پهپادهای ایرانی در جنگ داخلی سودان؛ تهران به دنبال پایگاهی دیگر در سواحل دریای سرخ است
یک منبع ارشد ارتش سودان گفت یک سال پس از جنگ داخلی سودان، پهپادهای نظامی ساخت ایران به ارتش کمک کردند تا جریان درگیری را به سود خود تغییر دهد. سودان در سواحل دریای سرخ قرار گرفته است که در میانه جنگ خاورمیانه مکانی کلیدی برای رقابت قدرت‌های جهانی، از جمله ایران، محسوب می‌شود.
منبع نزدیک به ارتش سودان که نامش اعلام نشده، به خبرگزاری رویترز گفت که این پهپادها باعث شد که ارتش سودان بتواند جلو پیشروی نیروهای شبه‌نظامی رقیب خود، نیروهای پشتیبانی سریع را بگیرد.
شش مقام منطقه‌ای و دیپلمات جمهوری اسلامی که مانند منبع ارتش سودان نخواستند نامشان فاش شود، به خبرگزاری رویترز گفتند که ارتش سودان در چند ماه گذشته توانست پهپادهای ساخت ایران را به دست آورد.
نیروهای ارتش سودان در ماه‌های اول جنگ داخلی از برخی پهپادهای قدیمی‌تر در کنار توپخانه و جت‌های جنگنده استفاده کردند، اما موفقیت چندانی در ریشه‌کن کردن جنگجویان نیروهای پشتیبانی سریع مستقر در محله‌های پرجمعیت خارطوم و شهرهای دیگر را نداشتند.
به گفته پنج شاهد عینی ساکن خارطوم، در ماه ژانویه، نه ماه پس از شروع درگیری، پهپادهای بسیارقوی‌تر و کارآمدتری از پایگاه وادی سیدنا ارتش به پرواز درآمدند.
پیش از این خبرگزاری بلومبرگ و رسانه‌های سودانی از حضور پهپادهای ایرانی در این کشور خبر داده بودند، اما میزان و نحوه دسترسی ارتش سودان به این پهپادها مشخص نیست.
این منبع ارشد ارتش سودان پرواز مستقیم هواپیماهای بدون سرنشین ساخت ایران از خاک ایران را رد کرد و حاضر به بیان چگونگی تهیه آنها یا تعداد پهپادهای نشد.
او بدون اشاره به جزئیات افزود: «ارتش سودان همچنین پهپادهای ایرانی را تولید کرده بود که قبل از قطع روابط دو کشور در سال ۲۰۱۶در قالب برنامه‌های نظامی مشترک تولید شده بود.»
این منبع همچنین گفت در حالی که سال گذشته روابط دیپلماتیک بین سودان و جمهوری اسلامی احیا شده بود، همکاری نظامی رسمی دو طرف همچنان معلق مانده بود.
علی صادق، سرپرست وزارت امور خارجه سودان که با ارتش همسو است و سال گذشته به ایران سفر کرده بود، در پاسخ به سوالی درباره پهپادهای ایرانی، به رویترز گفت: «سودان هیچ سلاحی از ایران دریافت نکرده است.»
مقام‌های جمهوری اسلامی در نیروهای مسلح و وزارت امور خارجه به درخواست رویترز برای اظهارنظر در این زمینه پاسخ نداند.
نیروهای پشتیبانی سریع سودان شکست در ام‌درمان را پذیرفته‌اند و گفته‌اند که ارتش پهپادهای ساخت ایران و سایر تسلیحات را دریافت کرده است.
آنها به درخواست‌های رویترز برای ارائه مدرک پاسخ ندادند.
منابع ایرانی و منطقه‌ای گفتند که حمایت جمهوری اسلامی از ارتش سودان با هدف تقویت روابط با این کشور استراتژیک صورت می‌گیرد.
سودان در سواحل دریای سرخ قرار گرفته است که در میانه جنگ در خاورمیانه مکانی کلیدی برای رقابت بین قدرت‌های جهانی، از جمله ایران، محسوب می‌شود.
حوثی‌های تحت حمایت جمهوری اسلامی، از آن سوی دریای سرخ، با تسلیحات ارائه شده از سوی تهران، به کشتی‌ها حمله می‌کنند.
یک دیپلمات غربی که خواست نامش فاش نشود، به خبرگزاری رویترز گفت: «ایران در ازای این کمک‌ها چه چیزی دریافت می‌کند؟ آنها اکنون در دو سوی دریای سرخ پایگاه دارند.»
پرواز از ایران
همکاری سودان و جمهوری اسلامی در زمان عمر البشیر، رییس‌جمهوری سابق، قوی بود. پس از آنکه او در اواخر حکومت سه دهه‌ای خود برای دریافت کمک‌های اقتصادی به رقبای ایران در خلیج فارس روی آورد، روابط با تهران را قطع کرد.
امین مزاجوب، ژنرال سابق سودانی، گفت که سودان قبلاً با کمک ایران تسلیحاتی تولید کرده بود و توانست با تغییراتی که در کاربری پهپادهایی که از قبل در اختیار داشت، آنها را در طول جنگ مؤثرتر کند.
یک منبع منطقه‌ای نزدیک به حکومت ایران گفت که یک شرکت هواپیمایی ایرانی به نام فارس ایر قشم که تحت تحریم‌های آمریکا است، در اواخر سال گذشته میلادی پهپادهای ایرانی مهاجر و ابابیل را به سودان منتقل کرده است. پهپادهای مهاجر و ابابیل را شرکت‌هایی می‌سازند که زیر نظر وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح فعالیت می‌کنند.
خبرگزاری رویترز در گزارش خود به اطلاعاتی که اشاره کرده است که نشان می‌دهد که یک هواپیمای باری بوئینگ ۲۰۰-۷۴۷ شرکت فارس ایر قشم در ماه‌های دسامبر ۲۰۲۳ و ژانویه ۲۰۲۴ شش بار از ایران به بندر سودان یک پایگاه مهم ارتش این کشور پرواز کرده است.
دفعات این پروازها قبلا گزارش نشده بود. نیروهای پشتیبانی سریع می‌گویند که ارتش سودان هفته‌ای دو بار هواپیماهای باربری و هواپیماهای بدون سرنشین ایرانی و سایر تسلیحات را از جمهوری اسلامی تحویل می‌گیرد.
دریافت تسلیحات از جمهوری اسلامی می‌تواند روابط ارتش سودان با ایالات متحده را پیچیده کند، زیرا این امر منجر به فشار برای مذاکره بین طرف‌های درگیر می‌شود.
تام پریلو، فرستاده ویژه آمریکا در سودان، روز چهارشنبه در مصاحبه‌ای گفت که ترس از نفوذ بیشتر ایران یا عناصر افراطی اسلامی در سودان یکی از دلایلی است که ایالات متحده معتقد است باید توافق صلح هر چه زودتر حاصل شود.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز گفت که ایالات متحده گزارش‌های مربوط به حمایت ایران از ارتش سودان را دیده است و اوضاع را زیر نظر دارد.
او گفت: «ایالات متحده با دخالت خارجی برای حمایت از یکی از طرف‌های درگیر در سودان مخالف است. این کار تنها درگیری را تشدید و طولانی می‌کند و خطر گسترش بیشتر بی‌ثباتی منطقه‌ای را به دنبال دارد.»
