واکنش‌های گسترده به وضعیت آرمیتا؛ کمیته حقیقت‌یاب موضوع حمله را بررسی می‌کند
در حالی که واکنش‌ها به شرایط و بی‌هوش ماندن آرمیتا گراوند ادامه دارد و شهروندان حمایت خود را از این دختر نوجوان با دیوارنویسی و نصب بنر اعتراضی نشان می‌دهند، شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد اعلام کرد کمیته حقیقت‌یاب «حمله گزارش شده به او» را بررسی می‌کند.
مادر محمدحسن ترکمان، معترض کشته‌شده در خیزش انقلابی ایرانیان علیه جمهوری اسلامی، روز شنبه ۱۵ مهر با انتشار عکسی از آرمیتا گراوند نوشت: «عزیز دلم به زندگی برگرد و بمان. بمان و با تمام قدرت و شجاعت برای حق‌ات بجنگ. بمان و انسانیت را به زیبایی به تصویر بکش ... بمان و بجنگ، بمان و برای بودنت مقتدر باش، بمان، تو فقط بمان.»
از سوی دیگر شهروندان تهرانی بنری در حمایت از این دختر ۱۶ ساله که گفته می‌شود به دلیل ضرب‌وجرح برای رعایت نکردن حجاب اجباری به کما رفته است، آویزان کردند که رویش نوشته شده: «تهران در کما».
ویدیویی نیز از ایذه منتشر شده که نشان می‌دهد دانش‌آموزان مدرسه‌ای نام آرمیتا را روی صندلی‌های خود نوشته‌اند.
ادامه واکنش‌ها و حمایت‌ها از آرمیتا گراوند در شرایطی است که اطلاعات جدیدی درباره وضعیت او در بیمارستان وجود ندارد.
سایت هه‌نگاو ظهر روز شنبه گزارش داد که مقام‌های امنیتی به صورت مستمر دوربین‌های مداربسته بیمارستان نظامی فجر را که پیشتر تحت اختیار رکن حفاظت ارتش بوده کنترل و در انتهای روز حافظه دوربین‌ها را پاک می‌کنند.
آرمیتا صبح روز یک‌شنبه نهم مهر و پس از بی‌هوش شدن در ایستگاه متروی شهدای تهران به بیمارستان فجر که وابسته به نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی است منتقل شد و از آن زمان تاکنون محل نگهداری او در محاصره نیروهای امنیتی قرار دارد.
برخی شاهدان عینی در روزهای گذشته تاکید کرده‌اند او بر اثر خشونت فیزیکی یک زن چادری که برخی او را «آتش به اختیار وابسته به حکومت» و برخی دیگر «مامور حجاببان» معرفی کرده‌اند، بی‌هوش شده و به کما رفته است.
واکنش کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل و سازمان عفو بین‌الملل
شورای حقوق بشر سازمان ملل در همین زمینه به نقل از کمیته مستقل حقیقت‌یاب در مورد ایران نوشت: «در حال بررسی حمله گزارش‌شده به آرمیتا گراوند ۱۶ ساله به اتهام رعایت نکردن قوانین حجاب اجباری، یک سال پس از مرگ در بازداشت ژینا مهسا امینی هستیم. حق برابری زنان باید رعایت شود.»
سازمان عفو بین‌الملل نیز اعلام کرد جامعه جهانی باید از مقام‌های ایران بخواهد اجازه دهند یک هیات بین‌المللی مستقل شامل کارشناسان سازمان ملل برای بررسی شرایطی که منجر به بی‌هوشی و بستری شدن آرمیتا گراوند شده (در پی گزارش‌ها درباره حمله به او از سوی ماموران حجاب اجباری)، وارد ایران شوند.
دیانا الطحاوی، معاون مدیر منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در سازمان عفو بین‌الملل گفت: «مقامات ایرانی برای سرپوش گذاشتن بر حقیقت در مورد شرایطی که منجر به بی‌هوشی آرمیتا گراوند شد، یک کارزار هماهنگ انکار و تحریف به راه انداخته‌اند.»
او یادآور شد که این ماجرا به طرز وحشتناکی یادآور روایت‌های جعلی و توضیحات غیرقابل قبول آن‌ها از بستری شدن مهسا ژینا امینی در بیمارستان در حدود یک سال پیش است.
جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در پاسخ به سوال خبرنگار ایران‌اینترنشنال در برلین گفت: «از گزارش‌ها درباره وخامت حال آرمیتا گراوند که در یکی از بیمارستان‌های تهران بستری است اطلاع داریم و پیگیر این پرونده نگران‌کننده هستیم.»
مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پاسخ به سوال خبرنگار ایران‌اینترنشنال گفت گزارش‌ها از این حکایت دارد که وضعیت پیش آمده برای آرمیتا گرواند نتیجه درگیری با ماموران کنترل حجاب بوده است.
او تاکید کرد در صورت تایید نهایی، این امر غیرقابل قبول و غیرقابل توجیه خواهد بود.
از سوی دیگر بر اساس اطلاعات رسیده به ایران‌اینترنشنال، شهین احمدی، مادر آرمیتا گراوند، پیش از ظهر روز جمعه ۱۴ مهر به شرط سکوت و صحبت نکردن با افراد و رسانه‌ها، از بازداشت خارج شده است.
پدر و مادر این دختر نوجوان آخرین بار ظهر چهارشنبه ۱۲ مهر موفق شده بودند برای دقایقی در حضور ماموران امنیتی او را از پشت شیشه ببینند و بعد از آن دیگر حتی اجازه همین شکل از ملاقات را هم پیدا نکردند.
شهین احمدی به دلیل اعتراض به همین موضوع بازداشت شده بود.
او پس از ممانعت ماموران از حضورش در اتاقی که دخترش در آن بستری است، به فریاد و اعتراض پرداخته و ماموران امنیتی مستقر در بیمارستان او را بازداشت کردند.
مرکز اطلاع‌رسانی قوه قضاییه و خبرگزاری امنیتی تسنیم این خبر را تکذیب کردند اما همچنان و با وجود کسب خبر آزادی او از منابع معتبر، امکان دسترسی منابع مستقل به مادر آرمیتا گراوند وجود ندارد.
از سوی دیگر اطلاعات اختصاصی رسیده به ایران‌اینترنشنال درباره وضعیت آرمیتا حاکی از آن است که در تمامی مراحل درمان و ویزیت او ماموران امنیتی حضور دارند و پزشک و پرستارانی که برای رسیدگی به اتاق او می‌روند، به‌طور مداوم بازرسی بدنی می‌شوند تا موبایل یا دوربین همراه خود نداشته باشند.
همچنین بر اساس اطلاعات به دست آمده، ماموران امنیتی گفته‌اند پزشک و پرستاران آرمیتا باید افرادی ثابت و بی‌تغییر باشند تا احتمال «نشت خبر از وضعیت او» پایین بیاید.
دوربین‌های مداربسته اتاق محل بستری این دختر نوجوان نیز به دلیل جلوگیری از هک یا درز تصاویر به بیرون قطع شده و او یک «مراقب دائمی» دارد.
اما سایت دیدهبان ایران گزارش داد که سایت بیمارستان فجر، متعلق به نیروی هوایی که محل بستری آرمیتا گرواند است، دسترسی مراجعه‌کنندگان به دو لینک «بخش‌های بیمارستان» و «آشنایی با بیمارستان» را از دسترس خارج کرده است.
دیدهبان ایران برای بررسی این که چرا در دو روز گذشته دسترسی به لینک بخش‌های بیمارستان محدود شده، با بیمارستان فجر تماس گرفته اما پاسخی دریافت نکرده است.
حضور گسترده ماموران امنیتی در بیمارستان و محوطه اطراف آن همچنان پابرجاست و در عین حال از عصر روز پنج‌شنبه ۱۳ مهر، تعداد زیادی نیروی ضد شورش با «آمبولانس» وارد بیمارستان فجر شده‌اند.
اطلاعات رسیده به ایران‌اینترنشنال درباره وضعیت سلامتی آرمیتا نیز حکایت از آن دارد که او بدون وجود نشانه‌هایی از بهبود، کماکان در کماست و نگرانی از شرایطش ادامه دارد.
روز پنج‌شنبه گاردین در گزارشی به نقل از شاهدی عینی نوشت که یکی از زنان مامور حجاببان، آرمیتا را پس از ورود به واگن مترو به دلیل بر سر نداشتن حجاب اجباری «محکم هل داده» است.
یکی از شاهدان عینی هم به گاردین گفته است اندکی پس از ورود آرمیتا به واگن مترو در روز نهم مهر، یک زن چادری و مجری طرح حجاب اجباری با او به دلیل نپوشاندن موهایش شروع به مشاجره کرد.
بر اساس این گزارش، زن با فریاد از آرمیتا پرسیده است چرا روسری (مقنعه) بر سر ندارد و این دختر نوجوان پاسخ داده: «مگر من از تو می‌خواهم که چادرت را برداری؟»
در ادامه، بحث آن دو به خشونت کشیده و زن حجاببان با حمله فیزیکی به آرمیتا، او را به شدت هل داده است.
