شورای بازنشستگان: کانون‌های بازنشستگی تشکل‌هایی در اختیار حاکمیت‌اند
شورای بازنشستگان ایران در بیانیه‌ای اعلام کرد تنها راه برآورده شدن مطالبات بازنشستگان خیابان است و کانون‌های بازنشستگی، «تشکل‌های زرد و بی‌خاصیتی» در اختیار حاکمیت هستند. آمار رسمی نشان می‌دهد مستمری بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی حتی نیمی از هزینه‌های آنان را هم پوشش نمی‌دهد.
شورای بازنشستگان ایران روز جمعه ۲۱ اردیبهشت در بیانیه‌ای به انتقاد از کانون‌های بازنشستگی پرداخت و با اشاره به بیش از سه هزار عضو هیات مدیره این کانون‌ها که از منابع متعلق به بازنشستگان استفاده می‌کنند، نوشت: «کانون‌های بازنشستگی تشکل‌های زرد بی‌خاصیتی شده‌اند که بازنشستگان با آگاهی از موقعیت و نقش بی‌تاثیر آن‌ها، خود مستقلا راه خیابان را انتخاب کرده و بی‌توجه به توصیه‌های کانون‌ها و نقش سرعت‌گیر آنان، با اعمال اراده مستقیم خود مطالبات را در کف خیابان جلوی افکار عمومی جامعه مطرح می‌کنند.»
بررسی اخبار اعتراضات بازنشستگان در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد در سال گذشته روی هم رفته حدود ۵۶۰ تجمع اعتراضی از سوی بازنشستگان در ۸۱ روز از سال ۱۴۰۲ در سراسر کشور شکل گرفته است.
۱۵۰ مورد از این تجمعات در آبان و آذر سال گذشته رخ داده و بیشترین اعتراضات از سوی بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی انجام شده است.
نسبت میانگین مستمری سازمان تامین اجتماعی به متوسط هزینه‌های یک خانوار شهری ۴۷ درصد است.
دو صندوق بزرگ در کشور بیشترین تعداد مستمری بگیران را زیر مجموعه خود دارند: سازمان تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی کشوری.
طبق آمارهای رسمی، میانگین مستمری دریافتی بازنشستگان تامین اجتماعی کمتر از نیمی از هزینه‌های آن‌ها را پوشش می‌دهد.
به گفته دفتر بیمه‌های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در سال ۱۴۰۱، این نسبت برای صندوق بازنشستگی کشور حدود ۹۳ درصد بوده است.
در ایران ۱۸ صندوق بازنشستگی فعال وجود دارد. از مجموع این ۱۸ صندوق، ۱۴ صندوق شامل کارکنان فولاد، صنعت نفت، شهرداری تهران، بانک مرکزی، بیمه ایران، بیمه مرکزی ایران، سازمان بنادر، هما، صنایع ملی مس، صدا و سیما، کارکنان بانک‌ها، آینده‌ساز و حمایت وکلا، ماهیت صنفی اختصاصی دارند و فقط به پرسنل خود خدمت‌رسانی می‌کنند.
تقریبا تمام آنچه به نام بخش خصوصی شناخته می‌شود به‌علاوه مشاغل آزاد و خویش‌فرما زیر مجموعه سازمان تامین اجتماعی هستند که بزرگ‌ترین سهم بازنشستگان را به خود اختصاص داده است.
صندوق بازنشستگی کشوری، کارکنان دولت و کارمندان را تحت پوشش قرار می‌دهد؛ هر چند بخش‌هایی از آن‌ها صندوق‌های اختصاصی خود را هم دارند.
صندوق تامین اجتماعی نیروهای مسلح کلیه کارکنان نیروهای مسلح شامل ارتش، سپاه پاسداران و نیروی انتظامی را پوشش می‌دهد.
صندوق کشاورزان، روستاییان و عشایر که سهم بزرگی ندارد، همان‌طور که از نامش پیداست روستاییان و عشایر را پوشش می‌دهد.
یک صندوق دیگر هم به نام مستخدمین وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی وجود دارد که سال ۱۳۷۶ تاسیس شده و اطلاعات زیادی درباره آن در دست نیست.
ضریب پوشش صندوق‌های بازنشستگی در ایران در مجموع ۷۳ درصد است که از این میان ۵۳/۶ درصد مربوط به سازمان تامین اجتماعی، هفت درصد مربوط به صندوق بازنشستگی کشوری، هفت درصد مربوط به بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر، چهار درصد نیروهای مسلح و دو درصد، مجموع صندوق‌های دیگر را شامل می‌شود.
در سال‌های اخیر برخی رسانه‌ها به استناد نسبت حمایت (پشتیبانی) صندوق‌های بازنشستگی که حاصل تقسیم تعداد بیمه‌پرداز (کسورپرداز) به انواع مستمری‌بگیران است، به ورشکستگی صندوق‌های تامین اجتماعی پرداخته‌اند.
این نسبت در واقع نشان می‌دهد که در مقابل هر مستمری‌بگیر، چند بیمه‌پرداز وجود دارد. طبق تعریف، اگر این نسبت پایین‌تر از عدد سه باشد، چراغ هشدار ورشکستگی صندوق بازنشستگی روشن شده است و حالت مناسب هم بالای هفت است.
با این نسبت اکثر صندوق‌های بازنشستگی باید ورشکسته شده باشند و سازمان تامین اجتماعی هم با نسبت پشتیبانی ۳/۵ در آستانه ورشکستگی است.
با این حال حتی صندوق بازنشستگی کشوری، دومین صندوق بازنشستگی بزرگ کشور با اینکه سال‌هاست نسبت پیشتیبانی آن زیر عدد سه است، به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
