نیویورک تایمز گزارش داده دولت بایدن به خاطر نگرانی از تشدید تنش‌های هسته‌ای در پیامد واکنش ایران به لحن تند قطعنامه کشورهای اروپایی علیه جمهوری اسلامی در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، از این کشورها خواسته بود برخی عبارت‌های به کار رفته در این قطعنامه را تعدیل کنند.
بر اساس این گزارش و به نقل از مقامات آمریکایی، ایالات متحده برای جلوگیری از آن‌چه تشدید بحران در شرایط بحرانی خاورمیانه خوانده شده است، از متحدان اروپایی‌اش خواسته زبان انتقادی قطعنامه را ملایم‌تر کنند.
متن قطعنامه را بریتانیا، آلمان و فرانسه در واکنش به خودداری جمهوری اسلامی از همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، پیشنهاد و تنظیم کردند و با ۲۰ رای موافق، ۱۲ رای ممتنع و دو رای مخالف تصویب شد.
در قطعنامه سه صفحه‌ای، فهرستی بلند از نگرانی‌های جامعه جهانی درباره برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی طرح شده است، به ویژه سوالات تاکنون بی‌پاسخ درباره این‌که چرا آثار اورانیوم در دو مکانی پیدا شده که تهران آن‌ها را به عنوان بخشی از برنامه هسته‌ای خود اعلام نکرده است.
شورای حکام در این قطعنامه همچنین از جمهوری اسلامی خواسته همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را بهبود بخشد و ممنوعیت ورود «بازرسان مجرب» آژانس را لغو کند.
ایالات متحده پیش از تصویب قطعنامه اعلام کرده بود با توجه به بی‌میلی تهران برای همکاری با آژانس، از این قطعنامه حمایت می‌کند.
وال استریت ژورنال روز ۱۶ خرداد خبر داده بود دولت بایدن ابتدا به شرکای اروپایی خود گفته بود ممکن است به این قطعنامه رای ممتنع دهد اما در نهایت، به آن رای مثبت داد.
اکنون با توجه به گزارش نیویورک تایمز به نظر می‌رسد دلیل رای مثبت آمریکا به قطعنامه، موافقت سه کشور اروپایی با اعمال تغییرات مدنظر واشینگتن در متن قطعنامه و عبارات به کار رفته در آن باشد.
بریتانیا، فرانسه و آلمان ۱۵ خرداد با انتشار بیانیه مشترکی از اقدامات جمهوری اسلامی در جهت توسعه برنامه هسته‌ای خود و تشدید تنش‌ها در این حوزه انتقاد کرده و هشدار داده بودند که برنامه هسته‌ای ایران به «سطوح نگران‌کننده‌ای» رسیده است.
در این بیانیه تصریح شده بود اظهارات اخیر مقام‌های جمهوری اسلامی در خصوص توانایی تولید سلاح اتمی و همچنین احتمال تغییر دکترین هسته‌ای حکومت ایران، اعتمادها میان تهران و جامعه بین‌المللی را بیش از پیش خدشه‌دار کرده است.
نیویورک تایمز در گزارش خود نوشته به تخمین اکثر کارشناسان، تهران اکنون تنها چند روز یا هفته تا تولید سوخت لازم برای استفاده در سه بمب هسته‌ای فاصله دارد، هرچند تبدیل آن‌ها به کلاهک‌های جنگی ممکن است یک سال یا بیشتر طول بکشد.
یافته‌های تازه‌ترین گزارش محرمانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم حاکی از این بود که جمهوری اسلامی میزان ذخیره اورانیوم غنی‌شده خود را افزایش داده و از تصمیم خود مبنی بر منع دسترسی و نظارت تعدادی از بازرسان مجرب آژانس، صرف نظر نکرده است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس با اشاره به این گزارش خبر داده بود حکومت ایران در حال حاضر بیش از ۱۴۲ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصدی در اختیار دارد که در مقایسه با گزارش پیشین آژانس بین‌المللی در بهمن ماه سال گذشته، جهشی ۲۰ کیلوگرمی نشان می‌دهد.
