نگرانیها درباره سخنرانی نصرالله؛ چرا او میخواهد پس از ۴ هفته سکوتش را بشکند؟
حسن نصرالله، دبیرکل حزبالله لبنان قرار است روز جمعه ۱۲ آبان سکوتی را بشکند که از زمان آغاز جنگ اسرائیل و حماس در پیش گرفته است. انتظار افکار عمومی از سخنرانی دبیرکل حزبالله در حال افزایش است چون به اعتقاد بسیاری این سخنرانی میتواند نقطه عطفی در این جنگ و تنشهای منطقه باشد.
حسن نصرالله روز جمعه ۱۲ مهر (سوم نوامبر) ساعت ۱۵ به وقت محلی سخنرانی خواهد کرد.
این سخنرانی میتواند دیدگاه بهتری از برنامههای حزبالله برای مقابله با اسرائیل ارائه دهد.
رسانه لبنانی لورینت تودی در گزارشی نوشت پس از چهار هفته «سکوت شرمآور»، انتظارات از دبیرکل حزبالله بالاست: «نصرالله نمیتواند مخاطبان خود را ناامید کند و از طرفی، این سخنرانی احتمالا مخاطبانی بیشتر از طرفداران همیشگی او در لبنان خواهد داشت.»
سخنرانی روز جمعه نصرالله از آن جهت بسیار حساس خواهد بود که به نظر میرسد طی چهار هفته گذشته نه حزبالله و نه جمهوری اسلامی خواهان تشدید تنشها نبودهاند.
در همین زمینه الجزیره در گزارشی نوشت نصرالله انتظار عمومی را برای سخنانش و تاثیر آن بر جنگ، از طریق پخش کلیپهای کوتاه آنلاین طی چند روز گذشته بالا برده است.
لحظه مناسب
از زمان آغاز عملیات «طوفان الاقصی»، حسن نصرالله دستکم برای مدتی یک راهبرد ارتباطی غیرمعمول را انتخاب کرد: او به جای سخنرانیهای تحریکآمیز سنتی خود، سکوتی گیجکننده را برگزید که از هفته گذشته شروع به شکستن آن کرد.
نزدیکان به گروه او میگویند این سکوت یک تاکتیک جنگ روانی است و در مقابل، منتقدان آن را نشانه ناتوانی نصرالله میدانند.
نصرالله اولین تماس خود را با جبران باسیل، رهبر جنبش میهنی آزاد از طریق یک مکالمه تلفنی «امن» در روز دوشنبه اول آبان (۲۳ اکتبر) برقرار کرد.
دو روز بعد، رهبر حزبالله با انتشار یک پیام دستنویس رسانهها را مخاطب قرار داد.
او در این متن، مبارزانی را که از زمان آغاز درگیریها کشته شدند به عنوان «شهدای راه اورشلیم» توصیف کرد.
سپس تصاویری از نصرالله در کنار صالح العاروری، معاون دفتر سیاسی حماس که اکنون در لبنان زندگی میکند و زیاد نخاله، دبیر کل جهاد اسلامی در جریان نشستی در بیروت منتشر شد.
روز یکشنبه هفتم آبان (۲۹ اکتبر)، حزبالله یک ویدیوی ۱۰ ثانیهای در شبکههای اجتماعی منتشر کرد که در آن چهره تار نصرالله در حال عبور از جلوی لوگوی حزب دیده میشد.
بیانیه بالفور
قاسم قصیر، تحلیلگر معروف و نزدیک به حزبالله گفت: «نصرالله در آستانه روز شهید و همچنین در صدوششمین سالگرد بیانیه بالفور، سخنرانی خواهد کرد.»
بیانیه بالفور نامهای است که در دوم نوامبر سال ۱۹۱۷ توسط آرتور بالفور، وزیر وقت امور خارجه بریتانیا امضا و بریتانیا متعهد شد برای ایجاد «خانه ملی برای مردم یهود» در فلسطین تلاش کند. این سند یکی از متون تاسیس اسرائیل به شمار میرود.
به تعبیری دیگر، نصرالله که مدتهاست «وحدت جبهههای مقاومت» را ستایش میکند، صرفا منتظر شرایط مناسب برای سخنرانی بوده است.