شاهد عینی دیگری به گاردین گفت که آرمیتا وقتی روی زمین افتاد «هنوز هوشیار بود».
گاردین همچنین به صحبت‌های اپوزیسیون مخالف جمهوری اسلامی درباره دروغ و پروپاگاندای حکومت در مورد آرمیتا و اتفاقاتی پرداخت که در مترو برایش رخ داده است.
این گزارش با اشاره به خبرهای منتشر شده درباره بازداشت شهین احمدی، مادر آرمیتا و تکذیب آن از سوی رسانه‌های وابسته به سپاه پاسداران و حکومت نوشت که این دستگیری نشان می‌دهد مقام‌های جمهوری اسلامی می‌ترسند او روایت رسمی را درباره اتفاقی که برای دخترش افتاده باور نکرده باشد.
پیشتر اطلاعاتی به ایران‌اینترنشنال رسیده بود که نشان می‌داد مادر آرمیتا گراوند از عصر چهارشنبه در بازداشت است.
پنج روز پس از به کما رفتن آرمیتا گراوند در روز نهم مهر، واکنش‌ها در ایران و جهان به احتمال ضرب و جرح او از سوی ماموران موسوم به حجاببان ادامه دارد. ویدیوهای منتشر شده از ایران نشان می‌دهند شهروندان نام آرمیتا را بر دیوارها نوشته و سرنوشت او را با مهسا ژینا امینی مقایسه می‌کنند.
یکی از این ویدیوها مربوط به شامگاه ۱۲ مهر است از بنری اعتراضی در کرج که روی آن نوشته شده: «آرمیتا گراوند، مهسای دیگری است.»
نرگس محمدی، فعال حقوق بشر زندانی هم در نامه‌ای رفتار حکومت در مواجهه با مساله این دختر نوجوان را نشان از «تلاش سراسیمه» برای «ممانعت از آشکار شدن حقیقت» دانست.
به گفته او، بازداشت روزنامه‌نگار پیگیر این ماجرا، مصاحبه پر ابهام ایرنا با پدر و مادر آرمیتا، تحت فشار قرار گرفتن دوستان همراه این دختر نوجوان و محاصره بیمارستان از سوی نیروهای امنیتی مصداق رفتارهای متناقض و به شدت امنیتی و تحت کنترل حکومت است.
سخنگوی کانون مدافعان حقوق بشر در ادامه از تمام جهانیان خواست «به حکم انسان بودن» در برابر این اتفاق سکوت نکنند.
در مقابل واکنش‌های حمایتی متعددی که از این دختر نوجوان شکل گرفته، رسانه‌ها و چهره‌های وابسته به حکومت هم در حال پرونده‌سازی جدید برای خبرنگارانی هستند که درباره ماجرای بی‌هوش شدن آرمیتا اطلاع‌رسانی کردند.
یکی از کاربران موسوم به «ارزشی» در شبکه اجتماعی ایکس مدعی شد فعالیت «جاسوس-خبرنگاران داخلی در تولید اغتشاشات» الگویی مشخص دارد.
او با اتهام زدن به مریم لطفی، خبرنگار شرق در بیمارستان فجر و مصاحبه‌اش با مادر آرمیتا، آن را با پوشش اخبار مربوط به قتل حکومتی مهسا ژینا امینی از سوی نیلوفر حامدی و الهه محمدی مقایسه کرد و بار دیگر آن‌ها را «جاسوس-خبرنگار» نامید.
بی‌خبری از وضعیت آرمیتا و حذف مصاحبه پدر او
از وضعیت آرمیتا گراوند در بیمارستان اطلاعات دقیقی در دسترس نیست و به نظر می‌رسد خانواده او هم از حال و اوضاعش در بیمارستان نظامی فجر متعلق به نیروی هوایی بی‌خبرند.
روزنامه اینترنتی فراز مصاحبه‌ای با احمد گراوند، پدر آرمیتا منتشر کرد که خیلی زود از خروجی این رسانه حذف و برداشته شد.
مازیار خسروی، سردبیر این روزنامه اینترنتی در شبکه اجتماعی ایکس در توضیح حذف این گزارش نوشت: «در خبری که به نقل از پدر آرمیتا گراوند منتشر شد، اشتباهی بزرگ رخ داد و منجر به اطلاع‌رسانی غلط شد.»
پدر آرمیتا در این مصاحبه گفته بود: «حقیقتا من اطلاع چندانی از وضعیت آرمیتا ندارم. در بیمارستان نیستم. سر کارم. چند روزی است که از آرمیتا خبری ندارم. من در جریان نیستم. تا جایی که خبر دارم در کماست. فقط همین را می‌دانم.»
