اسحاق قالیباف؛ پرونده یک دروغ از ملبورن تا پشت دروازههای اُتاوا
- این شماره حساب من در بانک پاسارگاد است که ۵۰ درصد از موجودی ۲۹۵ هزار دلاری آن معادل ۱۴۷ هزار دلار را میتوانم هر زمان خواستم برداشت کرده و خرج کنم. همچنین علاوه بر این پسانداز، در بانکهای ملی استرالیا (NAB) و استرالیا نیوزلند (ANZ) هم بیش از ۱۵ هزار دلار پسانداز دارم.
این بخشی از نامه اسحاق قالیباف، فرزند محمدباقر قالیباف، رییس فعلی مجلس شورای اسلامی خطاب به اداره مهاجرت کانادا است که به ضمیمه اسناد رسمی بانک پاسارگاد و بانکهای استرالیایی، در پرونده مهاجرتی او ثبت شده است.
اسحاق قالیباف این مدارک را اواخر سال ۱۳۹۷ به منظور دریافت اقامت دائم کانادا در وبسایت اداره مهاجرت این کشور بارگذاری کرده است.
(اصل سندها را از طریق این لینک ببینید)
با توجه به شکایت اسحاق قالیباف از اداره مهاجرت کانادا در سیستم قضایی این کشور، کانادا پروندهای برای بررسی دادخواست او تشکیل داد.
قالیباف از تعلل در روند رسیدگی به پرونده ویزای مهاجرتی خود شاکی بوده است.
ایراناینترنشنال بر اساس قانون دسترسی آزاد به اطلاعات، توانسته است به اسناد و مدارک این پرونده قضایی که بیش از ۱۵۰ برگه هستند دسترسی پیدا کند.
نزدیک به یکسال و نیم پیش از تکمیل این پرونده، در جریان مناظرههای انتخاباتی ریاست جمهوری در ۲۲ اردیبهشت سال ۱۳۹۶، باقر قالیباف که آن زمان شهردار تهران بود، برگهای را رو به دوربینها گرفت که در آن داراییهای خودش، همسرش و پسرش اسحاق را نوشته بود: «مردم شریف ایران … اسحاق (تنها فرزند تحت تکفل من) یک نیسان پاترول مدل ۷۱ دارد، یک موتورسیکلت و جمعا حدود یک میلیون تومان هم پسانداز و دارایی نقدی در بانکهای اقتصاد نوین، سپه، ملی و صادرات.»
بر اساس اسناد موجود، اسحاق قالیباف که پدرش گفته بود تحت تکفل اوست (یعنی خرج و هزینه زندگیاش را او میدهد)، توانسته است ظرف مدت ۱۶ ماه، پسانداز شخصی خود را از یک میلیون تومان به بیش از ۶۰۰ میلیون تومان (مبلغ ریالی درج شده در تاییدیه بانک پاسارگاد) برساند.
مدارک او نزد اداره مهاجرت کانادا نشان میدهد علاوه بر این، او در همین مدت بسیار کوتاه دو واحد آپارتمان هم در ملبورن خریده و اجاره داده.
نام پسر بزرگ قالیباف، الیاس، بارها در ارتباط با پروندههای فساد در رسانهها آورده شده است و نام خواهرش مریم نیز به جنجال رسانهای سیسمونی گیت، گره خورده است اما این نخستین بار است که نام اسحاق به سوژه جنجالی رسانهای تبدیل میشود.
ایراناینترنشنال در روز ۲۴ بهمن در گزارشی برای اولین بار از تلاش پنج ساله اسحاق برای گرفتن اقامت کانادا خبر داد.
مدارک نشان میدهند اسحاق پیشتر و در سال ۱۳۹۲ نیز برای دریافت ویزای دانشجویی کانادا با هدف خواندن انگلیسی در کالج آلگونکوین اقدام کرده بود اما درخواست او پذیرفته نشده بود.
ویزای مهاجرت؛ خیز دوم برای کانادا
اسحاق قالیباف آذر ماه ۱۳۹۷ تلاش برای دریافت اقامت کانادا را شروع کرد. اسناد اداره مهاجرت نشان میدهند او از چهار تا ۲۲ آذر در سه نوبت، بیش از چهار هزار دلار به یک دفتر حقوقی پرداخت کرد تا از آنها برای مهاجرت مشورت بگیرد و وکالت او را بر عهده بگیرند.
