مردم زاهدان، سوران، خاش، راسک و تفتان روز جمعه هفتم مهر به خیابان‌ها آمده و با سر دادن شعارهایی علیه جمهوری اسلامی راهپیمایی کردند. گزارش‌ها از تیراندازی عوامل حکومت به سمت معترضان در زاهدان و زخمی شدن ده‌ها شهروند، از جمله هشت کودک، و بازداشت ده‌ها نفر دیگر حکایت دارد.
سایت حال‌وش گزارش داد در جریان حمله ماموران امنیتی به قصد سرکوب تظاهرات مسالمت‌آمیز مردم زاهدان، دست‌کم ۲۹ نفر، از جمله هشت کودک، با شلیک گلوله‌های ساچمه‌ای زخمی شده‌اند.
این منبع همچنین شمار بازداشت‌شدگان را دست‌کم ۵۱ نفر اعلام کرد.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده، ماموران امنیتی مناطق مختلف زاهدان از جمله شیرآباد، بعثت و مشترک را محاصره کرده و با حمله به منزل چند شهروند، آنها را بازداشت و به مکانی نامعلوم منتقل کردند.
حال‌وش پیش از این تعداد شهروندان بازداشت شده روز جمعه در زاهدان، خاش و میرجاوه را دست‌کم ۳۱ نفر اعلام کرده بود.
سرکوب خشونت‌بار معترضان در استان سیستان و بلوچستان در روز جمعه هفتم مهر با محکومیت جهانی همراه شد.
کلودیا تنی، عضو مجلس نمایندگان آمریکا، با ابراز تاسف درباره حمله ماموران حکومتی به سوی معترضان در زاهدان، با مردم «شجاع» ابراز همبستگی کرد.
او در حساب ایکس خود نوشت: «این خشونت سپاه پاسداران نفرت‌انگیز است. از آنها می‌خواهم فورا حمله به مردم خود را پایان دهند.»
هانا نیومن، نماینده آلمان در پارلمان اروپا نیز با انتشار ویدیویی از تیراندازی ماموران جمهوری اسلامی به سوی معترضان در زاهدان نوشت: «رژیم [ایران] در تاریکی می‌کشد. بیایید آنچه را که انجام می‌دهد روشن کنیم.»
زاهدان
با وجود انکار مقام‌های حکومتی، ویدیوها و گزارش‌های منتشر شده از زاهدان، از تیراندازی مستقیم نیروهای امنیتی به سوی شهروندان در مناطق مختلفی از شهر و ایستادگی معترضان در مقابل ماموران حکایت دارند.
مهدی شمس‌آبادی، دادستان زاهدان مدعی شد هیچ‌گونه تیراندازی‌ای در استان سیستان و بلوچستان «رخ نداده است».
خبرگزاری ایرنا به نقل از او نوشت که شرایط در زاهدان «عادی» است و نمازگزاران بدون هیچ اتفاقی مصلای شهر را ترک کرده‌اند و به سمت خانه‌های خود رفته‌اند.
این اظهارات در حالی مطرح شده است که پیش‌تر خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، با تایید حمله مسلحانه نیروهای امنیتی به مردم نوشت: «عده‌ای قلیل اقدام به تجمع و سنگ‌اندازی به سمت نیروهای امنیتی کردند که ماموران نیز با تیراندازی هوایی و پرتاب گاز اشک‌آور صحنه را مدیریت کردند.»
این خبرگزاری همچنین مدعی شد معترضان «بعد از دقایقی پراکنده شدند» و اکنون «هیچ مشکل خاصی» در سطح شهر زاهدان وجود ندارد.
با این حال ویدیوهای منتشر شده نشان می‌دهند ماموران نظامی برای سرکوب مردم تیربار به همراه دارند.
یک ویدیوی منتشر شده در کمپین «فعالین بلوچ» هم نشان می‌دهد کودکی خردسال در جریان تیراندازی‌ها مجروح شده است.
تعدادی از معترضان مجروح به درمانگاه مسجد مکی زاهدان منتقل شده‌اند و در حال مداوا هستند.