آرمیتا در بیمارستان نظامی فجر متعلق به نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی و در محاصره نیروهای امنیتی بستری است.
هر چند که این بیمارستان به محل بی‌هوش شدن آرمیتا در ایستگاه متروی میدان شهدا نسبتا نزدیک است اما جز این بیمارستان، دست‌کم دو بیمارستان نزدیک‌تر (شفا یحیاییان و معیری) نیز به محل حادثه وجود داشتند.
خبرگزاری‌های حکومتی در ایران به نقل از اسماعیل فراهانی، معاون عملیات اورژانس استان تهران درباره دلیل انتقال آرمیتا به بیمارستان فجر نوشتند: «مناسب‌ترین مرکز درمانی، نزدیک‌ترین بیمارستان نیست.»
فراهانی مدعی شد بیمارستان فجر چون دارای بخش‌های جراحی عمومی و جراحی مغز و اعصاب است، برای آرمیتا گزینه مناسب‌تری بود.
ابهام در ویدیوهای منتسب به آرمیتا در داخل ایستگاه مترو
ابهام و تردید درباره ماجرای آرمیتا گراوند تنها به محل بستری شدن او خلاصه نمی‌شود.
روز چهارشنبه ویدیویی از حضور این نوجوان در متروی تهران منتشر شد که بنا بر ادعای حکومت مربوط به تمام لحظات ورود او به ایستگاه شهدا تا ورودش به داخل واگن است.
در این ویدیو اما خبری از تصاویر داخل واگن و اتفاقاتی که ممکن است آن‌جا رخ داده باشد، نیست.
علاوه بر این کاربران شبکه‌های اجتماعی به تقطیع و حذف دقایقی از این ویدیوها اشاره کردند و حتی این احتمال را به میان آوردند که دختر در ویدیوها می‌تواند آرمیتا نباشد.
برخی کاربران نیز یادآور شدند ایستگاه مترو شهدا مسیر همیشگی آرمیتا برای رفتن به مدرسه است و احتمال دارد ویدیوی منتشر شده مربوط به روز دیگری باشد؛ کما اینکه به نظر می‌رسد جزییاتی در پوشش و لباس‌های این دختر نوجوان با لحظه بی‌هوش شدنش مطابقت ندارد.
گزارش‌های منتشر شده درباره تهدید و اعمال فشار به دوستان، هم‌کلاسی‌های آرمیتا و نیز خانواده این دختر نوجوان، به ابهام‌ها درباره روایت مشکوک حکومت در مورد این ماجرا دامن زده است.
شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران خبر داد رییس حراست وزارت آموزش و پرورش روز ۱۲ مهر در دبیرستان «عروه‌الوثقی» که محل تحصیل آرمیتا گراوند است حاضر شده و معلمان و هم‌کلاسی‌های او را تهدید کرده است.
بر اساس این گزارش به آن‌ها گفته شده است انتشار هر گونه خبر یا حتی عکسی از آرمیتا در صفحات مجازی، جریمه سنگینی خواهد داشت و خاطی، اخراج خواهد شد.
واکنش تهران به نگرانی کشورهای غربی درباره آرمیتا
در روزهای گذشته مقام‌های شماری از کشورهای غربی مانند آمریکا، بریتانیا، آلمان و استرالیا درباره آرمیتا گراوند و ضرب و جرح او به دلیل حجاب اجباری اظهارنظر و ابراز نگرانی کردند.
در واکنش، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی روز پنج‌شنبه ۱۳ مهر ابراز نگرانی کشورهای غربی درباره وضعیت زنان ایرانی را «مداخله‌جویانه، مغرضانه و غیر‌صادقانه» خواند.
او در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «بهتر است نگران پرسنل بهداشتی و درمانی آمریکا، آلمان و بریتانیا و بیماران باشید و به وضعیت آن‌ها رسیدگی کنید.»
یکی از این اظهارنظرها اما از سوی میشل تیلور، سفیر آمریکا در شورای حقوق بشر سازمان ملل بود که به حمایت کشورش از بیانیه گروهی از کشورها در نشست این شورا علیه تصویب قانون «حجاب و عفاف» در مجلس ایران اشاره کرد.
او با تاکید بر اینکه این قانون شرایط سخت کنونی زنان ایران را وخیم‌تر می‌کند، خاطرنشان کرد: «تحمیل مجازات سنگین و محاصره اقتصادی علیه زنانی که حجاب اجباری را رعایت نمی‌کنند قابل پذیرش نیست.»