بر اساس اسناد اداره مهاجرت کانادا، او ۱۴ آذر ۱۳۹۷ (پنجم دسامبر ۲۰۱۸) پروفایل خود را برای گرفتن ویزای مهاجرت کانادا ساخت و همان روز ایمیلی گرفت که نشان میداد او به عنوان کاندیدای دریافت این ویزا انتخاب شده است.
هفت روز بعد و در روز ۲۱ آذر (۱۲ دسامبر)، او دعوتنامه ثبت درخواست برای اقامت کانادا را در چارچوب برنامه جذب نیروهای ماهر دریافت کرد.
اسحاق در فاصله مجاز دو ماهه درخواستش را ثبت کرد و مدارک لازم از جمله اسناد مالی خود را در این سیستم بارگذاری کرد.
بر اساس مقررات کانادا، متقاضی باید حداقل ۱۳ هزار دلار پسانداز داشته باشد. اسحاق علاوه بر مدارک بانکی که به آن اشاره شد، در یکی از مدارک مالی برای تایید توان مالیاش، نشان داد او بابت خانهای که در ملبورن اجاره داده است، ماهانه دو هزار و ۷۰۶ دلار دریافت کرده است.
(سند را از طریق این لینک مشاهده کنید)
اما کارهای الیاس با همان سرعتی که شروع شد ادامه نیافت.
هفتم مرداد ۹۸ یک کارشناس اداره مهاجرت، مرتبط بودن مدارک کاری او را تایید کرد. ۱۰ مهر ۱۳۹۸، یک کارشناس امنیتی این اداره، بررسی جامع برای متقاضی را درخواست کرده و روز بعد ثبت کرد.
با طولانی شدن زمان انتظار برای اعلام نتیجه، از آذر ۹۸ نامهنگاری و تماسهای دفتر پییر پولیویر، نماینده پارلمان کانادا و رهبر حزب مخالف برای پیگیری یا پرسش از وضعیت این پرونده شروع شد.
کارشناس پرونده با توجه به معلق ماندن رسیدگیهای امنیتی در همان زمان در یکی از اظهارنظرهایش نوشته بود که این پروندهای معمولی نیست.
دفتر پولیویر در پاسخ به پرسش ایراناینترنشنال درباره این پیگیریها گفت که او هیچ توصیهنامهای برای حمایت از دادن روادید به فرزند محمدباقر قالیباف ارائه نکرده و تنها در برابر درخواستی که با واسطه و از طرف پسر قالیباف به عنوان متقاضی مهاجرت دریافت کرده، «مانند صدها پرونده و در یک کار عادی و معمول» وضعیت درخواست پسر قالیباف را جویا شده که «مطلقا هیچ تاثیری بر نتیجه پرونده ندارد».
پیگیریهای دفتر این نماینده که از چهرههای فعال برای تحریم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در کانادا است، برای اسحاق قالیباف در ماههای بعد هم ادامه یافت؛ تلاش برای پسر کسی که از سرداران شناخته شده سپاه پاسداران است و نزدیکترین دوست قاسم سلیمانی، زمانی که زنده بود.
اطلاعات رسیده به ایراناینترنشنال و جوابیه دفتر پولیویر حاکی از این است که یکی از شهروندان ساکن در حوزه انتخابیه این نماینده، به طور مرتب پرونده را برای رسیدن به نتیجه پیگیری میکرده و فشارهای موثر او باعث شده است پیگیریهای دفتر این نماینده برای پرونده اسحاق قالیباف بیوقفه ادامه یابد.
پس از شش بار درخواست دفتر این نماینده، ۱۵ مرداد ۹۹، پییر پولیویر درخواستی برای گرفتن اطلاعات این پرونده و چرایی به تاخیر افتادن پاسخ به آن به اداره مهاجرت فرستاد. درخواستهای دفتر پولیویر در آذر ۹۹، اردیبهشت و تیر ۱۴۰۰ نیز تکرار شد اما پاسخ اداره مهاجرت همان بود: بررسی امنیتی هنوز شروع نشده است.
