حماس چطور می‌تواند اسرائیل را در باتلاق غزه گیر بیاندازد؟
دو منبع نزدیک به رهبری حماس به خبرگزاری رویترز گفتند این گروه شبه‌نظامی خود را برای یک جنگ طولانی در نوار غزه آماده کرده و معتقد است می‌تواند با این روش، پیشروی اسرائیل را به اندازه کافی متوقف و دولت این کشور را مجبور به موافقت با آتش‌بس کند.
رویترز روز شنبه ۱۳ آبان در گزارشی به نقل از منابعی آگاه که به دلیل حساسیت اوضاع از ذکر نامشان خودداری کردند، نوشت در غزه به اندازه کافی سلاح، موشک، مواد غذایی و تجهیزات پزشکی ذخیره شده است.
به اعتقاد این منابع، حماس مطمئن است هزاران جنگجویش می‌توانند برای ماه‌ها در شهری از تونل‌های حفر شده در اعماق نوار غزه زنده بمانند و نیروهای اسرائیلی را با تاکتیک‌های چریکی شهری خود ناامید کنند.
حماس باور دارد که در نهایت فشار بین‌المللی بر اسرائیل برای پایان دادن به محاصره غزه همراه با افزایش تلفات غیرنظامیان، می‌تواند موجب آتش‌بس و رسیدن به توافق از طریق مذاکره‌ای شود که امتیازی ملموس برای این گروه شبه‌نظامی در پی داشته باشد.
این امتیاز می‌تواند چیزی مانند آزادی هزاران اسیر فلسطینی در ازای رهایی گروگان‌های اسرائیلی باشد.
به گفته چهار مقام حماس، یک مقام منطقه‌ای و یک فرد آشنا با کاخ سفید، حماس در مذاکرات غیرمستقیم با میانجی‌گری قطر صراحتا به آمریکا و اسرائیل گفته است خواهان چنین توافقی است.
در برنامه‌ای بلند‌مدت‌تر، حماس قصد دارد به محاصره ۱۷ ساله غزه از سوی اسرائیل پایان دهد.
این گروه همچنین می‌خواهد تداوم شهرک‌سازی اسرائیل و آن‌چه فلسطینی‌ها «اقدامات شدید نیروهای امنیتی در مسجد الاقصی» می‌دانند، متوقف کند.
غزه، بحرانی بدون پایان مشخص
روز پنج‌شنبه کارشناسان سازمان ملل خواستار آتش‌بس بشردوستانه در غزه شدند و گفتند فلسطینی‌ها در خطر بزرگ نسل‌کشی قرار دارند.
بسیاری از کارشناسان، بحران جنگ اسرائیل و حماس در غزه را مارپیچی می‌دانند که نمی‌توان هیچ پایان مشخصی برای آن متصور شد.
مروان المعشر، وزیر امور خارجه سابق و معاون وقت نخست‌وزیر اردن که اکنون برای بنیاد کارنگی در واشینگتن کار می‌کند، به رویترز گفت ماموریت نابودی حماس به راحتی محقق نمی‌شود.
به گفته او، هیچ راه‌حل نظامی مشخصی برای این درگیری وجود ندارد و این دوران تاریک و جنگ، کوتاه نخواهد بود.
اسرائیل از زمان حمله هفتم اکتبر (۱۵ مهر) افراد مسلح حماس و کشته شدن هزار و ۴۰۰ اسرائیلی و گروگان گرفته شدن دست‌کم ۲۳۹ نفر، حملات هوایی گسترده‌ای را به نوار غزه انجام داده است.
تعداد کشته‌شدگان در غزه از ۹ هزار نفر فراتر رفته و خشونت‌ها در این منطقه وضعیت اسف‌بار بیش از دو میلیون شهروند ساکن این باریکه را تشدید کرده است.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل وعده داده است حماس را نابود خواهد کرد و بر همین اساس، درخواست‌ها را برای آتش‌بس رد می‌کند.
مقامات اسرائیلی گروه شبه‌نظامی حماس را به پنهان شدن در پشت شهروندان غیرنظامی متهم می‌کنند.
دنی دانون، سفیر سابق اسرائیل در سازمان ملل به رویترز گفت که کشورش خود را برای یک «جنگ طولانی و دردناک» آماده کرده است.
او گفت: «ما در پایان می‌دانیم پیروز می‌شویم و حماس را شکست خواهیم داد.»
به گفته دانون، سوال درباره «هزینه‌های این جنگ» است و اسرائیل باید بسیار محتاط و مراقب باشد و بداند که غزه، شهری بسیار پیچیده برای مانور است.
علاوه بر اسرائیل، آمریکا نیز گفته است اکنون زمان آتش‌بس عمومی نیست؛ هر چند مقامات این کشور می‌گویند برای ارسال کمک‌های بشردوستانه، به متوقف شدن موقت جنگ نیاز است.
حماس کاملا آماده است
ادیب زیاد، کارشناس فلسطینی در امور بین‌الملل دانشگاه قطر به رویترز گفت که حماس باید یک برنامه بلندمدت برای پیگیری حملات خود به اسرائیل داشته باشد.
به گفته او، کسانی که حمله هفت اکتبر را با این سطح از «مهارت، تخصص، دقت و شدت» انجام دادند، برای یک نبرد طولانی‌مدت نیز آماده شده‌اند: «امکان ندارد حماس بدون آمادگی کامل برای پیامدها، وارد چنین حمله‌ای شده باشد.»
