آیا دولت رئیسی رکورد چاپ پول در تاریخ ایران را شکسته؟
عبدالناصر همتی، رییس کل پیشین بانک مرکزی در زمان حسن روحانی با انتشار یک ویدیو اعلام کرد که میزان چاپ پول در دولت رئیسی از همه ادوار در تاریخ ایران بیشتر بوده است.
او در این ویدیو که روز پنجشنبه ۱۳ اردیبهشت منتشر شده، گفت: «از زمان هوخشتره تا شهریور ۱۴۰۰، مجموع پول چاپ شده ۵۱۹ هزار میلیارد تومان بوده، اما در دولت رئیسی و از شهریور ۱۴۰۰ تا پایان سال ۱۴۰۲، طی دو و نیم سال دولت حدود ۶۰۰ هزار میلیارد تومان پول چاپ کرده و همین موضوع علت افزایش تورم است.»
ماجرای اظهارات اخیر عبدالناصر همتی به مصاحبه اخیرش با روزنامه هم‌میهن باز می‌گردد.
سه شنبه هفته گذشته او در مصاحبه با هم‌میهن ضمن انتقاد به عملکرد اقتصادی دولت، به گزارش تادیه دیون بانک مرکزی که برای قوه قضائیه ارسال شده اشاره کرده و گفته بود: «براساس سال پایه‌ای که معیار مرکز آمار است که البته بانک مرکزی نیز هماهنگ با مرکز آمار سال پایه را اصلاح کرده، نرخ (تورم) را اعلام کنیم، عدد ۵۲ برای تورم ۱۴۰۲باید بین ۴۸تا ۵۰ درصد اصلاح شود.»
پس از مصاحبه همتی، رسانه‌های حامی دولت به انتقاد از او پرداخته و آمار اعلامی او را زیر سوال برده و به وضعیت اقتصادی کشور در زمان ریاست او در بانک مرکزی پرداختند که البته با پاسخ تند همتی هم روبرو شدند.
چاپ اسکناس، دعوای قدیمی
آمار منتشر شده از سوی بانک مرکزی بخشی از ادعای عبدالناصر همتی را تایید می‌کند. رییس بانک مرکزی در دولت حسن روحانی درباره دو و نیم سال پس از شهریور ۱۴۰۰ صحبت می‌کند، یعنی آمار مربوط به اسفند سال ۱۴۰۲، اما هنوز نماگر سه ماهه سوم سال ۱۴۰۲ هم منتشر نشده است. آنچه از سوی بانک مرکزی منتشر و در دست عموم است لااقل بخشی از صحبت‌های همتی را تایید می‌کند.
رقم پایه پولی در شهریور ۱۴۰۰ برابر ۵۱۸۹/۲ هزار میلیارد ریال ذکر شده، یعنی همان عدد ۵۱۹ هزار میلیاردی که همتی گفته، از طرفی آخرین شماره نماگر مربوط به سه ماهه دوم سال ۱۴۰۲ هم نشان می‌دهد رقم پایه پولی در شهریور ۱۴۰۲ به ۹۸۱۱/۳ هزار میلیارد ریال رسیده است، که یعنی افزایش ۸۹ درصدی در دو سال.
عموم مردم به گزارشی که همتی به آن استناد کرده دسترسی ندارند، اما اگر ادعای او درست باشد، یعنی از شهریور سال گذشته تا اسفند‌ماه، دولت ابراهیم رئیسی حدود ۱۳۸ هزار میلیارد تومان دیگر پول چاپ کرده است.
این اولین بار نیست که دولتی به چاپ اسکناس برای تامین منابع‌‌اش متهم می‌شود.آمار «پایه پولی» که زیر بخش متغیرهای پولی و اعتباری نماگر بانک مرکزی چاپ می‌شد نشان می‌دهد در شهریور ۱۳۹۲ که حسن روحانی روی کار آمده بود رقم پایه پولی کشور حدودا ۹۶۱ هزار میلیارد ریال بوده که تا شهریور ۱۴۰۰ که تقریبا برابر اتمام دوره ۸ ساله او بوده به ۹۸۱۱ هزار میلیارد ریال رسیده، یعنی حدودا ۱۰ برابر طی ۸ سال.
به بیانی از زمان هوخشتره تا شهریور ۱۳۹۲، مجموعا ۹۶۱ هزار میلیارد تومان پول در کشور چاپ شده بود و از شهریور ۱۳۹۲ تا شهریور ۱۴۰۰ دولت روحانی ۸۸۵۰ هزار میلیارد پول چاپ کرده است.
بنابراین افزایش حدودا دو برابری پایه پولی در دو و نیم سال اول دولت رئیسی هرچند نسبت به ابتدای دوره حسن روحانی بالاتر است، اما به نسبت کل دوره حسن روحانی (۱۰ برابر طی ۸ سال) زیاد هم خلاف رویه لااقل سه دولت اخیر در جمهوری اسلامی نیست.