در ویدیوهایی نیز شلیک گاز اشک‌آور از سوی ماموران حکومتی به سمت مردم زاهدان دیده می‌شود.
ویدیوهایی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که نشان می‌دهند ماموران پس از حمله به مردم از سوی معترضان عقب رانده شده و فرار کرده‌اند.
مردم شهر زاهدان پس از نماز جمعه‌ای که یک روز پیش از سالگرد کشتار این شهر در جمعه خونین برگزار شد، به خیابان‌ها آمده و شعارهایی چون «تجاوز، جنایت، مرگ بر این ولایت» سر دادند.
«بسیجی، سپاهی، داعش ما شمایی» از دیگر شعارهای معترضان بود.
معترضان زاهدان در راهپیمایی‌های یک سال گذشته خود بارها به خشونت و جنایات سپاه و بسیج، دو نهاد نظامی و شبه‌نظامی جمهوری اسلامی اشاره کرده‌اند.
«خدانور ما رو بردن، جنازه‌اش رو آوردن» و «کشته شده خدانور، به دست چندتا مزدور» از دیگر شعارهای معترضان در زاهدان بود.
خدانور لجه‌ای، جوان ۲۷ ساله‌ای بود که یک روز پس از جمعه خونین زاهدان، ماموران به کلیه او شلیک کردند و به دلیل خودداری کادر پزشکی از درمانش، در بیمارستان جان باخت.
تصویر شکنجه او از سوی ماموران انتظامی هنگام بازداشت در یک سال پیش از قتلش، در شبکه‌های اجتماعی بسیار مورد توجه قرار گرفت. در این عکس، دست‌های او به میله پرچم وسط حیاط بسته شده است.
شهروندان زاهدانی اما در راهپیمایی اعتراضی خود شعار «بلوچ می‌میرد، ذلت نمی‌پذیرد» نیز سر دادند.
علاوه بر این شعارها، ویدیوهای متعددی از زاهدان منتشر شده است که حاکی از تیراندازی ماموران امنیتی به سمت مردم است.
نیروهای امنیتی علاوه بر محوطه اطراف مسجد مکی، در مناطق بازار مشترک، شیرآباد، کشاورز و خیام زاهدان نیز به سمت مردم شلیک کردند.
بر اساس گزارش حال‌وش و گفته‌های شاهدان عینی، نیروهای نظامی مستقر مقابل مصلای زاهدان، چند بار رگبار هوایی زده و داخل آن گاز اشک‌آور انداختند.
با ادامه‌دار شدن این درگیری‌ها بین معترضان و ماموران، شهروندان شعارهایی چون «نترسید نترسید، ما همه با هم هستیم» سر دادند.
راهپیمایی‌کنندگان همچنین شعار دادند: «برادر شهیدم، خونت رو پس می‌گیرم ...»
بر اساس گزارش منابع محلی، مسجد مکی زاهدان همچنان در محاصره نیروهای امنیتی است و درگیری بین ماموران و مردم ادامه دارد.
علاوه بر زاهدان، گزارش‌ها و ویدیوهایی نیز از راهپیمایی‌های اعتراضی مردم در دیگر شهرهای استان سیستان و بلوچستان منتشر شده است.
سوران
مردم سوران با وجود جو شدید امنیتی این شهر به خیابان آمده و شعارهایی از جمله «بسیجی، سپاهی، داعش ما شمایی» سر دادند.
خاش
بر اساس ویدیوهای منتشر شده، مردم معترض در خاش روز هفتم مهر در راهپیمایی اعتراضی خود با حمله ماموران حکومتی مواجه شده و توانستند آنها را عقب برانند.
این معترضان در راهپیمایی خود فریاد «مرگ بر خامنه‌ای» سر دادند.
بر اساس ویدیوهای منتشر شده، معترضان همچنین شعارهایی علیه بسیج و سپاه سر دادند.
راسک و تفتان
در شهرهای راسک و تفتان نیز شهروندان روز جمعه به خیابان‌ها آمده و علیه جمهوری اسلامی شعار دادند.
