واکنش‌های جهانی در اولین سالگرد مهسا؛ بیانیه رهبران و تحریم‌های جدید علیه جمهوری اسلامی
در آستانه سالگرد قتل مهسا ژینا امینی، شماری از کشورها به سرکوب‌های سیستماتیک در ایران واکنش نشان دادند. آمریکا و بریتانیا تحریم‌های جدیدی علیه مقام‌ها و نهادهای دخیل در سرکوب معترضان ایرانی وضع کردند. جو بایدن و جوزپ بورل با انتشار بیانیه‌هایی مقاومت مردم ایران را ستودند.
بایدن: آمریکا متعهد به ایستادن در کنار مبارزان ایرانی است
جو بایدن، رییس‌جمهوری آمریکا، در بیانیه‌ای به مناسبت سالگرد قتل مهسا ژینا امینی گفت که او و همسرش جیل، در گرامی‌داشت یاد مهسا و تمام شهروندان «شجاع» ایرانی که به خاطر دموکراسی و کرامت انسانی از سوی جمهوری اسلامی کشته، زخمی و زندانی شدند، به مردم سراسر جهان می‌پیوندند.
او در این بیانیه تاکید کرد که داستان مهسا با «قتل وحشیانه» او تمام نشد بلکه الهام‌بخش جنبش تاریخی «زن، زندگی، آزادی» شد که هم بر ایران و هم بر مدافعان خستگی‌ناپذیر برابری جنسیتی و حقوق بشر در سراسر جهان تاثیر گذاشته است.
بایدن و همسرش در بیانیه خود افزودند که شهروندان ایران در مواجهه با تداوم ستم و خشونت، همچنان به جنبش و مبارزه برای آینده‌ای آزاد و دموکراتیک متعهدند و به تنهایی سرنوشت کشورشان را تعیین خواهند کرد.
در ادامه این بیانیه آمده است: «آمریکا همچنان متعهد به ایستادن در کنار آن‌هاست.»
بایدن اشاره کرد که در طول یک سال اخیر، آمریکا به درخواست‌های مردم ایران پاسخ داد و «یک کارزار دیپلماتیک بی‌سابقه را سازماندهی کرد» که به گفته او، منجر به حذف دولت ایران از کمیسیون مقام زن سازمان ملل متحد و تشکیل یک هیات حقیقت‌یاب از سوی سازمان ملل برای بررسی موارد نقض حقوق بشر شد.
در این بیانیه همچنین تاکید شد که آمریکا از خیزش انقلابی مردم ایران با مهیا کردن «ابزاری برای دسترسی آسان به اینترنت» حمایت کرده است.
به گفته بایدن، در اوج اعتراضات، ۳۰ میلیون ایرانی یعنی حدودا یک نفر از هر سه نفر، از ابزارهای ضد سانسور مورد حمایت آمریکا استفاده کرده است.
رییس‌جمهوری آمریکا خاطرنشان کرد که کشورش بیش از ۷۰ فرد و نهاد ایرانی را که مسئول حمایت از ظلم رژیم به مردمش هستند، تحریم کرده و امروز، تحریم‌های بیشتری را علیه برخی از فاجعه‌بارترین ناقضان حقوق بشر در ایران اعلام می‌کند.
در پایان بیانیه بایدن آمده است که مردم شجاع ایران «با انعطاف و عزم خود به جهان الهام می‌بخشند».
آنتونی بلینکن: نام مهسا رمز شده است
از سوی دیگر در آمریکا، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه با اشاره به سالگرد قتل مهساژینا امینی، در پیامی ویدیویی گفت که جمهوری اسلامی «به طرز وحشیانه‌ای» اعتراضات مسالمت‌آمیز مردم در خیزش انقلابی را سرکوب کرد.
او افزود: «آمریکا به همراه سایر کشورهای جهان، از مردم ایران در راه رسیدن به عدالت، پاسخگویی و احترام به حقوق بشر در طول اعتراضات و در طول سال گذشته حمایت کرده است.»
این مقام ایالات متحده در پایان پیامش اشاره کرد که نام مهساژینا امینی همانطور که روی سنگ مزارش نوشته شده، به «یک رمز» تبدیل شد و برای همیشه یادآور شجاعت‌های مردم ایران است.
