فعالان فرهنگ و هنر: دادگاه قتل مهرجویی نمایشی و لاپوشانی نظام‌مند بود
شماری از دست‌اندرکاران فرهنگ و هنر ایران با انتشار بیانیه‌ای دادگاه متهمان قتل داریوش مهرجویی و همسرش وحیده محمدی‌فر را نمایشی، لاپوشانی نظام‌مند و پیاده کردن سناریوهای ساختگی خواندند. آنان تاکید کردند سکوت و بی‌تفاوتی، به استمرار سرکوب و ستم دامن می‌زند.
این بیانیه از مواجهه نهادهای حکومتی با پرونده قتل داریوش مهرجویی و وحیده محمدی‌فر انتقاد و تاکید کرد این روند نه مصداق پیگیری و نه دادرسی بود.
به گفته امضاکنندگان بیانیه که نام جمعی از چهره‌های سرشناس فرهنگ و هنر ایران در میان آنان دیده می‌شود، روند بررسی پرونده نه به کشف حقیقت انجامید و نه توانست پاسخگوی پرسش‌ها و تردیدهای به وجود آمده درباره قتل این دو هنرمند باشد.
داریوش مهرجویی، فیمساز و همسر نویسنده‌اش وحیده محمدی‌فر، شامگاه ۲۲ مهر سال جاری در ویلای شخصی‌شان در کرج به قتل رسیدند.
کمتر از یک هفته بعد، پلیس از شناسایی و بازداشت تمامی متهمان قتل این دو نفر خبر داد و دادگستری استان البرز، علت و انگیزه قتل را وجود اختلافات شخصی بین متهمان و مقتولان اعلام کرد.
قتل فجیع این سینماگر و همسر فیلمنامه‌نویس او واکنش‌های متعددی در پی داشت و شماری از چهره‌هایی سیاسی و هنری، آن را شبیه قتل‌های سیاسی-زنجیره‌ای دهه ۷۰ دانستند.
در جریان قتل‌های زنجیره‌ای از سال ۱۳۶۹ تا سال ۱۳۷۷ داریوش فروهر و همسرش پروانه اسکندری، محمد مختاری، محمدجعفر پوینده، احمد تفضلی، حمید حاجی‌زاده و فرزند خردسالش کارون، علی‌اکبر سعیدی سیرجانی، احمد میرعلایی و شمار دیگری از دگراندیشان در ایران به شکلی فجیع کشته شدند.
اهالی فرهنگ و هنر در بیانیه‌ای که روز جمعه ۲۵ اسفند منتشر شد دادگاه متهمان پرونده قتل مهرجویی و محمدی‌فر را «نمایشی، بر اساس اقرارهای متزلزل و زیر فشار» خواندند.
به گفته آنان، نهادهای حکومتی با لاپوشانی نظام‌مند و پیاده‌کردن سناریوهای ساختگی، از یک‌طرف جرم‌ها را بر دوش «ناتوان عده‌ای بار کردند» و از سوی دیگر فضای عمومی را با انبوهی از شایعه‌ها و روایت‌های ساختگی انباشتند.
امضاکنندگان بیانیه، دامن زدن به ترس و بی‌تفاوتی در تاریخ معاصر ایران را «روالی دیرین و سیاقی پلید» خواندند که حقیقت و عدالت را به زیان شهروندان دادخواه و به سود قدرت، قربانی می‌کند.
آن‌ها تاکید کردند برای چنین دادگاهی که با تکیه بر «تحقیقاتی ناقص، کیفرخواستی پُرایراد و با شتابی چشمگیر به کار خود پایان داد» هیچ مشروعیتی قائل نیستند.
روز ۲۳ بهمن، حسین فاضلی هریکندی، رییس دادگستری استان البرز اعلام کرد متهم ردیف اول این پرونده به اتهام قتل عمد به اعدام محکوم شده است.