در نهایت ۱۸ مرداد ۱۴۰۱، رونالد پلتون، وکیل جدید و شناخته شدهای که اسحاق قالیباف با او قرارداد بسته بود، دادخواستی علیه وزیران مهاجرت و امنیت عمومی کانادا، در اعتراض به تعلل در روند رسیدگی به پرونده ویزای مهاجرتیاش با روش «اکسپرس انتری» در دادگاه انتاریو ثبت کرد.
اکسپرس انتری، سیستم یکپارچهای برای مدیریت آنلاین درخواست اقامت دائم کانادا برای افراد متخصص و دارای مهارتی است که تواناییهای آنها در کانادا مورد نیاز است. در دادخواست مذکور از قاضی خواسته شد اداره مهاجرت را وا بدارد نظرش را در مورد پرونده اعلام کند.
در نهایت پس از کشوقوسهای چند باره و عدم رضایت اسحاق و وکیلش رونالد پلتون برای توافق احتمالی، قاضی دادگاه دوم آبان ۱۴۰۲ (۲۴ اکتبر ۲۰۲۳) حکم داد اداره مهاجرت باید نظر نهایی خود را درباره پرونده مهاجرتی اسحاق قالیباف، ظرف ۶۰ روز اعلام کند.
دو روز پیش از پایان این مهلت، با توافق دادستان کل و وکیل اسحاق قالیباف، قرار شد این اعلام نظر تا ۱۷ بهمن (ششم فوریه ۲۰۲۴) و برای ۴۵ روز به تعویق بیفتد و یک سری از مدارک بهروز شده از طرف قالیباف به اداره مهاجرت تحویل داده شود. درخواست برای این مدارک در چنین شرایطی، معمولا زمانی اتفاق میافتد که اداره مهاجرت بخواهد برای متقاضی ویزا صادر کند.
(سند مربوطه را از طریق این لینک ببینید)
با افشاگری ایراناینترنشنال از تلاش اسحاق قالیباف برای دریافت اقامت کانادا، فشار افکار عمومی بر این پرونده افزوده شد. از جمله این فشارها، کارزاری بود که شماری از ایرانیان برای جمع کردن امضا به منظور بازداشتن دولت کانادا از دادن اقامت به او راه انداختند.
دولت کانادا در پاسخ به ایراناینترنشنال اعلام کرد با توجه به مساله حریم خصوصی، آنها درباره پرونده افراد اظهار نظر نمیکنند اما بر اساس اطلاعاتی که از سه منبع آگاه از جمله یک منبع ارشد در دولت کانادا به ایراناینترنشنال رسیده است، اداره مهاجرت در نهایت به دلیل نگرانیهای امنیتی به درخواست ویزای اسحاق قالیباف پاسخ منفی قطعی داد. این نگرانیهای امنیتی امکان حضور در کانادا را با هر عنوانی برای همیشه از اسحاق قالیباف سلب میکند.
اوراق پرونده مهاجرتی اسحاق قالیباف تصویر نسبتا دقیقی از زندگی او به دست میدهد که در تناقض کامل است با ادعاهایی که پدرش درباره او مطرح کرده است.
این گزارش از رهگذر مرور پرونده مهاجرتی اسحاق قالیباف روایتی به دست میدهد از فساد و دروغ در خانواده یکی از مقامهای جمهوریاسلامی.
تحصیلات در ایران: نمرات پایین و کارنامه درسی ناموفق
اسحاق قالیباف ۲۵ شهریور ۱۳۶۶ در مشهد متولد شد. او دوره دبستان تا پایان پیشدانشگاهی را در مجموعه آموزشی غیرانتفاعی جهانآرا در منطقه یک تهران گذارند.
یکی از معلمهای دهه ۷۰ در مجتمع آموزشی جهانآرا به ایراناینترنشنال گفت که اسحاق دانشآموزی بسیار مودب اما با نمرات پایین بود: «فشار خانوادهاش بود که او حتما باید ریاضیوفیزیک بخواند چون به نظر میرسید خودش علاقهای به ریاضی ندارد و نمراتش هم خیلی پایین بود. کلا دانشآموز درسخوانی نبود. یا کم وقت میگذاشت یا توانش همین بود. اما به هر حال نمره میرسید! و میرفت کلاس بالاتر.»