یک منبع مطلع از سیاست‌های کاخ سفید به رویترز گفت که واشینگتن انتظار دارد حماس نیروهای اسرائیلی را در نبردهای خیابانی در غزه به باتلاق بکشد و تلفات زیادی را بر آن‌ها وارد کند تا حمایت عمومی در اسرائیل از یک درگیری طولانی تضعیف شود.
به گفته او، با وجود این مقام‌های اسرائیلی به همتایان آمریکایی خود تاکید کرده‌اند آماده مقابله با تاکتیک‌های چریکی حماس و همچنین مقاومت در برابر انتقادات بین‌المللی از حمله‌هایشان هستند.
این منبع افزود: «اینکه آیا اسرائیل توانایی حذف حماس را دارد یا صرفا می‌خواهد این گروه را به شدت تضعیف کند، به‌عنوان یک سوال باز باقی می‌ماند.»
به گفته منابع حماس، این گروه شبه‌نظامی حدود ۴۰ هزار جنگجو دارد که می‌توانند با استفاده از شبکه وسیع تونل‌های مستحکمی به طول صدها کیلومتر و عمق ۸۰ متر، در نوار غزه تحت محاصره، مبارزه کنند.
به گفته مردم محلی و با استناد به فیلم‌های منتشر شده، جنگجویان حماس روز پنج‌شنبه از تونل‌های غزه بیرون آمدند تا به سمت تانک‌های اسرائیل شلیک کنند و سپس ناپدید شدند.
ارتش اسرائیل گفته است یک گروه از نیروهای ویژه برای شناسایی و انهدام تونل‌ها در حال کار است؛ عملیاتی که سخنگوی ارتش آن را «نبرد پیچیده شهری» در غزه توصیف کرد.
حماس خواهان نابودی اسرائیل است
حماس که از سوی اسرائیل، آمریکا و اتحادیه اروپا به‌عنوان یک گروه تروریستی شناخته می‌شود، در منشور تاسیس خود در سال ۱۹۸۸ خواستار نابودی اسرائیل شده است.
در سند بعدی با نام منشور سال ۲۰۱۷، این گروه برای اولین بار ایده تشکیل کشور فلسطین را در قالب مرزهای ۱۹۶۷ که اسرائیل پس از جنگ شش روزه ادعای آن را داشت، پذیرفت. اگرچه این گروه صراحتا حق موجودیت اسرائیل را به رسمیت نشناخته است.
اسامه حمدان، یکی از مقامات حماس که در بیروت مستقر است به رویترز گفت که حمله هفت اکتبر و جنگ در حال گسترش غزه، موضوع تشکیل کشور فلسطین را دوباره روی میز قرار می‌دهد.
او به رویترز گفت: «این فرصتی است که به آن‌ها بگوییم می‌توانیم با دستان خود، سرنوشتمان را بسازیم. می‌توانیم معادله‌های منطقه را به گونه‌ای تنظیم کنیم که منافعمان را تامین کند.»
حماس پس از بر هم زدن توافق صلح اسلو بین اسرائیل و تشکیلات خودگردان فلسطین در سال ۱۹۹۳ با هدف پایان دادن به چندین دهه درگیری، اهرم فشاری به دست آورد.
طرح صلح عربی
بنیامین نتانیاهو برای اولین بار در سال ۱۹۹۶ قدرت را به دست آورد. فلسطینی‌ها و مذاکره‌کنندگان آمریکایی گفتند که امتناع دولت او در طول سال‌ها از توقف شهرک‌سازی یهودیان در کرانه باختری، تلاش‌ها را برای ایجاد یک کشور مستقل فلسطینی تضعیف کرده است.
مقامات اسرائیلی در گذشته این موضوع را رد کردند که شهرک‌سازی‌ها مانعی بر سر راه صلح است.
اکنون نیز دولت نتانیاهو به‌عنوان ائتلاف گروه‌های راست افراطی موضع سخت‌تری را در برابر واگذاری سرزمین‌های اشغالی اتخاذ کرده است.
طرح صلح عربی با حمایت گسترده بین‌المللی و اعراب از سال ۲۰۰۲ روی میز بوده است. این طرح معاهده‌های صلح را با روابط دیپلماتیک کامل و در ازای یک کشور مستقل فلسطینی به اسرائیل پیشنهاد می‌کند.
نتانیاهو در عوض به‌دنبال اتحاد کشورهای سنی عرب با اسرائیل با محوریت مصر و اردن است. این دو کشور معاهده‌های صلح جداگانه‌ای را در سال‌های ۱۹۷۹ و ۱۹۹۴ با اسرائیل امضا کردند. امارات متحده عربی، بحرین و مراکش هم بخشی از این اتحاد (پیمان ابراهیم) هستند.
قبل از حمله حماس در هفت اکتبر، نتانیاهو در مذاکراتی با میانجی‌گری آمریکا در حال رسیدن به یک توافق دیپلماتیک تاریخی با عربستان سعودی بود اما این روند از آن زمان تاکنون به حالت تعلیق درآمده است.
المعشر به رویترز گفت که حمله حماس به احتمال «ایجاد ثبات در خاورمیانه بدون تعامل با فلسطینی‌ها» پایان داد.
به گفته او، امروز واضح است که بدون سازش با فلسطینی‌ها، خبری از صلح در منطقه نخواهد بود.