تیلور از جمهوری اسلامی خواست به خواسته‌های مشروع معترضان توجه کرده و به تعهدات بین‌المللی خود پای‌بند باشد.
پیش از او نیز آبرام پیلی، قائم مقام نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، گزارش‌های منتشر شده درباره آرمیتا گراوند را «شوکه‌کننده» خوانده و ضمن ابراز نگرانی گفته بود واشینگتن خبرها درباره وضعیت آرمیتا را دنبال می‌کند.
واکنش رسانه‌های جهان به تراژدی آرمیتا
علاوه بر مقام‌های سیاسی، به کما رفتن آرمیتا گراوند بر اثر برخورد احتمالی ماموران حکومتی در ایران، طی روزهای گذشته بازتابی گسترده در رسانه‌های جهان داشته است.
سی‌ان‌ان روز پنج‌شنبه در گزارشی به این موضوع پرداخت و نوشت که فعالان حقوق بشر ایرانی، جمهوری اسلامی را مقصر بی‌هوش شدن این دختر نوجوان به دلیل رعایت نکردن حجاب اجباری می‌دانند.
این خبرگزاری مصاحبه شهین احمدی، مادر و احمد گراوند، پدر آرمیتا با خبرگزاری دولتی ایرنا را نیز با همان لکنت و آشفتگی موجود در ویدیو، بازنشر و احتمال «اجباری» بودن این مصاحبه را یادآوری کرد.
در ویدیویی که روز ۱۱ مهر منتشر شد، مادر آرمیتا گفت: «فکر کنم افتاده ... فکر کنم گفتند فشارش افتاده، خورده زمین، سرش به لبه مترو خورده و دوستانش او را بیرون آوردند ....»
سی‌ان‌ان در بخشی دیگر از گزارش خود به فشار جمهوری اسلامی بر خانواده‌های معترضان کشته‌شده برای اعتراف اجباری و حمایت از روایت مورد نظر حکومت اشاره کرده است.
فرانس ۲۴ نیز روز ۱۳ مهر با انتشار گزارشی نوشت که به کما رفتن آرمیتا گراوند، ایران را تکان داد.
این خبرگزاری با پوشش اخبار مرتبط با بی‌هوش شدن این دختر نوجوان، یادآور شد که مجموعه‌های حقوق بشری انگشت اتهام را به سوی جمهوری اسلامی و مامورانش نشانه گرفته‌اند.
پیش از آن هم مجله فرانسوی لو پوين در گزارشی ضمن اشاره به عجله رسانه‌های ایران در تکذیب درگیری در مترو، نوشته بود که بازداشت روزنامه‌نگار در بیمارستان نشانگر «حساسیت فوق‌العاده» این موضوع است.
اشاره این مجله به بازداشت چند ساعته مریم لطفی، خبرنگار روزنامه شرق در روز دهم مهر و هنگام مصاحبه با مادر آرمیتا در بیمارستان است.
لو پوین در گزارش خود افزود: «مقام‌ها برای جلوگیری از اعتراضات در صورت مرگ او در حالت آماده‌باش هستند.»
علاوه بر اروپا، در آسیا نیز رسانه‌ها در کشورهای تایوان، مالزی، اندونزی، سنگاپور و تایلند، موضوع بی‌هوش شدن آرمیتا گراوند و اعمال خشونت دولتی علیه او را به دلیل نداشتن حجاب اجباری بازتاب دادند.
در رسانه‌های کره جنوبی هم این موضوع به شکلی نسبتا گسترده از خبرگزاری دولتی یونهاپ و روزنامه هانکیوره تا شبکه تلویزیونی کی‌بی‌اس پوشش داده شد.
این رسانه‌ها اغلب به گزارش رسانه‌های حقوق بشری و بی‌اعتمادی مردم ایران به اظهاریه‌های رسمی جمهوری اسلامی درباره علت به کما رفتن آرمیتا گراوند پرداختند.
آن‌ها همچنین این پرسش را مطرح کردند که آیا این اتفاق به شکل‌گیری اعتراضات دیگری مانند آنچه بعد از کشته شدن مهسا ژینا امینی رخ داد، منجر خواهد شد؟
آرمیتا که گفته می‌شود دانش‌آموزی «عاشق نقاشی و تکواندوکار حرفه‌ای» است روز ۹ مهر در یک واگن مترو در ایستگاه شهدای تهران بی‌هوش و با حضور نیروهای اورژانس به بیمارستان نظامی فجر منتقل شد.
بر اساس برخی گزارش‌ها، این دختر نوجوان به دلیل خونریزی مغزی اکنون در کما به سر می‌‌برد.