از سامانه‌های دفاع هوایی اسرائیل که حملات جمهوری اسلامی را خنثی کردند چه می‌دانیم؟

روزنامه نیویورک‌تایمز روز یک‌شنبه ۲۶ فروردین نوشت اسرائیل از دو سامانه دفاعی «گنبد آهنین» و «پیکان-۳» برای رهگیری بیش از ۳۰۰ پهپاد، موشک کروز و موشک بالستیک در جریان حمله اخیر جمهوری اسلامی استفاده کرد. این نشریه به ارائه توضیحاتی درباره این سامانه‌ها پرداخت.

گنبد آهنین

به گزارش نیویورک‌تایمز، این سامانه می‌تواند بسیاری از انواع راکت را که متوقف کردن آن‌ها به دلیل قوس بلندشان دشوار است، رهگیری کند.

گنبد آهنین از سال ۲۰۱۱ فعالیت خود را آغاز کرد و اولین آزمون خود را در جریان جنگ هشت روزه با گروه حماس در نوامبر ۲۰۱۴ پشت سر گذاشت.

شبه‌نظامیان فلسطینی در آن مقطع حدود هزار و ۵۰۰ راکت به سوی اسرائیل شلیک کردند.

مقام‌های اسرائیلی گفتند ضریب موفقیت گنبد آهنین در دفع حملات راکتی حماس ۹۰ درصد بوده اما برخی متخصصان در آن زمان با دیده شک به این آمار می‌نگریستند.

رهگیرهای این سامانه که بیش از ۱۵ سانتی‌متر عرض و حدود سه متر طول دارند، برای هدف قرار دادن راکت‌های کوتاه‌برد به حس‌گرهای مینیاتوری و هدایت کامپیوتری مجهز هستند.

رهگیرهای بزرگ‌تر ارتش اسرائیل، نظیر سامانه‌های پاتریوت و پیکان، می‌توانند مسافت بیشتری را برای هدف قرار دادن تهدیدهای عظیم‌تر طی کنند.

گنبد آهنین در سال ۲۰۲۱ به‌روز رسانی شد اما جزییات تغییرات اعمال شده در آن در اختیار عموم قرار نگرفت.

نیویورک‌تایمز به نقل از یک مقام آمریکایی نوشت پس از تهاجم مرگ‌بار حماس در روز ۱۵ مهر (هفتم اکتبر)، اسرائیل از ایالات متحده خواست مهمات هدایت‌شونده بیشتری برای هواپیماهای جنگی و رهگیرهای بیشتری برای سامانه دفاعی گنبد آهنین در اختیار اسرائیل قرار دهد.

پس از افزایش قابل توجه آمار تلفات غیرنظامیان در نوار غزه، دموکرات‌ها از جو بایدن، رییس‌جمهوری آمریکا خواستند ارسال تسلیحات به اسرائیل را متوقف یا ادامه آن را مشروط به رعایت برخی موارد از سوی دولت اسرائیل کند.

بایدن اخیرا تایید کرد در صورت بی‌توجهی اسرائیل به درخواست‌های آمریکا مبنی بر ضرورت محافظت از غیرنظامیان در غزه، واشینگتن ممکن است برای فروش برخی سلاح‌ها به اسرائیل محدودیت‌هایی وضع کند.

او هم‌زمان گفت این محدودیت‌های احتمالی هیچ‌گاه شامل تجهیزات دفاعی مانند سامانه گنبد آهنین نخواهد شد.

بنا بر اعلام وزارت بهداشت حماس، از زمان آغاز جنگ کنونی بیش از ۳۳ هزار و ۷۰۰ فلسطینی در نوار غزه کشته و ۷۶ هزار تن زخمی شده‌اند.

پیکان-۳

این سامانه بالاترین سطح از سیستم دفاعی چند لایه اسرائیل محسوب می‌شود و برای دفع موشک‌های بالستیک مجهز به کلاهک‌های هسته‌ای یا غیرمتعارف در خارج از جو زمین طراحی شده است.

دانیل هاگاری، سخنگوی ارتش اسرائیل روز ۲۶ فروردین گفت پیکان-۳ توانایی‌های خود را در برابر تعداد قابل توجهی از موشک‌های ایران به اثبات رساند.