این فرد به اتهام سرقت به ۲۰سال حبس، شلاق و دیه و به اتهام ورود به منزل به‌صورت غیرقانونی و تهدید با چاقو به هشت سال حبس و شلاق محکوم شد.
به گفته فاضلی هریکندی، دادگاه متهمان ردیف دوم و سوم را به اتهام شروع به قتل و سرقت هر کدام به ۳۶ سال حبس، شلاق و دیه و متهم ردیف چهارم را با اتهام معاونت در شروع به قتل و سرقت، به هشت سال حبس محکوم کرد.
دادگاه رسیدگی به اتهامات متهمان این پرونده در روزهای ۲۷ و ۲۸ دی در شعبه اول دادگاه کیفری یک استان البرز برگزار شد.
پس از برگزاری جلسه نخست این دادگاه، روزنامه شرق در گزارشی نوشت متهم ردیف اول اتهام قتل را رد کرده و گفته: «به زور اعتراف کردم.»
پیش از این و در روز ۲۰ آذر، مانوش منوچهری، وکیل مونا مهرجویی، دختر مقتولین این پرونده، به کیفرخواست صادر شده علیه متهمان اعتراض کرده بود.
اکبر محمدی‌فر، برادر همسر مهرجویی بر این باور است که متهمان اصلی پرونده به دست فرد یا افراد دیگری اجیر شده‌اند.
برادر وحیده محمدی‌فر پیش از این قتل این دو هنرمند را یک «اقدام ارعابی سازمان‌یافته و پیچیده» توصیف کرد. موضوعی که اهالی فرهنگ و هنر امضاکننده بیانیه هم به آن اشاره کردند و گفتند پایان «تلخ و پُردرد» زندگی مهرجویی و محمدی‌فر مظهر شرایط فاجعه‌باری است که دگراندیشان ایرانی سال‌های سال است اسیر آن شده‌اند.
آن‌ها برای نمونه از بر دار شدن کیومرث پوراحمد و پرسش‌های بی‌شماری که بی‌پاسخ ماند تا سرانجامِ دگراندیشانی یاد کردند که قربانی قتل‌های سياسی يا «مرگ‌های مشکوک» شدند و دادخواهی‌شان با سرکوبی و فشار «مختومه» اعلام شد.
به گفته امضاکنندگان بیانیه، این نمونه‌ها بیان‌گر الگویی است که در آن حذف‌های «سازمان یافته و موذیانه» رخ می‌دهد و جنایت‌ها با لاپوشانی دستگاه قضایی مخدوش می‌شوند.
آن‌ها همراهی هنرمندان با جنبش «زن، زندگی، آزادی» را عامل برانگیختگی خشم و کینه نهادهای سرکوبگر حکومتی دانستند.
امضاکنندگان بیانیه در پایان گفتند در چنین شرایطی سکوت، بی‌تفاوتی و لاپوشانی تنها به سرخوردگی و انزوا می‌انجامد و به استمرار سرکوب و ستم دامن می‌زند.
آنان تاکید کردند که باید به اعتراض، افشاگری و دادخواهی مستمر ادامه داد.
بهرام بیضایی، داریوش آشوری، جعفر پناهی، علی رفیعی، پرویز صیاد، شبنم طلوعی، کتایون ریاحی، ترانه علیدوستی، بهمن فرمان‌آرا، پرستو فروهر، شهریار مندنی‌پور، عباس میلانی، صالح نجفی، شیرین نشاط، محمد یعقوبی و آذر نفیسی از جمله ده‌ها امضاکننده این بیانیه هستند.
داریوش مهرجویی، متولد آذر ۱۳۱۸ و از برجسته‌ترین فیلم‌سازان و نویسندگان سینمای ایران بود که به عنوان یکی از چهره‌های جریان موسوم به موج نو از او یاد می‌شود.
فیلم‌های گاو، آقای هالو، پستچی، دایره مینا، سنتوری، هامون، لیلا و پری، از مهم‌ترین آثار او به شمار می‌روند.