بر اساس گزارش‌ها، ماموران سعی کردند معترضان را متفرق کنند.
هم‌زمان با این راهپیمایی‌ها و درگیری‌ها، نت‌بلاکس، سازمان نظارت بر اینترنت جهانی، بر اساس معیارهای فنی اتصال به اینترنت گزارش‌ها درباره اختلال شدید و قطع سیستماتیک اینترنت زاهدان را تایید کرد.
این سازمان اعلام کرد مقام‌های جمهوری اسلامی با هدف سرکوب اعتراضات در زاهدان، اینترنت را به صورت سیستماتیک قطع کرده‌اند.
راهپیمایی اعتراضی شهروندان در زاهدان و دیگر شهرهای استان سیستان و بلوچستان در حالی یک روز پیش از نخستین سالگرد جمعه خونین برگزار شد که مولوی عبدالحمید اسماعیل‌زهی، در خطبه‌های نماز جمعه امروز خود از رسیدگی قانونی به جنایات رخ داده از سوی حکومت اظهار ناامیدی کرد.
امام جمعه اهل سنت زاهدان در خطبه‌های نماز جمعه امروز، کشتار هشتم مهر سال گذشته را برای هر کسی که «وجدانی بیدار دارد» حادثه‌ای تلخ توصیف کرد و گفت چنین حملاتی با بیش از ۱۰۰ کشته و ۳۰۰ مجروح در هیچ کجای دنیا پیش نمی‌آید.
به گفته مولوی عبدالحمید، مصلای زاهدان همیشه مکانی محوری در زمینه «وحدت و امنیت» بوده و کسی انتظار نداشت کشتار جمعه خونین در چنین محلی رخ دهد.
او گفت: «به قاضیانی که پرونده را رسیدگی می‌کنند شناخت داریم. آدم‌های خوبی هستند اما در کشور ما، قضات استقلال لازم را ندارند و بر همین اساس، اطلاع داریم که از جاهای مختلف بر این قاضی‌ها فشارهای زیادی وارد می‌شود.»
مولوی عبدالحمید تاکید کرد که دیگر به اینکه قاضی پرونده جمعه خونین بتواند حکمی [به نفع قربانیان] صادر کند، امیدی ندارد.
در روزهای گذشته گزارش‌های متعددی درباره تشدید جو امنیتی زاهدان و دیگر شهرهای سیستان و بلوچستان در آستانه سالگرد کشتار هشتم مهر منتشر شده است.
بر اساس این گزارش‌ها، شمار زیادی نیروی امنیتی از استان‌های همجوار به سیستان و بلوچستان گسیل و شهر زاهدان محاصره شده و نیروهای نظامی در روزهای هفتم و هشتم مهر در حالت آماده‌باش قرار گرفته‌اند.
هشتم مهر ۱۴۰۱ که به جمعه خونین زاهدان مشهور است، تجمعی از سوی نمازگزاران در اعتراض به تجاوز یک فرمانده نیروی انتظامی به یک دختر ۱۵ ساله بلوچ در چابهار شکل گرفت.
در واکنش، ماموران نظامی و عوامل جمهوری اسلامی از جمله با تک‌تیراندازهای مستقر بر پشت‌بام‌ها با گلوله‌های جنگی تجمع‌کنندگان و البته شهروندان دیگر را در مصلای زاهدان هدف قرار دادند.
بر اساس جدیدترین آمار حال‌وش که اخبار سیستان و بلوچستان را پوشش می‌دهد، در جریان این حمله وحشیانه دست‌کم ۱۰۵ شهروند شامل ١٧ کودک و نوجوان کشته و ده‌ها تن دیگر قطع نخاع، نابینا، مجروح و نقص عضو شدند.
حدود یک ماه بعد و در روز ۱۳ آبان حمله مرگ‌بار دیگری این بار در شهر خاش رخ داد و با شلیک گلوله‌های جنگی ماموران امنیتی به نمازگزاران این شهر، دست‌کم ۱۸ نفر کشته و ده‌ها نفر دیگر مجروح شدند.
