مهاجران ایرانی برنمی‌گردند
روزنامه دنیای اقتصاد روز سه‌شنبه ۲۲ اسفند با استناد به نتایج یک پژوهش، از نرخ پایین بازگشت مهاجران ایرانی به کشور خبر داد و آن را نگران‌کننده خواند.
دنیای اقتصاد نوشت: «در حال حاضر نرخ بازگشت ایرانیان به کشور مبدا، پس از گذشت پنج سال از مهاجرت، ۱۶ درصد و به صورت قابل توجهی پایین است. به عبارت دیگر، ممکن است نرخ مهاجرت در کشورهای دیگر بالاتر از ایران باشد اما به دلیل بازگشت بخشی از مهاجران، کشور مورد نظر با خروج کمتری از نیروی کار مواجه می‌شود.»
این روزنامه از رشد اقتصادی و امید به بهبود شرایط در آینده به عنوان عوامل موثر در بازگشت مهاجران نام برد و افزود که تحریم‌ها و تیره شدن چشم‌انداز اقتصادی در ایران، افزایش نرخ مهاجرت و کاهش میل بازگشت مهاجران به کشور را در پی داشته است.
دنیای اقتصاد تاکید کرد: «یکی از مهم‌ترین عوامل در زمینه بازگشت نیروی انسانی ماهر، رشد صنعتی در کشور مبدا است. در واقع بازگشت مهاجران به کشور مبدا زمانی افزایش می‌یابد که امکان به‌کارگیری مهارت‌هایی را داشته باشند که در طول مهاجرت به دست آورده‌اند.»
گزارش دنیای اقتصاد حاصل بررسی و تحلیل پژوهش صورت گرفته در گروه مالی دانایان است که با عنوان «مهاجرت و گردش نیروی انسانی» منتشر شد.
افزایش نرخ مهاجرت ایرانیان در سال‌های اخیر به‌ویژه در میان نیروهای حرفه‌ای متخصص نظیر پزشکان، پرستاران و استادان دانشگاه نگرانی‌های بسیاری را برانگیخته است.
بر اساس نتایج جدیدترین نظرسنجی موسسه استاسیس، حدود ۷۶ درصد از مردم ایران معتقدند که جوانان در ایران برای خودشان آینده موفقیت‌آمیزی نمی‌بینند و این رقم در میان کسانی که در گروه سنی ۱۸ تا ۲۹ قرار دارند ۸۲ درصد است.
بر اساس نظرسنجی موسسه استاسیس مستقر در واشینگتن، ۶۸ درصد ایرانی‌ها و ۷۷ درصد از پاسخ‌دهندگان در گروه سنی ۱۸ تا ۲۹ سال، با این عبارت موافق‌اند که جوانان ایرانی ترجیح می‌دهند به جای کشورشان، مهاجرت کنند و در خارج از ایران زندگی کنند.
شرکت تحلیل داده‌های استاسیس مستقر در شهر واشینگتن دی.سی آمریکا است.
ابوالقاسم ابوطالبی، عضو شورای عالی نظام پرستاری روز ۲۲ اسفند خواستار اقدام دولت برای حل مساله مهاجرت پرستاران شد و تاکید کرد اوضاع در این خصوص «به مرز بحران» رسیده است.
او افزود: «سال گذشته نزدیک سه هزار نفر [پرستار] مهاجرت کردند در صورتی که در دانشکده‌های ما حدود ۱۰ هزار نفر نیرو تربیت می‌شوند و این حجم خروج از کشور فاجعه است.»
دنیای اقتصاد در ادامه مطلب خود نسبت به افزایش نرخ مهاجرت در میان فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های برتر ایران، مانند دانشگاه صنعتی شریف هشدار داد و نوشت این افراد می‌توانند با دریافت بورسیه‌های تحصیلی از دانشگاه‌های خارج از کشور مهاجرت کنند.
هم‌زمان فارغ‌التحصیلانی که به دلایل مختلف شرایط دریافت بورسیه از مراکز آکادمیک خارجی را ندارند، به دلیل نوسانات بازار ارز قادر به مهاجرت نیستند.
به گفته دنیای اقتصاد، می‌توان نتیجه گرفت تحریم‌های اقتصادی به‌رغم افزایش میل به مهاجرت تحصیل‌کردگان، مانعی برای مهاجرت آن دسته از تحصیل‌کردگان شده است که به‌دلیل افزایش نرخ ارز توانایی مهاجرت بدون بورسیه را ندارند؛ در حالی که ۱۰ سال پیش توانایی این کار را داشته‌اند.»
این گزارش بازگشت مهاجران را از جهات مختلف حائز اهمیت توصیف کرد و افزود پایه‌گذاری کسب‌وکارها و صنایع جدید و افزایش مبادلات علمی و تجاری، گوشه‌ای از امتیازات بازگشت مهاجران به کشورهای مبدا به شمار می‌رود.
دنیای اقتصاد با مقایسه نرخ مهاجرت و بازگشت نیروی کار ماهر در دو کشور ایران و ترکیه نوشت هر چند مهاجرت نیروی ماهر در ترکیه بیش از ایران است اما مهاجران ایرانی تمایل کمتری به بازگشت به کشور خود دارند.
بر اساس این گزارش، در دهه‌های گذشته نرخ بازگشت شهروندان ترکیه نیز پایین بوده اما با رشد اقتصادی این کشور، نرخ بازگشت نیز به تدریج افزایش یافته است.
مقام‌های جمهوری اسلامی مکررا آمارها درباره افزایش نرخ مهاجرت را سیاه‌نمایی توصیف کرده و آن‌ها را مردود دانسته‌اند.
سلمان سیدافقهی، قائم مقام بنیاد ملی نخبگان، روز ۳۰ بهمن گفت آمار مجمع جهانی اقتصاد نشان می‌دهد نسبت پزشکانی که در چند سال گذشته از کشور مهاجرت کرده‌اند نسبت به کل پزشکان، «نه تنها رشد پیدا نکرده، بلکه سیر نزولی داشته» است.
پایگاه خبری دیده‌بان ایران روز هشتم اسفند با رد این اظهارات نوشت بر اساس آخرین پیمایش رصدخانه مهاجرت که در دی ماه ۱۴۰۱ انجام گرفت، ۵۰ درصد از پزشکان ایرانی به دنبال مهاجرت هستند.
