آیا دولت اسرائیل میتواند حماس را از بین ببرد و گروگانها را بازگرداند؟
با گذشت سه ماه از جنگ در غزه، اختلافنظرها در مورد مسیر، اهداف و حتی معیار موفقیت در این نبرد برای اسرائیل بیش از پیش مورد پرسش قرار گرفته است. اسرائیل در این مدت بارها از نابودی حماس و بازگرداندن دهها گروگان خود بهعنوان اهداف اصلی جنگ نام برده است.
اعضای خانوادههای اسرائیلیهایی که در نوار غزه گروگان حماس هستند، به جلسه پارلمان در اورشلیم هجوم بردند تا از دولت اسرائیل بخواهند اقدامات بیشتری برای بازگرداندن عزیزانشان انجام دهد.
به گفته آنان، درگیریها در خان یونس در جنوب غزه به سطح بیسابقهای رسیده است.
پایان زودهنگام جنگ چه نتیجهای در بر خواهد داشت؟
اورشلیم پست در گزارشی به بررسی این موضوع پرداخت و نوشت که پایان زودهنگام جنگ باعث میشود حماس آسیبدیده، همچنان به بقای خود ادامه دهد و قادر به بازیابی و بازپسگیری تسلط خود در غزه باشد.
در گزارش پلیتیکو نیز آمده است اسرائیلیها چیزی برای از دست دادن ندارند زیرا آنها روی ۱۳۶ اسیر باقی مانده در دست حماس متمرکزند.
اگرچه مقامات اسرائیلی گمان میکنند دستکم ۲۵ نفر از این افراد در حال حاضر کشته شده باشند اما یک تحلیلگر اطلاعاتی به پولیتیکو گفت که این تعداد به احتمال زیاد ۳۰ نفر است.
پلیتیکو در گزارش خود تاکید کرد وضعیت اسفبار گروگانها به خشم اسرائیل دامن میزند و جایی برای نگرانی در مورد رفاه فلسطینیهای گرفتار در جنگ باقی نمیگذارد.
ملت اسرائیل در غم از دست دادن هزار و ۲۰۰ کشته شده در حملات هفتم اکتبر هستند و با خشمی قابل درک از قتلهای وحشیانه و تجاوزهای حماس، به مسیر خود ادامه میدهند.
هفته گذشته، پدر گروهبان آدیر طاهر که در حمله هفتم اکتبر جان باخت، در کانال ۱۴ اسرائیل توضیح داد که چگونه جسد سر بریده پسرش را پس گرفته است.
او گفت: «بر اساس کالبدشکافی، یک موشک و سه نارنجک به سمت او شلیک کردند و تمام بدنش پر از ترکش شد. متاسفانه بدن او پس از مرگ مورد آزار قرار گرفت .... آنها سر پسرم را بریدند و با خود به غزه بردند.»
اورشلیم پست در گزارش خود نوشت زمانی که صحبت جان بیش از ۱۳۰ گروگان و همچنین امنیت هزاران سربازی در میان باشد که در حال حاضر در تونلها و ساختمانهای غزه در حال نبردند، اسرائیلیها بیتفاوت نخواهند ماند.
اهداف ارتش اسرائیل
سربازان اسرائیلی دو هدف دارند: از بین بردن حضور و رهبری حماس در غزه و بازپسگیری گروگانها.
با این حال به گفته برخی از کارشناسان نظامی، احتمال دستیابی به این دو هدف بسیار اندک است.
بر اساس گزارش وال استریت ژورنال، منابع آمریکایی تخمین میزنند اسرائیل ۲۰ تا ۳۰ درصد از نیروهای حماس را در غزه کشته است. این آمار، تا حدودی کمتر از ارزیابی اسرائیل است اما دلیلی برای تمسخر یا اعلام شکست ارتش اسرائیل نیست.
در عرض سه ماه، اسرائیل حدود یکسوم از نیروهای حماس را نابود کرده است.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل از ابتدا گفته بود این جنگ شش روزه یا حتی سه هفتهای نخواهد بود.
او به زمانی حدود یک سال بهعنوان بخشی از روند پرزحمت پاکسازی تونلها در غزه و جستوجوی خانه به خانه تروریستها و گروگانها اشاره کرده بود.
بنابراین به نظر میرسد ارتش اسرائیل در مسیری با چارچوب یک ساله قرار دارد.
