رافائل گروسی: ایران برای گفتوگوهای جدی با آژانس ابراز تمایل کرده است
رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مصاحبه با نشریه فایننشال تایمز گفت «هیچ مدرکی که نشان دهد ایران به سمت برنامه تسلیحاتی هستهای حرکت کرده یا قرار است حرکت کند» وجود ندارد. به گفته گروسی، جمهوری اسلامی برای گفتوگوی جدی با آژانس ابراز تمایل کرده است.
به گزارش فایننشال تایمز، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفته این نخستینبار در بیش از یک سال گذشته است که جمهوریاسلامی برای شرکت در «گفتگویی جدی» با ناظر هستهای سازمان ملل از خود تمایل نشان داده است.
گروسی این ابراز آمادگی را نشانهای از خواست تهران برای کاهش تنش با واشینگتن خوانده است.
رافائل گروسی، در این گفتگو با اشاره به ماهها روابط پرتنش بین جمهوریاسلامی و گروه بازرسان هستهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی، گفته است پس از سفر او به ایران و مذاکراتی که با شماری از مقامهای جمهوریاسلامی داشته، تهران و بازرسان ممکن است وارد «مرحله متفاوتی» شوند.
رافائل گروسی، روز دوشنبه ۱۷ اردیبهشت وارد تهران شد و در جریان یک سفر دو روزه با شماری از مقامهای جمهوریاسلامی از جمله حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه و علی باقری، معاون سیاسی او و محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران دیدار و گفتگو کرد.
گروسی پس از دیدار با امیرعبدالهیان و باقری درحساب کاربریاش در شبکه اجتماعی ایکس نوشت در این دیدارها، «مجموعهای از اقدامات عملی و مشخص» را برای احیای بیانیه مشترکِ ۱۳ اسفند ۱۴۰۱ پیشنهاد کرده است.
به نوشته مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، انجام این اقدامات برای «بازگرداندن روند اعتمادسازی و افزایش شفافیت» ضروری است.
اشاره گروسی به توافقی است که در جریان سفر او به تهران در اسفند ۱۴۰۱ به دست آمد. بر اساس آن توافق قرار بود جمهوری اسلامی دوربینهای نظارتی را مجددا راهاندازی کند. مدیرکل آژانس بینالمللی، کمتر از ده ماه بعد در آذر ۱۴۰۲ گفت اجرای این توافق به بنبست رسیده است.
رافائل گروسی به فایننشال تایمز گفته است به نظر میرسد تهران مایل است درباره مسائل «ملموس» گفتگو کند: «به نظرم آنها به این درک رسیدهاند که بهتر است کمی تعامل داشته باشند تا اینکه به مسیر کاملا متفاوت ادامه دهند، مسیری که منجر به تشدید بیشتر تنشها و شاید خطرات بیشتر از جمله بروز جنگ شود.»
به گفته گروسی، این درک تازه بسیار مهم است چون طرفین پس از ماهها گفتگوی بینتیجه دوباره ارتباط برقرار کردهاند.
او همچنین افزوده واشنگتن و تهران«کانال دوجانبه» را نیز همچنان باز نگه داشتهاند.
آخرین سفر گروسی به تهران دو هفته پس از آن انجام گرفت که علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی در یک سخنرانی بر ادامه برنامه هستهای حکومت ایران تاکید کرد.
پیش از آن هم، چهارم اردیبهشت گروسی هشدار داده بود جمهوری اسلامی میتواند ظرف چند هفته به اورانیوم غنیشده کافی برای ساخت بمب اتمی دست یابد.
علیاکبر صالحی، رییس پیشین سازمان انرژی اتمی، هم بهمن ماه سال گذشته با تایید تلویحی دستیابی جمهوری اسلامی به توانایی ساخت بمب اتمی گفته بود: «ما همه آستانههای علم و فنآوری هستهای را داریم.»
پیشتر و در جریان تشدید تنشها بین جمهوریاسلامی و اسرائیل، شماری از تحلیلگران ابراز نگرانی کرده بودند که ممکن است جمهوری اسلامی برنامه هستهای خود را به منظور اعمال فشار بر ایالات متحده و به عنوان هشداری به دشمنانش گسترش دهد.
اما گروسی به فایننشال تایمز گفته است تهران از زمان حمله حماس به اسرائیل در هفتم اکتبر مقیاس یا سرعت فعالیت هستهای خود را تغییر نداده است.
او گفته است: «هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد ایران به سمت یک برنامه تسلیحاتی حرکت کرده باشد، در حال حرکت به این سمت باشد یا برای آن برنامهریزی کرده باشد.»
گروسی گفته است: «ایران در تولید اورانیوم ۶۰ درصد غنی شده نوساناتی داشته است، اما تغییر چشمگیری رُخ نداده است. آنچه ما میبینیم این است که آنها در گذشته در این مورد سرعت بیشتری داشتند اما اکنون ما یک سرعت ثابت میبینیم، هرچند بدون شک برنامه هستهای ایران در حال رشد است و بزرگتر، گستردهتر و قویتر میشود.»
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی پیشتر و پس از پایان سفر دو روزه خود به ایران اعلام کرده بود هرچند هیچ ضربالاجلی به جمهوی اسلامی برای حل پرونده هستهای تهران داده نشده است، اما انتظار میرود حکومت ایران «هر چه زودتر» برای برطرف کردن نگرانیها در این خصوص اقدام کند.
گروسی روز سهشنبه ۱۸ اردیبهشت در نشستی خبری در وین، پایتخت اتریش به خبرنگاران گفت هدف او از سفر به ایران، آغاز دوباره «گفتوگوهای جدی» با مقامهای جمهوری اسلامی و ارائه برخی «پیشنهادات مشخص» در چارچوب توافق پیشین آژانس بینالمللی و تهران در اسفند ۱۴۰۱بوده است.