التهاب در بازارهای ایران و جهان در پی نگرانی از جنگ احتمالی ایران با اسرائیل
افزایش تنشها میان تهران و اسرائیل و نگرانیها از احتمال واکنش جمهوری اسلامی به حمله اسرائیل به کنسولگریاش در دمشق و کشته شدن دو فرمانده و پنج عضو سپاه پاسداران، در بازارهای ایران و بر اقتصاد جهانی پیامدهایی داشته است.
دور جدید رکوردشکنی نرخ ارز در بازار ایران و در معاملات آنلاین پس از حمله اسرائیل به ساختمان کنسولی جمهوری اسلامی در دمشق در شامگاه دوشنبه ۱۳ فروردین (اول آوریل) آغاز شد.
روز پنجشنبه در کنار تنشهای ناشی از این حمله، بهای دلار همزمان با درگیری گروه جیشالعدل با نیروهای نظامی در استان سیستان و بلوچستان، به بالای ۶۴ هزار تومان رسید.
اقتصاد ایران در سالهای اخیر به دلیل ناکارآمدی حکومت و فساد ساختاری با بحران جدی مواجه است و ارزش ریال به ویژه پس از تحریم گسترده انتخابات از سوی مردم شدیدا کاهش یافت.
ارزش پول ملی ایران نسبت به ۹ سال پیش، زمانی که ایران توافق هستهای را با قدرتهای جهانی امضا کرد، حدود ۲۰ برابر کاهش یافته است.
در عرصه جهانی، بازارهای بینالمللی روز جمعه با تشدید تنشها میان ایران و اسرائیل، با آشفتگی مواجه شدند.
ارزش سهام در بازارهای بورس در اواخر روز پنجشنبه و معاملات اوایل روز جمعه، در بحبوحه هشدارها درباره احتمال حمله تلافیجویانه ایران به اسرائیل و پاسخ نظامی اسرائیل، کاهش یافتند.
خطر اختلال در عرضه نفت در صورت درگیری طولانی مدت در خاورمیانه وجود دارد.
در حال حاضر قیمت نفت برنت برای تحویل در ماه ژوئن بالای ۹۰ دلار در هر بشکه است.
این قیمت از ماه اکتبر گذشته تا کنون بیسابقه است.
جمهوری اسلامی وعده داده از اسرائیل انتقام بگیرد و در این صورت، تنشهای بیشتری در منطقه ایجاد میشود.
اگرچه شواهد مشخصی مبنی بر جنگ قریبالوقوع میان اسرائیل و ایران وجود ندارد اما عدم اطمینان به این وضعیت، سرمایهگذاران را وادار کرده تا محتاطتر باشند.
جنگ مستقیم بین اسرائیل و ایران عواقب اقتصادی جهانی خواهد داشت زیرا ممکن است جریان صادرات نفت به ویژه از طریق تنگه هرمز را مختل کند. به همین دلیل، قدرتهای اقتصادی بهویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس و چین، علاقهای به چنین جنگی ندارند و ممکن است در پشت پرده تلاشهایی برای مهار بحران انجام دهند.
بیرن شیلدروپ، از گروه اقتصادی اسئیبی روز جمعه به خبرگزاری فرانسه گفت بعید است که عرضه نفت تهدید شود؛ مگر اینکه این وضعیت به یک درگیری ویرانگر میان اسرائیل و ایران تبدیل شود که طبیعتا ایالات متحده به آن کشیده خواهد شد.
تحلیلگران بر این باورند که انتقامجوییهای ایران علیه اسرائیل ممکن است از طریق برخی متحدان منطقهای تهران در یمن، سوریه یا لبنان انجام شود.
برخلاف بازار نفت، دلار آمریکا تا حدودی در روزهای اخیر باثبات مانده است.
روز جمعه، ارزش دلار آمریکا در برابر یورو ثابت ماند.
دلار آمریکا تا کنون تحت تاثیر پیشبینی کاهش نرخ بهره در آمریکا قرار داشته است.
لی هاردمن، از گروه مالی میتسوبیشی یوافجی گفته است: «افزایش خطرهای ژئوپلیتیکی دلار را به یک پناهگاه امن تبدیل کرده است.»
شش ماه از آغاز جنگ در غزه میگذرد و خود این جنگ پیامدهایی اقتصادی برای اسرائیل و سرزمینهای فلسطینی داشته است.
دی ماه گذشته، روزنامه واشینگتن پست در گزارشی درباره پیامدهای اقتصادی جنگ غزه برای اسرائیل به نقل از چند اقتصاددان تخمین زد که جنگ غزه روزانه ۲۲۰ میلیون دلار و تا کنون در مجموع حدود ۱۸ میلیارد دلار برای دولت اسرائیل هزینه داشته است.
این روزنامه ارزیابی کرد که این هزینه در سه ماهه اول سال جدید میلادی ممکن است به ۲۰ میلیارد دلار برسد.
بانک جهانی نیز میزان تخریب در چهار ماه اول جنگ غزه را بیش از ۱۸/۵ میلیارد دلار برآورد کرد که این رقم معادل مجموع تولید ناخالص داخلی نوار غزه و کرانه باختری در سال ۲۰۲۲ است.