کمال پنحاسی، سخنگوی فارسی‌زبان ارتش اسرائیل نیز اعلام کرد هیچ پهپاد یا موشک کروزی در خاک اسرائیل نفوذ نکرده است.

پیکان-۳ محصول مشترک شرکت بوئینگ آمریکا و صنایع حوزه هوافضا متعلق به دولت اسرائیل است و نهادهای دفاع موشکی دو کشور برای طراحی و راه‌اندازی آن با یکدیگر همکاری کردند.

به گزارش نیویورک‌تایمز، ایالات متحده بخش بزرگی از بودجه مورد نیاز برای توسعه پیکان-۳ را تامین کرد.

این سامانه در سال ۲۰۱۵ آزمایش و موفق شد یک موشک را که خارج از جو زمین در حال حرکت بود، رهگیری کند.

مقام‌های اسرائیلی می‌گویند پیکان-۳ مدل تکامل یافته پیکان-۲ به شمار می‌رود و در مقایسه با سامانه قدیمی‌تر، سریع‌تر و از قدرت مانور بیشتری برخوردار است.

اسرائیل در ماه اوت سال گذشته میلادی خبر داد ایالات متحده با درخواست این کشور برای فروش پیکان-۳ در قالب توافقی ۳/۵ میلیارد دلاری به آلمان موافقت کرده است.

سلاح‌های مورد استفاده حکومت ایران برای حمله به اسرائیل

جمهوری اسلامی از پهپادهای انتحاری شاهد-۱۳۶، موشک‌های بالستیک و موشک‌های کروز برای حمله به اسرائیل استفاده کرد.

به گفته رسانه‌های داخلی، هر چند سپاه پاسداران پیش‌تر از شاهد-۱۳۶ برای حمله به مواضع گروه‌های کُرد در اقلیم کردستان عراق بهره برده بود اما این پهپاد مثلثی‌شکل برای اولین بار شامگاه شنبه ۲۵ فروردین در تعداد بالا و بُرد بیش از هزار کیلومتر به کار گرفته شد.

هزینه تولید هر فروند از این پهپادها بین ۲۰ تا ۵۰ هزار دلار برآورد شده است.

پهپاد انتحاری شاهد ۱۳۶
پهپاد انتحاری شاهد ۱۳۶

شاهد-۱۳۶ که سپاه پاسداران سال ۱۳۹۹ از آن رونمایی کرد، بدنه‌ای به عرض ۲/۵ متر و طول ۳/۵ متر دارد که به دلیل ساخته شدن از مواد مرکب، از قابلیت جذب امواج راداری نیز برخوردار است.

سر جنگی این پهپاد ۵۰ کیلوگرم وزن دارد که ۴۱ کیلوگرم از آن وزن مواد منفجره است.

خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، در گزارشی که شهریور ۱۴۰۲ منتشر شد، «قیمت اقتصادی» و «میزان تخریب» شاهد-۱۳۶ را از موارد متمایزکننده این پهپاد برشمرد و گفت تا کنون سه کشور چین، تایوان و ترکیه از این مدل کپی‌برداری کرده‌اند.

جمهوری اسلامی علاوه بر پهپاد شاهد-۱۳۶، از موشک‌های بالستیک و کروز نیز برای هدف قرار دادن اسرائیل بهره گرفت.

مسیر حرکت موشک‌های بالستیک به مانند منجنیق‌های به کار رفته در جنگ‌های گذشته است؛ بدین ترتیب که ابتدا موشک با استفاده از سوخت، خود را به بالاترین ارتفاع ممکن می‌رساند و پس از اینکه سوختش تمام شد، بر اثر جاذبه زمین، از ارتفاع چند صد کیلومتری روی هدف سقوط می‌کند و می‌تواند به دلیل سرعت بالای خود، قدرت تخریب قابل توجهی داشته باشند.

موشک کروز اما از سرعت و ظرفیت کمتری در مقایسه با موشک بالستیک برخوردار است.

نقطه قوت موشک کروز پرواز در ارتفاع پایین است که آن را قادر می‌سازد به دور از چشم رادارها تا چند هزار کیلومتر را با سرعت مافوق صوت یا نزدیک به صوت طی کند و با غافل‌گیری به هدف خود ضربه بزند.

موشک کروز مانند هواپیما در هوا پرواز می‌کند و کلاهک جنگی بخشی از بدنه آن به شمار می‌رود.