در فرازی تازه از جنگ فن‌آوری ایالات متحده و چین، نمایندگان آمریکا با فشار بر دولت جو بایدن در تلاش‌اند تا استفاده چین را از معماری آزاد توسعه تراشه‌های رایانه‌ای محدود کنند. این قانون‌گذاران از دولت خواسته‌اند مشارکت شرکت‌های آمریکایی در توسعه این فن‌آوری منبع‌باز را کنترل کند.

معماری مورد بحث که «ریسک فایو» خوانده می‌شود و شکل نگارش آن RISC-V است، یک فن‌آوری منبع‌باز برای تولید تراشه‌های رایانه‌ای‌ست. تراشه‌های تولید شده بر اساس این معماری می‌توانند در دستگاه‌های مختلفی مانند تلفن‌های همراه، رایانه‌ها یا هر ابزار دیگری استفاده شوند که برای کار به تراشه نیاز دارند.

از آن‌ جا که فن‌آوری این معماری به شکل آزاد عرضه می‌شود استفاده از آن نیازی به هزینه یا دریافت مجوز ندارد و هر کشور یا شرکتی می‌تواند آن را به کار بگیرد.

اکنون برخی قانون‌گذاران ایالات متحده از جمله مارکو روبیو و مارک وارنر، دو سناتور جمهوری‌خواه و دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا با استناد به دلایل امنیتی، از دولت جو بایدن درخواست کرده‌اند درباره فن‌آوری ریسک فایو اقدامی جدی انجام دهد.

نمایندگان ایالات متحده نگران‌اند چین از فرهنگ همکاری باز که میان شرکت‌های آمریکایی وجود دارد برای پیشبرد صنعت نیمه‌هادی خود استفاده کند.

به گفته آنان، این کار نه تنها برتری جهانی آمریکا در این زمینه را به خطر می‌اندازد بلکه می‌تواند به مدرن‌سازی ارتش چین هم کمک کند.

از همین رو ممکن است در صورت صدور دستوری ویژه از سوی دولت ایالات متحده، مشارکت شرکت‌های آمریکایی در توسعه ریسک فایو محدود شود.

مایک گالاگر، رییس کمیته منتخب مجلس نمایندگان آمریکا درباره چین به خبرگزاری رویترز گفت وزارت بازرگانی باید هر شخص یا شرکتی را پیش از تعامل با جمهوری خلق چین در زمینه فن‌آوری ریسک فایو ملزم به دریافت مجوز صادرات کند.

این موضوع گام تازه‌ای در نبرد آمریکا و چین بر سر فن‌آوری توسعه تراشه به حساب می‌آید که از سال گذشته با اعمال محدودیت‌های شدید صادراتی علیه این کشور شکل جدی‌تر به خود گرفت.

در روزهای گذشته آمریکا به چین هشدار داد قوانین محدود کننده خود را در این زمینه بار دیگر تشدید خواهد کرد.

ریسک فایو از سوی یک بنیاد غیرانتفاعی در سوئیس مدیریت می‌شود که یکی از وظایفش، هماهنگ‌سازی تلاش شرکت‌ها در توسعه این فن‌آوری است.

ایده اولیه این فن‌آوری از آزمایشگاهی در دانشگاه کالیفرنیا مطرح شد و مدتی بعد پنتاگون برای توسعه آن بودجه اختصاص داد.

سازندگان این فن‌آوری، آن را از منظر اهمیت با نوآوری‌هایی مانند اینترنت یا درگاه یو‌اس‌بی هم‌مقیاس می‌دانند.

شرکت چینی هوآوی از ریسک فایو به‌عنوان یکی از پایه‌های اصلی توسعه تراشه‌های اختصاصی خود استفاده می‌کند.

هم‌زمان شرکت‌های آمریکایی نیز از قصد خود برای استفاده از این فن‌آوری در تولیداتشان خبر داده‌اند.

کوالکام،‌ غول تراشه‌سازی آمریکایی با گروهی از شرکت‌های خودروسازی اروپایی برای ساخت تراشه‌های مبتنی بر ریسک فایو در حال همکاری است.

شرکت گوگل نیز قصد دارد سیستم‌عامل اندروید را برای تراشه‌های ریسک فایو آماده کند.

مایکل مک‌کال، رییس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا به رویترز گفت حزب کمونیست چین برای دور زدن سلطه ایالات متحده بر مالکیت معنوی توسعه تراشه از فن‌آوری ریسک فایو سوءاستفاده می‌کند.

او همچنین از وزارت بازرگانی خواست در این رابطه اقدامی عملی انجام دهد.

سخنگوی وزارت بازرگانی ایالات متحده با انتشار بیانیه‌ای تاکید کرد دفتر صنعت و امنیت این نهاد به طور دائم قوانین و تهدیدهای مرتبط را زیر نظر دارد و همواره در حال ارزیابی بهترین شیوه اعمال سیاست‌های کنترل صادرات است.

مارک وارنر، نماینده دموکرات ایالات متحده باور دارد قوانین فعلی کنترل صادرات آمریکا برای مقابله با چالش فن‌آوری‌های متن‌باز، چه در طراحی صنایع نیمه‌هادی و چه در حوزه هوش مصنوعی کافی نیست و نیاز به بازنگری اساسی دارد.