سرپوش گذاشتن بر ناکارآمدی عوامل امنیتی در اطلاعیه دوم وزارت اطلاعات درباره حمله کرمان
هشت روز پس از انفجارهای چهارشنبه ۱۳ دی در مراسم چهارمین سالگرد کشته شدن قاسم سلیمانی، وزارت اطلاعات روز پنج‌شنبه ۲۱ دی در دومین اطلاعیه خود نام سازنده بمب‌های این انفجارها را منتشر کرد و گفت طراح و پشتیبان اصلی این عملیات فردی تاجیکستانی با نام مستعار «عبدالله تاجیکی» بوده است.
به گفته وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی، این فرد در تاریخ ۲۸ آذر ماه گذشته از مرزهای جنوب شرقی وارد کشور شده و در خانه‌ای اجاره‌ای در حومه شهر کرمان مستقر بوده است.
بر اساس این اطلاعیه، او علاوه بر هدایت عملیات، در کار تولید بمب‌های دست‌ساز نیز تخصص داشته و دو روز پیش از انفجارها و پس از ترکیب اجزای منقطع و متعدد انفجاری و الکتریکی و تولید بمب‌ها، از کشور خارج شده است.
وزارت اطلاعات هویت یکی از دو عامل انتحاری در انفجارهای کرمان را بازیروف (بوزروف) اسرائیلی فرزند امان‌الله، ۲۴ ساله و تبعه کشور تاجیکستان معرفی کرد و نوشت که او به شهر وان ترکیه رفته و پس از آن با عبور از ایران به افغانستان رسیده و به داعش در استان بدخشان پیوسته است.
او پس از چند ماه به ایران آمده و بعد از طی شهرهای خاش، ایرانشهر و جیرفت، نهایتا در کرمان مستقر شده است.
این نهاد امنیتی جمهوری اسلامی، در راستای سرپوش گذاشتن بر ناکارآمدی قدرت امنیتی جمهوری اسلامی، در اطلاعیه خود نوشت عوامل انفجارها با مشاهده تدابیر شدید و چند لایه حفاظتی و استقرار تجهیزات و نیروهای امنیتی و انتظامی، تصمیم گرفته‌اند سناریوی خود را «در نقاطی در محیط خارج از مدارهای حفاظتی و نرسیده به گیت‌های بازرسی» عملی سازند.
بعد از ظهر روز چهارشنبه ۱۳ دی، هم‌زمان با برگزار شدن مراسم چهارمین سالمرگ قاسم سلیمانی، فرمانده کشته‌شده سپاه قدس در عملیات آمریکا، دو انفجار در مسیر «گلزار شهدای کرمان»، محل دفن سلیمانی رخ داد که حدود ۱۰۰ کشته و بیش از ۳۰۰ زخمی بر جای گذاشت.
داعش در بیانیه‌ای مسوولیت این انفجارها را به عهده گرفت و اعلام کرد دو عضو این گروه انفجار انتحاری انجام داده‌اند.
وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی عصر روز جمعه ۱۵ دی در اطلاعیه نخست خود گفت یکی از دو عامل انتحاری در انفجارهای کرمان ملیت تاجیکستانی داشته و هویت نفر دوم هنوز به صورت قطعی احراز نشده است.
اظهارات متناقض درباره بازداشت عوامل انفجارها و کشف بمب‌های دیگر
وزارت اطلاعات در اطلاعیه پیشین خود از بازداشت دو نفر که اقامتگاه این مهاجمان را در کرمان تهیه کرده بودند و ۹ نفر در استان‌های مختلف به اتهام ارتباط با این انفجارها خبر داد.
این وزارت‌خانه در بیانیه دوم خود نوشت در مورد «هویت انتحاری دوم» سرنخ‌های قابل توجهی به‌دست آمده که پس از حصول مشخصات کامل وی، اعلام خواهد شد.
خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، با انتشار ویدیویی از از بازداشت عوامل تیم پشتیبانی انفجارهای کرمان و کشف مواد منفجره، به نقل از وزارت اطلاعات نوشت: «در داخل کشور تا کنون ۳۵ نفر بازداشت شده‌اند و تعدادی در آن سوی مرزها شناسایی شده‌اند که تعقیب آن‌ها با جدیت در دستور کار است.»
پس از وقوع انفجارها در کرمان، مسوولان جمهوری اسلامی اظهارات متناقضی درباره بازداشت افراد دخیل در این انفجارها و کشف بمب‌های دیگر در کشور مطرح کردند. از جمله مهدی بخشی، دادستان کرمان که شامگاه شنبه ۱۶ دی ماه، با بیان اینکه «تمام عوامل دخیل در انفجار کرمان بازداشت شدند»، گفت: «۳۲ نفر که با این پرونده مرتبط هستند، دستگیر شده و در مرحله بازجویی قرار دارند.»
