هشدار درباره ادامه خشکسالی در ایران و وضعیت بحرانی ذخیره سدها
روزنامه اطلاعات درباره بحران شدید خشکی ۱۳ سد ایران هشدار داد و نوشت ۴۰ سد دیگر هم در وضعیت نگران‌کننده‌ای قرار دارند. خبرگزاری ایسنا نیز روز شنبه ۹ دی از ثبت سالانه بین ۴۵ تا ۵۰ سانتی‌متر فرونشست در ایران خبر داد و نوشت مصرف آب‌های سطحی به میزانی «غیرقابل باور» رسیده است.
روزنامه اطلاعات در گزارش خود از افزایش ۱/۱ و ۱/۳ درجه‌ای میانگین دمای هوا در فصل‌های تابستان و پاییز امسال نسبت به سال گذشته خبر داد.
بر اساس این گزارش، فلات ایران در شروع سال آبی جاری، گرم‌ترین پاییز قرن را پشت سر گذاشت.
کاهش چشم‌گیر بارندگی‌ها
افزایش دمای هوا موجب شده است بارندگی‌های سال جاری کاهش پیدا کنند.
با پایان نخستین هفته از فصل زمستان، امیدها برای شروع بارش‌ها به دلیل ادامه گرمای هوا کم‌رنگ شد و موجی از نگرانی را در مورد تامین نیازهای آبی سال آینده ایجاد کرد.
دفتر اطلاعات و داده‌های آب شرکت مدیریت منابع آب ایران اعلام کرد میانگین بارش‌های جوی از ابتدای سال آبی جاری تا هشت دی به ۴۳ میلی‌متر رسیده که در مقایسه با دوره بلند مدت ۵۵ ساله قبل، ۳۳ درصد کاهش داشته است.
مرکز پژوهش‌های مجلس اوایل دی ماه خبر داده بود در سال آبی ۱۴۰۱ - ۱۴۰۲ میزان بارش دریافتی نسبت به میانگین بلند مدت، ۱۴ درصد کاهش داشته است.
محاسبه سال آبی از ابتدای مهر هر سال تا پایان شهریور سال بعد است.
بر اساس گزارش اطلاعات، میانگین بارش‌های ۹۹ روز نخست سال آبی جاری نسبت به دوره مشابه سال گذشته حدود یک درصد کاهش یافته که نشان می‌دهد فلات ایران وارد چهارمین دوره متوالی خشکسالی مفرط شده است.
هاشم امینی، مدیر‌عامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب ایران روز جمعه هشتم دی با تاکید بر این موضوع در یک برنامه تلویزیونی گفت: «در حقیقت بر اساس بیش از پنج دهه اطلاعات و آماری که ما داریم امسال یکی از بدترین سال‌های کشور در زمینه خشکسالی محسوب می‌شود.»
او روز ۲۵ آذر هم درباره این مساله هشدار داده و گفته بود با محقق نشدن پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی مبنی بر بارش‌های نرمال و فرانرمال، نگرانی‌ها در حوزه منابع آب کشور افزایش یافته است.
کاهش ذخیره سدها
روزنامه اطلاعات نوشت در شرایط فعلی، افزایش مداوم مصرف آب و برداشت از ذخایر انباشته شده پشت سدها موجب کاهش قابل ملاحظه این ذخایر شده و بسیاری از سدهای کشور را در معرض بحران خشکیدگی قرار داده است.
شرایط کنونی، ۱۳ سد کشور را با بحران شدید مواجه کرده و ۴۰ سد دیگر هم در وضعیتی نگران کننده قرار دارند.
بر اساس آخرین آمار اعلام شده از سوی دفتر مطالعات پایه منابع آب، موجودی مخزن ۲۸ سد کشور در ۹۹ روز گذشته کاهش شدیدی داشته است.
بیشترین کاهش حجم ذخیره سد مربوط به سد رودبال داراب در استان فارس بوده که ذخیره آبش نسبت به سال گذشته ۸۹ درصد کاهش یافته است.
سدهای چاه‌نیمه در سیستان و بلوچستان با ۷۲ درصد، سد طرق و سد دوستی در خراسان رضوی با ۶۷ و ۵۶ درصد، سد شمیل و نیان، سد استقلال و سد سرنی در استان هرمزگان به ترتیب با ۶۲، ۵۶ و ۵۴ درصد، بیشترین میزان کاهش ذخیره آب را تجربه کرده‌اند.
وضعیت سدهای پنج‌گانه تهران نیز نامناسب و ۸۵ درصد ظرفیت ذخایر آن‌ها خالی است.
وضعیت کم‌آبی در سدهای شرق استان تهران نسبت به غرب آن شدیدتر است.
بر اساس این گزارش، سه سد لتیان، ماملو و امیرکبیر کمتر از ۲۰ درصد ذخیره آبی دارند و تقریبا ۹۹ درصد مخزن سد لار خالی است به‌طوری که طی ۱۰ روز آینده لار کاملا خشک می‌شود.
خبرگزاری ایسنا روز شنبه در گزارشی نوشت توان ذخیره‌سازی حاصل از سد سازی‌ها به سختی ۵۰ میلیارد متر مکعب را نشان می‌دهد.
آبخوان‌های آب زیرزمینی در آستانه خشک شدن
بر اساس گزارش ایسنا، حدود نیمی از ۶۰۰ آبخوان آب زیرزمینی دشت‌های کشور در آستانه خشک شدن قرار دارند.
مصرف آب‌های سطحی به میزانی «غیرقابل باور» رسیده و باعث شده است اکثر تالاب‌های کشور رو به خشکی و کاهش سطح بروند.
آمارها از کاهش آب‌های قابل استحصال و استفاده به کمتر از ۱۰۰ میلیارد متر مکعب می‌گویند.
به گفته ایسنا، از ۶۰۹ دشت کشور، ۳۵۹ محدوده از کل محدوده‌های کشور شامل گزارش فرونشست از سوی سازمان زمین‌شناسی شده است.
۹۰ درصد چاه‌های کشور در ۷۰ درصد از دشت‌های ایران در وضعیت بحرانی قرار دارند.
سالانه بین ۴۵ تا ۵۰ سانتی‌متر فرونشست در ایران رخ می‌دهد.
تاکنون در ۳۵۹ دشت، فرونشست رخ داده و ۴۲۰ دشت افت تراز داشته‌اند.
هفته گذشته مرکز پژوهش‌های مجلس گزارش جدید خود را منتشر کرد که حاوی هشدار‌هایی متعدد درباره وضعیت خشکسالی، کاهش بارندگی، کمبود منابع آبی، وضعیت بحرانی و ذخیره صفر آب بود.
بهمن ماه سال گذشته احمد وظیفه، رییس مرکز ملی اقلیم سازمان هواشناسی هشدار داد ۹۰ درصد مساحت ایران درگیر خشکسالی است.
به گفته او، خشکسالی در کشور انباشته شده و طی دو دهه گذشته، کم‌بارشی در برخی استان‌ها بیشتر از میزان بارندگی‌ها بوده است.