یک سال پس از جنایت زندان لاکان، نه حق دادخواهی دادند نه اجازه مراسم سالگرد
ایران‌اینترنشنال
۱۷ مهر ۱۴۰۱، زندان لاکان رشت صحنه درگیری، آتش‌سوزی و تیراندازی شد. رخدادی که بسیاری از ابعاد آن نامشخص مانده اما به گفته منابع حقوق بشری ۱۲ زندانی با جرایم عمومی کشته شدند. شبیه این واقعه چند روز بعد از آن در زندان اوین رخ داد اما ابعاد واقعه لاکان بسیار بزرگ‌تر از اوین بود.
در روزهای پرالتهاب خیزش انقلابی شهروندان علیه جمهوری اسلامی در سال ۱۴۰۱ و در حالی که اغلب زندان‌های کشور شاهد حضور پرشمار معترضان بازداشتی بود، زندان لاکان رشت درگیر اتفاقی شد که چندین خانواده را داغدار کرد.
مهدی فلاح میری، دادستان گیلان، فردای آن روز در خصوص وقایع این زندان گفت: «تعدادی از زندانیان بند هشت زندان لاکان رشت که محکوم به قصاص در قتل عمد هستند، بر اثر اختلافات شخصی با هم درگیر شدند که با پیوستن تعداد دیگری از زندانیان، فضای این بخش از زندان رشت به صورت موقت و محدود متشنج شد.»
این روایت حکومت بود و تا همین امروز نیز همچنان آمار دقیق و درستی از قربانیان این وقایع در دست نیست.
روایت حکومت اما با آنچه خانواده برخی جان‌باختگان، شاهدان عینی و منابع حقوق بشری عنوان کردند، متفاوت است.
به گفته دو شاهد از بین معترضان که روز ۱۷ مهر ۱۴۰۱ در زندان لاکان رشت بودند، زندانیان بند جرایم عمومی به سه دلیل دست به شورش و اعتراض زدند: اول، وضعیت بد زندان و شرایطی که برای آنان قابل تحمل نبود. دوم، اعتراض به شرایط بازداشتی‌های خیزش انقلابی که در شرایطی دشوار به سر می‌بردند و به وسیله گارد زندان هدف ضرب و شتم قرار می‌گرفتند و سوم، همراهی با جنبش اعتراضی مردم ایران در بیرون از زندان.
خانواده یکی از کشته‌شدگان در زندان لاکان رشت به ایران‌اینترنشنال گفت: «برادر ما هر روز در تماس‌های تلفنی پیگیر اخبار اعتراضات بود و هم‌زمان از شرایط زندانیان کم سن و سال اعتراضات ابراز ناراحتی می‌کرد. اعتراض در زندان از همین بند آغاز شد که زندانیان جرایم عمومی مانند بدهکاران مالی و مهریه‌ای و ... در آن بودند و هیچ ارتباطی با درگیری بین زندانیان و بند محکومان به قصاص نداشت.»
شواهد موجود و جرایم برخی از جوانانی که در این واقعه کشته شدند، سخنان این فرد را تایید می‌کند.
بر اساس روایت‌های منابع حقوق بشری، پس از شروع اعتراضات در یکی از بندهای زندان لاکان، زندانیان وارد راهروی اصلی بین بندها شدند و زندانیانی از سایر بندها نیز به آنان پیوستند.
ماموران گارد زندان توانایی برخورد را با این تعداد از معترضان داخل زندان نداشتند، لذا نیروهای نظامی از بیرون زندان وارد عمل شدند و به گفته شاهدان، بی‌محابا زندانیان را به گلوله بستند.
مهرگان زحمتکش، نخستین زندانی‌ای بوده که هدف گلوله قرار گرفت و جان سپرد.
مهرگان زحمتکش، مرتضی شعبانی، مصطفی یگانه، میلان درخشان، مهران عباسپور اقدم، عارف عاشوری، محمد (سعید) انوشه‌نیا، مهرزاد بهروز، میثم پدیدار، مهران رجبی و ...، از جمله قربانیان سرکوب اعتراض زندانیان در زندان لاکان رشت بودند.
هنوز نام دقیق و تعداد کسانی که در آن روز در زندان لاکان رشت کشته شدند مشخص نیست.
بعدتر خانواده زحمتکش در شبکه‌های اجتماعی به مواردی از آنچه بعد از آن روز برای آن‌ها رخ داده بود اشاره کردند؛ از جمله اینکه در بیمارستان خبر زنده بودن یا مرگ مهرگان را از آنان مخفی کرده‌اند.
پدر مهرگان زحمتکش چند ماه پس از کشته شدن فرزند ۳۰ساله‌اش از دنیا رفت.
خواهر و برادر او تاکید کردند که پدرشان در غم کشته شدن فرزند جوانش، دق کرد.
به هیچ یک از اعضای خانواده کشته‌شدگان زندان لاکان اجازه برگزاری مراسم عمومی تشییع و تدفین ندادند و اغلب آن‌ها شبانه در قبرستان‌های استان گیلان دفن شدند.
پس از گذشت یک سال از جنایت رخ داده در رشت، یک عضو خانواده یکی از کشته‌شدگان زندان لاکان به ایران‌اینترنشنال گفت: «به ما نه اجازه دادخواهی دادند نه برگزاری مراسم سالگرد. گفتند اگر می‌خواهید اتفاقی برای شما رخ ندهد، از برگزاری مراسم سالگرد حذر کنید.»
این فرد همچنین در پاسخ به این سوال که آیا پرونده‌ای برای عاملان قتل زندانیان در زندان لاکان در قوه قضاییه تشکیل شده، گفت: «هیچ پرونده قضایی‌ای در کار نیست. حتی جواب ما را ندادند و نمی‌دهند. نه کسی برکنار شد و نه محکوم. گفتند شورش کردند، کشته شدند و تمام.»
