوایی اوکراین نتوانست ثابت کند که با سبک و سنگین کردن احتمالات در دادن اجازه به پرواز پی‌اس۷۵۲ در ترک تهران مرتکب کوتاهی نشده است.

قاضی در جمع‌بندی خود به این نتیجه رسید که شرکت هوایی بین‌المللی اوکراین، بر اساس قوانین هوایی بین‌المللی در دادن اجازه پرواز به آن هواپیما «مراقبت استاندارد» را کاملا انجام نداده و بر اساس آخرین اطلاعات موجود، ارزیابی‌ ایمنی را کامل نکرده است.

قاضی در حکم خود گزارش جمهوری اسلامی درباره این سقوط را «مساله‌دار» خوانده و نوشته است توضیحات ایران «معنی‌دار نیست» اما با وجود این، گزارش را به عنوان یکی از روایت‌های علت سقوط مد نظر قرار داده است.

۱۸ دی ۱۳۹۸پرواز پی‌اس۷۵۲ متعلق به هواپیمای مسافری شرکت هوایی اوکراین دقایقی پس از برخاستن از فرودگاه بین‌المللی خمینی در تهران با شلیک عامدانه دو موشک سپاه ساقط شد و ۱۷۷ سرنشین آن جان‌باختند.

قاضی جاسمین اکبرعلی، در حکم خود نوشته که هواپیمایی بین‌المللی اوکراین از این مساله که ساعاتی قبل از پرواز پی‌اس۷۵۲، جمهوری اسلامی با موشک‌های بالستیک به نیروهای آمریکایی در عراق حمله کرده، غفلت کرده است.

حکم دادگاه عالی انتاریو ناقض نقش و مسئولیت مقام‌های جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران نیست، چون موضوع شکایت اهمال شرکت هوایی اوکراین به دلیل دادن اجازه پرواز بوده است.

جو فیورانته، از وکلای شاکیان، در گفتگو با یاهونیوز با اشاره به این‌که این حکم نتیجه مهمی برای موکلان آن‌هاست، گفت: «بالاخره خانواده‌ها پاسخ‌های دقیقی درباره مسئولیت هواپیمایی بین‌المللی اوکراین در این فاجعه وحشتناک گرفتند.»

با توجه به کنوانسیون مونترال، که مقررات مربوط به مسافربری هوایی بین‌المللی را تنظیم می‌کند، با صدور این حکم هواپیمایی بین‌المللی اوکراین دیگر نمی‌تواند غرامت پرداختی به خانواده‌ها را به ۱۸۰ هزار دلار آمریکا برای هر مسافر محدود کند و موظف به پرداخت کامل خسارات جبرانی برای مرگ جان‌باخته‌ها خواهد بود.

پاول میلر، یکی دیگر از وکلای پرونده، به یاهو نیوز گفت: «این حکم پیامی قوی به خطوط هوایی بین‌المللی ارسال می‌کند تا ایمنی مسافران خود را در اولویت قرار دهند و گام‌های لازم را برایاجتناب از عملیات در مناطق جنگی بردارند.»

پیشتر در ۱۰ خرداد ۱۴۰۳ دادگاه عالی کانادا رسیدگی به درخواست شماری از خانواده‌های جان‌باخته‌های پرواز پی‌اس۷۵۲ برای ضبط اموال دولتی و دارایی‌های بانکی ایران در خاک کانادا را به منظور پرداخت غرامت تقریبا ۲۵۰ میلیون دلاری به این خانواده‌ها را رد کرده بود.

تیر ماه سال ۱۴۰۲ چهار کشور متضرر در انهدام هواپیمای اوکراینی با موشک‌های سپاه پاسداران، شامل بریتانیا، کانادا، سوئد و اوکراین رسما از جمهوری اسلامی به دلیل سرنگون کردن عمدی این هواپیما به دیوان بین‌المللی دادگستری شکایت کردند.

حامد اسماعیلیون، عضو هیات مدیره انجمن دادخواهی برای پرواز پی‌اس۷۵۲، دی ماه ۱۴۰۲ در گفت‌وگو با ایران‌اینترنشنال از مذاکره با دولت کانادا برای تشکیل پرونده علیه جمهوری اسلامی در سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی (ایکائو) خبر داد.