مدارک تحصیلی اسحاق قالیباف که در پرونده مهاجرتی او موجود است نشان میدهند او سال ۱۳۸۳، با وجود عدم کسب نمره قبولی در درس هندسه در امتحانات نهایی (نمره ۹/۳۰)، با معدل ۱۵/۱۲ در رشته ریاضیوفیزیک دیپلم گرفت.
نمرات اسحاق را برای معلم پیشین مدرسه جهانآرا خواندیم. او گفت: «متاسفانه رویه نمره دادن به خاطر پدرش، با وجود کنده شدن سربرگها، با اعمال نفوذ عوامل حوزه تصحیح برگهها، حتی به امتحانات نهایی هم رسید. میدانید هفت را میتوان به ۱۰ رساند اما به کسی که دو هم نمیگیرد نمیتوان ۱۰ داد. هندسه را نتوانستهاند کاری بکنند اما شک ندارم نمره حسابان، جبرواحتمال و فیزیک او هم دستکاری شدهاند.»
اسحاق دوره یکساله پیشدانشگاهی را نیز با همین وضعیت به پایان رسانده است. معدل او ۱۳/۶۳ شده و باز در تمام دروس اصلی در نیمسال دوم زیر ۱۳ گرفته است و در دو درس اصلی هندسه و حساب دیفرانسیل هم به گفته معلم سابق، به او نمرات ۱۰ و ۱۱ دادهاند تا نیفتد و مجبور به تکرار این دوره نشود.
اسحاق قالیباف پاییز ۸۴ تحصیل در رشته مهندسی صنایع دانشگاه آزاد تهران شمال را شروع کرد.
مدارک تحصیلی او که به پرونده مهاجرتیاش ضمیمه شده نشان میدهند وضع تحصیلی او در دانشگاه هم خوب نبوده و با استانداردهای آموزشی در ایران، دانشجوی موفقی به شمار نمیآمده است.
معدل او در ترم نخست کمی بیش از ۱۳ شده و در دو درس اصلی هم نمرهاش ۱۰ شدهاند.
در ترم دوم دانشگاه نیز ضعف آموزشی او مشهود بوده و او باز در دو درس اصلی نمره ۱۰ گرفته است.
در ترم سوم او در یکی از دروس پایه، ریاضی(۱)، نمره ۸/۵ گرفته و به اصلاح دانشگاهی در این درس افتاده است.
در چند درس هم نمره ۱۰ گرفته و پایین بودن نمرات پایان ترم و ضعف آموزشی او در ترم بعدی هم ادامه یافته و در درس اصلی ریاضی(۲) نمره ۹/۵ گرفته و از این درس هم افتاده است.
مدارک تحصیلی اسحاق قالیباف نشان میدهند ضعف آموزشی و گذراندن واحدهای دانشگاهی با نمرات پایین در تمام طول دوره کارشناسی او ادامه یافته است.
اسحاق قالیباف دوره کارشناسی را به جای چهار سال و هشت ترم، شش ساله و پس از ۱۱ ترم تحصیل در شهریور ۱۳۹۱ به پایان رسانده است. در طول این دوره، او در هشت درس تخصصی از جمله دو درس ریاضی پایه زیر ۱۰ گرفته و افتاده و ناچار شده است آنها را دوباره بگیرد.
در ۱۱ درس نمره ۱۰ گرفته و در ۱۷ درس نمرهاش زیر ۱۴ (بین ۱۰ و ۱۳/۵) شده و با معدل ۱۳/۲۵ فارغالتحصیل شده است.
دوره تازه زندگی؛ تحصیل در استرالیا
مدارک مهاجرتی اسحاق قالیباف نشان میدهند او پس از پایان تحصیلات متوسطه بارها به خارج از کشور سفر کرده است. او از مرداد سال ۱۳۸۴، بعد از اتمام دوره پیشدانشگاهی تا آذر ماه ۱۴۰۰، به جز دوره اقامت سه ساله در استرالیا، در مجموع ۲۳ سفر توریستی خارجی به ۱۴ کشور دنیا داشته و ۱۳۸ روز را در این سفرها گذارنده است.
