برجسته‌ترین رهبران گروه حماس چه کسانی هستند؟
پس از دو هفته از حمله غافلگیر کننده حماس به اسرائیل، همچنان سوال‌هایی در این باره مطرح می‌شود که چه کسانی طراح این تهاجم مرگبار بوده‌اند؟ بی‌بی‌سی در گزارشی به معرفی برجسته‌ترین سران گروه حماس پرداخته است.
بر اساس این گزارش، از بیشتر افراد عالی‌رتبه گروه فلسطینی ستیزه‌جوی حماس اطلاعات کمی وجود دارد و شماری از آنان، بیشتر عمرشان را صرف فرار از سوءقصد به جانشان از سوی اسرائیل کرده‌اند.
اسماعیل هنیه
اسماعیل هنیه یکی از اعضای برجسته جنبش آزادی‌‌بخش فلسطین در اواخر دهه ۱۹۸۰ بود.
اسرائیل او را در سرکوب اولین قیام فلسطین (انتفاضه اول) در سال ۱۹۸۹، به مدت سه سال زندانی کرد.
هنیه در سال ۱۹۹۲ همراه تعدادی از رهبران حماس به سرزمین مورد مناقشه بین اسرائیل و لبنان تبعید شد.
او پس از یک سال تبعید به غزه بازگشت. در سال ۱۹۹۷ به‌عنوان رییس دفتر احمد یاسین، رهبر معنوی حماس منصوب شد و موقعیت خود را تقویت کرد.
پس از آنکه حماس در سال ۲۰۰۶ بیشترین کرسی را در انتخابات سراسری کسب کرد، هنیه از سوی محمود عباس، رییس تشکیلات خودگردان فلسطین به نخست‌وزیری منصوب شد اما یک سال بعد برکنار شد؛ پس از آنکه حماس طی یک هفته خشونت مرگبار، حزب فتح را از نوار غزه بیرون راند.
هنیه برکناری خود را «غیرقانونی» دانست و تاکید کرد دولتش «مسوولیت‌های ملی» خود را در قبال مردم فلسطین کنار نخواهد گذاشت.
در سال ۲۰۱۷ هنیه رییس دفتر سیاسی حماس شد و یک سال بعد، وزارت امور خارجه آمریکا او را فردی «تروریست» معرفی کرد.
هنیه در چند سال اخیر در قطر زندگی می‌کند.
یحیی سنوار
یحیی سنوار، رهبر جنبش حماس، در سال ۱۹۶۲ در نوار غزه به دنیا آمد.
او بنیان‌گذار سرویس امنیتی حماس موسوم به «مجد» است که امور امنیت داخلی را مدیریت می‌کند.
این سرویس عوامل مظنون، افسران سرویس‌های اطلاعاتی و امنیتی اسرائیل را بررسی و تعقیب می‌کند.
سنوار تاکنون سه بار به دست اسرائیل دستگیر شده است. او پس از سومین دستگیری در سال ۱۹۸۸ به چهار بار حبس ابد محکوم شد.
با این حال او همراه هزار و ۲۷ اسیر فلسطینی و عرب-اسرائیلی در ازای یک سرباز اسرائیلی که بیش از پنج سال در اسارت حماس بود، آزاد شد.
سنوار به سِمت خود به‌عنوان رهبر برجسته حماس بازگشت و در سال ۲۰۱۷ رییس دفتر سیاسی این گروه در نوار غزه شد.
در سپتامبر ۲۰۱۵، ایالات متحده نام او را در لیست سیاه «تروریست‌های بین‌المللی» قرار داد.
محمد ضیف
محمد ضیف، رهبری گردان‌های عزالدین قسام را به‌عنوان شاخه نظامی جنبش حماس بر عهده دارد.
جایگاه او در غزه به دلیل توانایی‌اش در فرار از ترور، افسانه‌ای است.
ضیف شخصیت پنهانی است که فلسطینیها او را با نام «متفکر» و اسرائیلی‌‌ها «گربه‌‌ای با ۹ جان» می‌‌شناسند.
مقامات اسرائیلی در سال ۱۹۸۹ او را به زندان انداختند. ضیف پس از آزادی، گردان‌های القسام را با هدف به اسارت گرفتن سربازان اسرائیلی تشکیل داد.
او به مهندسی ساخت تونل‌‌هایی کمک کرد که به جنگجویان حماس امکان ورود به خاک اسرائیل را از غزه می‌دهند.
ضیف یکی از مهم‌ترین افراد تحت تعقیب اسرائیل است. او متهم به برنامهریزی و نظارت بر بمب‌گذاری اتوبوسی است که ده‌ها اسرائیلی را در سال ۱۹۹۶ کشت. ضیف همچنین به دست داشتن در دستگیری و کشتن سه سرباز اسرائیلی در اواسط دهه ۱۹۹۰ متهم است.
اسرائیل در سال ۲۰۰۰ او را دوباره دستگیر و زندانی کرد اما با آغاز قیام دوم فلسطین (انتفاضه دوم) ضیف موفق به فرار از زندان شد.
از آن زمان، ضیف به ندرت در انظار عمومی دیده می‌شود و تنها سه عکس از او موجود است: عکسی در جوانی، تصویری با صورت پوشانده شده و عکسی که تنها سایه‌ای از او دیده می‌شود.