میان فشارهای خارجی بر سر تلفات بالای غیرنظامیان در غزه و فشارهای داخلی بر سر ناتوانی در آزادی همه گروگانها پس از توافق آتشبس در ماه نوامبر، باید دید که آیا به اسرائیل زمان داده میشود تا هدف خود را به پایان برساند یا خیر؟
اکنون زمان ایستادگی دولت است
اورشلیم پست در گزارش خود نوشت اکنون از دولت انتظار میرود جلوی انتقادها ایستادگی کند.
نتانیاهو روز اول بهمن همینگونه رفتار کرد: او طرح پایان جنگ، عقبنشینی از غزه، سپردن کنترل مجدد این منطقه به دست حماس و آزاد کردن تمامی اسرای فلسطینی را که در کشتار هفتم اکتبر دست داشتند، در ازای آزادی گروگانهای باقی مانده رد کرد.
نخستوزیر اسرائیل گفت: «من شرایط حماس را رد میکنم. موافقت با چنین کاری به معنی مرگ بیهوده سربازان ما در این جنگ است. اگر ما با این شرایط موافقت کنیم، نمیتوانیم امنیت شهروندان خود را تضمین کنیم. ما نمیتوانیم مردم را به سلامت به خانههایشان بازگردانیم چرا که وقوع یک هفتم اکتبر دیگر، فقط مساله زمان خواهد بود.»
نفتالی بنت، وزیر دفاع پیشین اسرائیل نیز نسبت به خبرنگاران بینالمللی که این موضوع را مطرح کردند، سختگیر بود و تاکید کرد که اسرائیل همچنان مورد هدف موشکهای حماس است.
به گفته او، مقصر دانستن اسرائیل برای بحران انسانی در فلسطین، «مثل حمله به پلیس هنگام مبارزه با قاتلان» است.
خطرات پایان زودهنگام جنگ
پایان زودهنگام جنگ باعث میشود حماس آسیبدیده همچنان در غزه باقی بماند و این شهر را همراه با فلسطینیهایی باز پس بگیرد که از سال ۲۰۰۶ به گروگان گرفته شدهاند. این چیزی نیست که اسرائیل بتواند قبولش کند.
خالد مشعل، رهبر حماس، هفته گذشته در مصاحبهای بار دیگر تاکید کرد که پس از هفتم اکتبر، «پروژه فلسطینی ما، حق ما در فلسطین از دریا تا رودخانه است».
به نوشته اورشلیم پست، اعتراضات و درخواستهای مداوم خانوادههای گروگانها و حامیان آنها برای آتشبس و معامله برای بازگرداندن عزیزانشان به خانه کاملا موجه است. هر کسی که یکی از اعضای خانوادهاش از سه ماه پیش به طرز ظالمانهای اسیر شده، باید از دولت خود خواهان اقدام و پاسخگویی باشد.
دولت نیز باید به تصویر بزرگتر نگاه کند اما در این مورد، تهدید حماس است که عامل اصلی در دامن زدن به این جنگ محسوب میشود.
مشکل اصلی خدشهدار شدن اعتماد بخش بزرگی از مردم اسرائیل در مورد انگیزههای نتانیاهو است.
اورشلیم پست در ادامه نوشت: «ما نمیدانیم او چه انگیزهای دارد. آیا اهداف او به نفع کشور است یا به نفع بقای دولتی که رهبریاش میکند ... یا برای جلوگیری از طوفان اجتنابناپذیر سرزنشها که احتمالا او پس از جنگ با آن مواجه خواهد شد؟»
اگر دولت فعلی منحل و انتخابات جدیدی برگزار شود، به احتمال زیاد نخستوزیر بعدی فردی غیر از نتانیاهو خواهد بود اما با وجود تغییر در راس یا ترکیب ائتلاف، نخستوزیر بعدی نیز به طور قطع همان سیاست نتانیاهو را درباره خارج نشدن از غزه و ادامه جنگ تا نابودی کامل حماس پیش خواهد گرفت.
باید به ارتش اسرائیل برای انجام این ماموریت در غزه فرصت داده شود اما زمان در مورد گروگانها به سرعت در حال گذر است. این به دولت بستگی دارد که از فشارها برای پذیرش آتشبس جلوگیری کند و در عین حال بازگشت گروگانها را در اولویت قرار دهد؛ چه نتانیاهو در راس آن باشد چه شخصی دیگر.