مهند الحاج علی، کارشناس امور حزبالله در مرکز خاورمیانه کارنگی گفت: «او نمیتوانست زمانی صحبت کند که اسرائیل در موضع قدرت قرار داشت؛ به ویژه به دلیل حمایت نامحدود غرب از تلآویو پس از حمله هفتم اکتبر حماس.»
مهند علی افزود: «از آن زمان تاکنون شرایط تغییر کرده است. از یکسو اسرائیل در معرض محدودیتهای میدانی غزه قرار گرفته و مجبور شده تهاجم زمینی را به تعویق بیندازد و از سوی دیگر، پایتختهای غربی با توجه به تلفات بالا در میان غیرنظامیان فلسطینی، از اسرائیل انتقاد میکنند.»
محمد عفیف، سخنگوی حزبالله نیز گفت: «واضح است که اسرائیلیها هنوز نمیتوانند تهاجم زمینی به غزه را که بیش از دو هفته است با آن به تهدید حماس میپردازند، انجام دهند.»
به گفته عفیف، مقاومت در غزه در حال حاضر در موقعیت خوبی قرار دارد: «بنابراین این زمان مناسبی است که حسن نصرالله برای تقویت روحیه رزمندگان مقاومت صحبت کند.»
از سوی دیگر به اعتقاد قاسم قصیر، محتوای سخنرانی نصرالله به وضعیت غزه بستگی دارد.
سخنرانی دبیرکل حزبالله لبنان میتواند نشانه تشدید تنش باشد اما به نظر نمیرسد حتی در صورتی وجود چنین تصمیمی، از یک تریبون عمومی برای اعلام جنگ همهجانبه استفاده کند.
حزبالله از روز یکشنبه گذشته و هنگامی که اولین پهپاد اسرائیلی را سرنگون کرد و شهر صفد در شمال اسرائیل را هدف قرار داد، به سطح جدیدی در درگیریها رسید. با در نظر گرفتن این نکته، احتمال میرود آنها از این سخنرانی به عنوان فرصتی برای ارائه قوانین جدید نبرد استفاده کنند.
به اعتقاد مهند علی، سخنرانی روز جمعه فرصتی برای نصرالله خواهد بود تا رسما «مرحله دوم» جنگ را اعلام کند.
او به لورینت تودی گفت: «افزایش این نوع عملیات در طول هفته محتمل است.»
الجزیره در گزارش خود نوشت حزبالله یک شاخه نظامی قوی را فرماندهی میکند که به اعتقاد بسیاری حتی از ارتش لبنان قویتر است اما باید با سیاستهای داخلی نیز مقابله کند.
هفته گذشته نجیب میقاتی، نخستوزیر موقت این کشور گفت که او وظیفه خود را برای جلوگیری از ورود لبنان به جنگ انجام میدهد.
لورینت تودی در ادامه نوشت رهبران حزبالله در موارد متعددی اعلام کردهاند اگر تلآویو به حماس ضربه سنگینی وارد کند، باعث بروز درگیری میان این گروه و اسرائیل در جبهه شمالی خواهد شد. تهاجم زمینی یا مجبور کردن ساکنان غزه به ترک محل زندگیشان، از جمله این ضربات است.
با این حال تعیین خطوط قرمز از سوی نصرالله تاثیر متفاوتی خواهد داشت چون نشان میدهد حزبالله متقاعد شده است اسرائیل چارهای جز کاهش اهداف خود ندارد. یا احساس میکند به اندازه کافی قوی است تا در صورت عدم احترام اسرائیل به خطوط قرمز، به تهدیداتش عمل کند.
در حالی که حتی در لبنان سخنرانیهای نصرالله از سال ۲۰۱۹ کمتر و کمتر پخش میشود، سخنرانی روز جمعه احتمالا نه تنها از سوی اکثر مردم لبنان بلکه در سراسر جهان عرب و نزد رهبران غربی و اسرائیلی دنبال خواهد شد.
مهند علی به لورینت تودی گفت: «زمانی که پایگاه مردمی حزبالله و همچنین افکار عمومی لبنان و منطقه بهطور فزایندهای از اسرائیل خشمگین است، نصرالله روز جمعه اولین رهبر عربی خواهد بود که پس از هفتم اکتبر، دولت اسرائیل را تهدید میکند.»