اورانیوم غنی‌شده با خلوص ۶۰ درصدی را به سرعت و با طی چند مرحله کوتاه می‌توان به اورانیوم با خلوص ۹۰ درصد تبدیل کرد که در تولید سلاح هسته‌ای کاربرد دارد.
قطعنامه تازه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از نظر قانونی الزام‌آور نیست و برای همین جمهوری اسلامی پیشتر هم قطعنامه مشابه آژانس را که آبان ۱۴۰۱ تصویب شد و خواستار همکاری جمهوری اسلامی در تحقیقات درباره آثار اورانیوم پیدا شده در سایت‌های هسته‌ای مشکوک ایران شده بود، نادیده گرفت.
به گزارش نیویورک تایمز، با وجود غیرالزام‌آور بودن قطعنامه تازه شورای حکام هم، کاخ سفید آشکارا نگران این بود که حمایت از قطعنامه‌ای که لحنی تند داشته باشد، ممکن است واکنش منفی جمهوری اسلامی را به دنبال داشته باشد.
بر اساس همین گزارش، مقامات آمریکایی با همین نگاه به شرکای اروپایی خود گفته‌اند در عین درک نگرانی‌های آن‌ها، واشینگتن نمی‌خواهد از قطعنامه‌ای فاقد ضمانت اجرایی حمایت کند که لحن آن ممکن است ایران را تحریک کند تا برنامه هسته‌ای خود را در زمانی که در حال کاهش تنش‌ها در منطقه است، تشدید کند.
به گفته مقامات آمریکایی در گفتگو با نیویورک تایمز، در نهایت پس از انجام برخی تغییرات در متن قطعنامه آن‌گونه که واشینگتن خواسته بود، ایالات متحده به آن رای مثبت داد.
مقام‌های حکومت ایران در سال‌های اخیر بارها به توانایی جمهوری اسلامی برای ساخت سلاح هسته‌ای اشاره کرده‌اند و اخیرا از امکان تغییر «دکترین هسته‌ای» تهران سخن به میان آورده‌‌اند.
علی‌اکبر صالحی، رییس پیشین سازمان انرژی اتمی، بهمن ماه ۱۴۰۲ با تایید تلویحی دست‌یابی جمهوری اسلامی به توانایی ساخت بمب اتمی گفت: «ما همه آستانه‌های علم و فن‌آوری هسته‌ای را داریم.»
در بحبوحه تنش‌ها میان جمهوری اسلامی و اسرائیل، احمد حق‌طلب، فرمانده سپاه حفاظت و امنیت مراکز هسته‌ای کشور روز ۳۰ فروردین اعلام کرد که اگر اسرائیل بخواهد از تهدید حمله کردن به مراکز هسته‌ای برای تحت فشار قرار دادن ایران استفاده ابزاری کند، «تجدید نظر در دکترین و سیاست‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و عدول از ملاحظات اعلامی گذشته، محتمل و قابل تصور است.»
با این وجود، این قطعنامه در حالی تصویب شده است که محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی، سه‌شنبه ۱۵ خرداد گفته بود در صورت اعمال «فشار سیاسی» یا صدور قطعنامه علیه جمهوری اسلامی در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تهران عکس‌العمل نشان خواهد داد.
علی شمخانی، مشاور سیاسی رهبر جمهوری اسلامی و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، روز ۱۲ اردیبهشت بریتانیا، فرانسه و آلمان را تهدید کرد تهران به قطعنامه پیشنهادی آن‌ها «پاسخ جدی و موثر» خواهد داد.
او در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «اگر برخی کشورهای اروپایی کج‌فهم در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ایران، بخواهند در نشست آتی شورای حکام آژانس، موضع خصمانه‌ای نسبت به برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران اتخاذ کنند، با واکنش جدی و موثر کشورمان روبه‌رو خواهند شد.»
پیشتر برخی رسانه‌ها در ایران گزارش داده بودند مسئولیت مذاکرات هسته‌ای جمهوری اسلامی به شمخانی محول شده است.