جدی‌ترین سوءقصد به جان ضیف در سال ۲۰۰۲ صورت گرفت. ضیف این بار نیز توانست جان سالم به در برد اما یکی از چشمانش را از دست داد.
اسرائیل می‌گوید او یک پا و یک دستش را هم از دست داده است و در صحبت کردن مشکل دارد.
نیروهای امنیتی اسرائیل در حمله‌ای به نوار غزه در سال ۲۰۱۴ نتوانستند ضیف را ترور کنند اما همسر و دو فرزند او کشته شدند.
مروان عیسی
مروان عیسی یا همان مرد سایه و دست راست محمد ضیف، معاون فرمانده کل گردان‌های عزالدین قسام است.
نیروهای اسرائیلی او را در جریان انتفاضه اول به مدت پنج سال به دلیل همکاری با حماس بازداشت کردند.
تشکیلات خودگردان فلسطین، عیسی را در سال ۱۹۹۷ دستگیر کرد. او پس از انتفاضه دوم در سال ۲۰۰۰ آزاد شد.
او نیز در فهرست افراد تحت تعقیب اسرائیل قرار دارد. عیسی در یک ترور نافرجام به دست نیروهای اسرائیلی در سال ۲۰۰۶ مجروح شد.
جنگنده‌‌های اسرائیل در سال‌‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۲۱ دو بار خانه او را در جریان تهاجم به غزه ویران کردند. این حملات منجر به کشته شدن برادر عیسی شد.
تنها عکس موجود از مروان عیسی، حضورش در یک عکس دسته‌جمعی است که هنگام ورود زندانیان مبادله شده در سال ۲۰۱۱ گرفته شده است.
گمان می‌‌رود او نقش مهمی در برنامهریزی تهاجم‌‌های حماس به اسرائیل، از جمله در حمله اخیر داشته باشد.
خالد مشعل
خالد مشعل در سال ۱۹۵۶ در کرانه باختری به دنیا آمد. او یکی از بنیان‌گذاران گروه حماس است.
سازمان اطلاعاتی موساد در سال ۱۹۹۷ اقدام به ترور او با دستور مستقیم بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر وقت اسرائیل کرد. در آن زمان خالد مشعل در اردن زندگی می‌کرد.
ماموران موساد با پاسپورت‌های جعلی کانادایی وارد اردن شدند و به مشعل که مشغول پیاده‌روی در خیابان بود ماده‌ای سمی تزریق کردند.
مقامات اردنی این سوءقصد را کشف و دو عضو موساد را دستگیر کردند.
حسین، پادشاه فقید اردن از نخست‌وزیر اسرائیل پادزهر ماده تزریق شده به مشعل را درخواست کرد.
نتانیاهو درخواست پادشاه اردن را رد کرد اما در مواجهه با فشار بیل کلینتون، رییس‌جمهوری وقت آمریکا، حاضر به ارائه پادزهر شد.
مشعل که اکنون در قطر زندگی می‌کند، برای اولین بار در سال ۲۰۱۲ از نوار غزه دیدن کرد و از سوی مقامات فلسطینی و انبوه فلسطینیها استقبال شد.
حماس در سال ۲۰۱۷ اسماعیل هنیه را به‌عنوان جانشین مشعل به‌عنوان رییس دفتر سیاسی این گروه انتخاب کرد.
پس از آن مشعل به ریاست دفتر سیاسی این گروه در خارج از کشور برگزیده شد.
محمود زهار
محمود زهار سال ۱۹۴۵ در غزه از پدری فلسطینی و مادری مصری به دنیا آمد. او یکی از برجسته‌ترین رهبران حماس و یکی از اعضای رهبری سیاسی این جنبش است.
زهار در غزه به مدرسه رفت و تحصیلات دانشگاهی‌اش را در قاهره به پایان رساند. سپس به‌عنوان پزشک در غزه و خان یونس کار کرد تا اینکه مقامات اسرائیلی او را به دلیل موقعیت سیاسی‌اش برکنار کردند.
محمود زهار در سال ۱۹۸۸ و ماه‌‌ها پس از تاسیس حماس، در زندان‌‌های اسرائیل محبوس بود.
او از جمله کسانی بود که در سال ۱۹۹۲ از سوی تل‌آویو به سرزمین مورد مناقشه میان اسرائیل و لبنان تبعید شد و یک سال را در آنجا گذراند.
با پیروزی جنبش حماس در انتخابات سراسری فلسطین در سال ۲۰۰۶، زهار به وزارت امور خارجه در دولت تازه تاسیس اسماعیل هنیه پیوست.
اسرائیل در سال ۲۰۰۳ با هدف قراردادن خانه او در شهر غزه اقدام به ترور زهار کرد. زهار در این حمله جراحاتی جزیی دید اما پسر بزرگش، خالد، کشته شد.
حسام، پسر دوم زهار و از اعضای گردان القسام در حمله هوایی اسرائیل به غزه در سال ۲۰۰۸ کشته شد.
جنگ میان اسرائیل و حماس روز ۱۵ مهر با حمله حماس به اسرائیل آغاز شد و اکنون به چهاردهمین روز خود رسیده است.
این جنگ تاکنون هزاران کشته و زخمی از هر دو سو بر جای گذاشته است.