(تصویر سندها را از طریق این لینک ببینید)
در فرمهای درخواست برای اخذ اقامت کانادا، او علت همه این سفرها را گردشگری نوشته است. با توجه به اینکه باقر قالیباف گفته بود فرزندش تحت تکفل او زندگی میکند و خانوادهاش هم سرمایه چندانی ندارند، شمار بالای سفرهای خارجی اسحاق، قابل توجه است.
مدارک مهاجرتی نشان میدهند اسحاق قالیباف ۱۹ اسفند ۹۲ با گرفتن پذیرش دانشگاه ملبورن برای تحصیل در رشته مهندسی عمران با ویزای تحصیلی راهی استرالیا شد. در جریان مناظرههای انتخاباتی ریاستجمهوری سال ۱۳۹۶، پس از اشاره قالیباف به فرزندش اسحاق، روحالله زم، روزنامهنگاری که در ایران اعدام شد، در کانال تلگرامی آمدنیوز خبر داد که این فرزند قالیباف ساکن استرالیا است و صحبتهای پدرش در مورد او نادرست است.
اسناد مهاجرتی اسحاق قالیباف نشان میدهند دوره زبان انگلیسی او برای آماده ورود شدن به دانشگاه نزدیک به ۱۰ ماه طول کشیده؛ طولانیترین دورهای که اسحاق قالیباف بدون سر زدن به ایران در استرالیا مانده است.
او در این ۱۰ ماه برای اجاره آپارتمانی که مدارکش نشان میدهد ساکن آن بوده است، هزینه زندگی و هزینه دوره زبان انگلیسی، دستکم ۵۰ هزار دلار هزینه کرده است.
اسحاق پس از پایان دوره زبان در آخر آذر ۱۳۹۳ و پس از بازگشت از سفر به ایران، دوم اردیبهشت ۱۳۹۴ به ملبورن بازگشت و تحصیلش در دوره ارشد را پنجم مرداد همان سال در دانشگاه این شهر شروع کرد. دورهای که سه سال (تا تیر ۹۷) طول کشید و شهریه آن برای سه سال ۷۴ هزار دلار بود.
او البته اینجا هم دانشجویی درسخوان نبوده است و در دو ماده درسی، نمره قبولی کسب نکرده و مجبور شده است این درسها را دوباره بگیرد: در یک درس، ۵۰ از ۱۰۰ گرفته و در شش درس هم نمراتی ضعیف گرفته است.
اسناد مهاجرتی اسحاق قالیباف نشان میدهند او در این سه سال، ساکن آپارتمانی یک خوابه در منطقه ساوتیارا در ملبورن بوده که اجاره ماهانه آن هزار و ۶۲۹ دلار بوده و به این شرکت پرداخت میشده است.
اسحاق در دو بانک انایبی و ایانزی حساب بانکی پسانداز و جاری داشته است. در حساب پسانداز بانک انایبی او در برخی ماهها تا ۳۶ هزار دلار پسانداز شده است.
یعنی همان زمان که پدر اسحاق در تلویزیون میگفت تمام پسانداز پسرش حدود یک میلیون تومان است، او یک زندگی مرفه در ملبورن داشته و با وجود گرانی رفتوآمد بین استرالیا و ایران، در زمان تحصیل در استرالیا، شش بار در تعطیلات دانشگاهی به ایران سفر کرده است.
همین اسناد نشان میدهند هزینه ماهانه زندگی اسحاق قالیباف در استرالیا به جز اجارهخانه، به طور متوسط سه هزار دلار بوده است.
او هر ماه دو بار و هر بار پنج هزار دلار نقد به یکی از حسابهایش پول واریز میکرده است.
بنا بر اظهارنامه اسحاق برای اداره مهاجرت کانادا، او از مرداد ۱۳۹۷ به ایران بازگشته و دیگر ساکن استرالیا نیست اما طبق همان اظهارنامه و مدارک بانکی پیوست آن، او حوالی مرداد ۹۷ (اوت ۲۰۱۸) در ملبورن دو واحد آپارتمان خریده است که شرکت وایپیای، مسئول اجاره دادن آنها است.