او افزود در کرمان ۱۶ بمب کشف شد که قدرت انفجارشان از جلیقه‌های مهاجمان انتحاری بیشتر بود.
احمد توکلی، رییس سازمان قضایی نیروهای مسلح کرمان نیز گفت: «قبلا ۱۶ بمب آماده انفجار در کرمان کشف شد که "گلزار شهدا و مزار قاسم سلیمانی" را هدف قرار داده بودند.»
به گفته او، در چند استان دیگر نیز بیش از ۶۰ بمب کشف شد.
پس از آن خبرگزاری دولتی ایسنا با انتشار تصویری گزارش داد که شب قبل از وقوع انفجارها در «گلزار شهدای کرمان»، یگان چک و خنثی در نزدیکی محل دفن فرمانده پیشین سپاه قدس، یک خودروی بمب‌گذاری‌شده را کشف و خنثی کرده است.
با این وجود دادستان کرمان گفت در آن شب «تمام منطقه» رصد شد و «هیچ چیز کشف نشده بود».
روابط عمومی سپاه ثارالله کرمان روز یک‌شنبه ۱۷ دی ماه با انتشار اطلاعیه‌ای از خنثی‌سازی بمب در این استان با عنوان «شایعه و دروغ‌پردازی» نام برد و گفت: «در روزهای اخیر بر اساس برخی گزارش‌های مردمی، یگان چک و خنثی‌گر سپاه، بررسی گزارشات را در دستور کار قرار داد و هیچ یک از موارد چک شده بمب‌گذاری نبوده است.»
به دنبال این اظهارات متناقض، بسیاری از مردم و فعالان سیاسی و مدنی بر ناکارآمدی نیروهای اطلاعاتی کشور در تامین امنیت شهروندان تاکید کردند.
نرگس محمدی، برنده جایزه نوبل صلح و فعال حقوق بشر زندانی، در نامه‌ای از اوین با اشاره به پنجمین «عملیات تروریستی» داعش در ایران، گفت که بر خلاف ادعای جمهوری اسلامی مبنی بر تامین امنیت منطقه و صرف هزینه‌های هنگفت و بی‌حساب در این راستا، داعش همچنان در قلب ایران عملیات‌های کشنده انجام می‌دهد.
ائتلاف «همگامی برای جمهوری سکولار دموکرات در ايران» در بیانیه‌ای «حمله تروریستی شنیع» در کرمان را به شدت محکوم کرد و گفت این انفجارها «بار دیگر پوشالی بودن ادعای اقتدار امنیتی جمهوری اسلامی» را آشکار کرد.
عبدالله مهتدی، دبیر کل حزب کومله کردستان ایران، ضمن محکوم کردن انفجارهای کرمان در حساب ایکس خود نوشت با وجود پذیرش مسوولیت از سوی داعش، «باتوجه به ابهامات متعدد و سابقه خدعه‌گری» جمهوری اسلامی، «طبیعی است که افکار عمومی تا روشن شدن کامل حقیقت، انگشت اتهام را به سمت جمهوری اسلامی و "سپاه پاسداران تروریست" نشانه برود.»
شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان با اشاره به کشته شدن بیش از ۲۰ دانش‌آموز در انفجارهای کرمان و برگزاری اردوهای «زائر بهشت»، دانش‌آموزان را قربانی سیاست‌های تبلیغاتی آموزش و پرورش خواند و نوشت حضور اکثر دانش‌آموزان با برنامه‌ریزی آموزش و پرورش و بدون حضور خانواده‌ها بوده است.
جمعی از فعالان دانشجویی دانشگاه تربیت مدرس در بیانیه‌ای با اشاره به انفجارهای کرمان اعلام کردند: «آیا شیوه‌ای که جمهوری اسلامی برای سرکوب معترضان در جنبش "زن، زندگی، آزادی" به کار برد هم شکلی از تروریسم حکومتی نبود؟»
در ادامه بیانیه فعالان دانشجویی دانشگاه تربیت مدرس نوشته شده جمهوری اسلامی نمی‌تواند خود را فریب‌کارانه حافظ امنیت کشور و مردم جا بزند و در جایگاه اخلاقی‌ای هم نیست که بتواند حملات تروریستی را محکوم کند؛ حتی اگر خود در آن مستقیما نقشی نداشته باشد.
با وقوع انفجارها، نظرات متفاوتی از سوی کاربران شبکه‌های اجتماعی در مواجهه با آن منتشر شد که محور بسیاری از آن‌ها متهم کردن حکومت در رابطه با دست داشتن در این انفجارها و «پوشالی بودن اقتدار نظامی جمهوری اسلامی» بود. نظراتی که به دنبال آن دادستان کل کشور دستور بازداشت منتقدان برگزاری مراسم سالگرد سلیمانی را صادر کرد و تعدادی از شهروندان در شهرهای مختلف کشور در این رابطه بازداشت شدند.