روشن نیست این آپارتمانها هنوز در تملک اسحاق قالیباف هستند یا نه اما میدانیم از شهریور ۹۷ (سپتامبر ۲۰۱۸) او هر ماه از طرف شخصی با اسم افضلی دو فقره هزار و ۳۵۳ دلاری اجاره دریافت میکرده است.
(اصل سند را از اینجا ببینید)
سندسازی یا رانت خانواده قالیباف بودن
اسحاق قالیباف برای تکمیل پرونده مهاجرتی به کانادا، دو گواهی سابقه کار از شرکتهایی به نامهای «مهندسین مشاور معماران افق خاک» و دفتر «کارشناس رسمی مهندسی عمران خضرائی» ارائه داده است. تمام این سابقه مربوط به زمانی است که او هنوز از ملبورن فارغالتحصیل نشده بود.
کار او در این دو شرکت به رشته تحصیلی کارشناسی او ربطی نداشته و درآمدی که برای او نوشتهاند با توجه به عرف درآمدهای پرداختشده برای کسی که دوره کارآموزی را میگذراند یا بدون تجربه مرتبط در حوزهای غیرمرتبط با رشته تحصیلی کار میکند، درآمدهایی بالا محسوب میشوند.
نکته قابل توجه اینکه در یکی از گواهیها برخلاف فرمت رایج، تاکید شده این پولها پرداخت شده و اسحاق نمیتواند ادعایی برای دریافت آنها داشته باشد.
در حالی که سال ۹۰ حداقل حقوق کمی بیش از چهار میلیون تومان در سال بود، در گواهی «مهندسین مشاور معماران افق خاک»، گفته شده اسحاق قالیباف برای یک سال کارآموزی پارهوقت مهندسی عمران (هفتهای ۱۶ ساعت) در این شرکت از شهریور ۹۰ تا شهریور ۹۱، ۲۶ میلیون تومان حقوق گرفته است.
بعد از آن هم تا اسفند ۹۴ برای ۲۴ ماه کار ناپیوسته در مجموع ۱۱۴ میلیون تومان حقوق گرفته است.
بررسی ایراناینترنشنال نشان میدهد در ایران شرکتی به نام «مهندسین مشاور معماران افق خاک»، ثبت نشده است و ما نتوانستهایم برای آن شماره شناسه ملی پیدا کنیم. آدرس دامینی هم که برای وبسایت شرکت ذکر شده، ۱۴ آذر ۹۷ ثبت شده؛ یعنی دو هفته پیش از نوشتن گواهی سابقه کار برای اسحاق قالیباف، این شرکت صاحب وبسایت شده است و در وب آرکایو هم هیچ سابقهای از آن وجود ندارد.
البته شرکتی به نام «معماران افق خاک» در سال ۱۳۸۶ ثبت شده است. از این شرکت هم جز آگهی ثبت هیچ اطلاعاتی برای تغییرات یا انحلال در دست نیست.
به نظر میرسد از این تشابه اسمی با شرکتی که فعال نیست استفاده شده و آنچه رخ داده میتواند جعل نام یک شرکت برای ساختن سابقه کار باشد.
هفتم مرداد ۱۳۹۸ کارشناسی در اداره مهاجرت کانادا که پرونده را مرور کرده، تایید کرده که بررسی آنلاین، سوابق کاری اسحاق قالیباف در شرکت مهندسین مشاور افق خاک را تایید کرده است اما بررسیهای ایراناینترنشنال نشان میدهد چنین اطلاعاتی در فضای آنلاین برای شرکتی که در ایران ثبت نشده است، وجود ندارد.
در مدرک سابقه کار دوم که مربوط به دفتر حقوقی کارشناس رسمی دادگستری ابوذر خضرائی افضلی است، گواهی شده اسحاق قالیباف در همان فواصل زمانی حضورش در ایران زمانی که در استرالیا دانشجو بوده است، از آبان ۹۵ تا دی ماه ۹۷، در مجموع برای ۳۰ هفته کار ناپیوسته (تقریبا هشت ماه)، ۹۷ میلیون تومان از آن دفتر حقوق گرفته است. به ادعای این گواهی، ۶۰ میلیون تومان از این مبلغ را اسحاق قالیباف تنها سه ماه پیش از آن دریافت کرده که باقر قالیباف مدعی شد پسرش تنها یک میلیون تومان پسانداز دارد.