جوزپ بورل: حکومت به شکنجه و سرکوب ایرانیان پایان دهد
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم روز جمعه در بیانیه‌ای نوشت: «مرگ او (مهسا ژینا امینی) جرقه جنبش سراسری زنان و مردانی را برانگیخت که خواستار احترام، حمایت و تحقق حقوق بشر جهانی و آزادی‌های اساسی خود بودند.»
او در این متن خواستار توقف شکنجه و سرکوب شهروندان و همچنین اعدام‌ها در ایران شد و به محدودیت‌های آزادی شهروندان در ایران اشاره کرد.
بورل از جمهوری اسلامی خواست تا در قانون و در عمل، تمامی اشکال تبعیض سیستماتیک علیه زنان و دختران را در حوزه‌های عمومی و خصوصی حذف کند.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا همچنین خواهان توقف اعمال غیرقانونی حکومت ایران مانند «بازداشت خودسرانه» شهروندان این اتحادیه و دوتابعیتی‌ها و آزادی فوری آنها شد.
بورل در پایان بیانیه خود با تاکید بر «حمایت قاطع» اروپا از حقوق اساسی زنان و مردان ایرانی و آرمان‌های آنها گفت: «ما همچنان به بررسی همه گزینه‌های مناسبی که در اختیار داریم برای رسیدگی به موضوع‌های نگران‌کننده در رابطه با وضعیت حقوق بشر در ایران ادامه می‌دهیم.»
اعلام دهمین بسته تحریمی اتحادیه اروپا از آغازش خیزش انقلابی
شورای اروپا نیز در سالگرد «قتل» مهسا ژینا امینی، چهار فرد و شش نهاد جمهوری اسلامی را که در نقض جدی حقوق بشر نقض داشته‌اند، تحریم کرد. این دهمین بسته تحریمی اتحادیه اروپا علیه جمهوری اسلامی از آغاز خیزش انقلابی مردم ایران است.
افراد تحریم شده در فهرست اتحادیه اروپا شامل جانشین فرمانده سپاه در قرارگاه مرکزی امنیتی امام علی، فرماندهان پلیس مازندران و فارس و رییس زندان کچویی کرج هستند.
زندان کچویی کرج و زندان‌های سنندج و زاهدان، خبرگزاری تسنیم و شورای عالی فضای مجازی جمهوری اسلامی نیز چهار نهاد تحریم شده در این فهرست هستند.
شورای اروپا با اشاره به اینکه اتحادیه اروپا از آغاز خیزش انقلابی مردم ایران ۲۲۷ فرد و ۴۳ نهاد جمهوری اسلامی را در ارتباط با سرکوب مردم تحریم کرده، بر حمایت از تلاش‌های مردم ایران برای رسیدن به آزادی‌های بنیادین و حقوق بشر تاکید کرد.
آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان نیز با صدور بیانیه‌ای در سالگرد خیزش انقلابی مردم ایران گفت: شعار معترضان در فراتر از مرزهای ایران طنین انداخته است. فریاد «ژن، ژیان، آزادی» هنوز در سراسر جهان جاری است و به نمادی از شجاعت زنان در ایران تبدیل شده است.
وزیر خارجه آلمان با ابراز همبستگی با صدها جوان، زن و مردی که «آينده آنها با خشونت وحشیانه رژیم، ربوده» شده، بر ادامه همبستگی با معترضان ایران و تحریم و پاسخگو کردن عوامل سرکوب آنها تاکید کرد.
تحریم کانادا: از وزیر دولت تا مقام سپاه
دولت کانادا در سالگرد قتل مهساژینا امینی و خیزش انقلابی مردم ایران، تحریم‌های جدیدی علیه جمهوری اسلامی اعلام کرد.
این چهاردهمین بسته تحریمی این کشور علیه جمهوری اسلامی از ماه میلادی اکتبر سال گذشته است.
تحریم‌های جدید کانادا ۶ فرد را در ارتباط با نقض فاحش و سیستماتیک حقوق بشر از سوی جمهوری اسلامی در بر می‌گیرد.
افرادی که هدف تحریم‌های جدید کانادا قرار گرفته‌اند، شامل عبدالحسین خسروپناه، دبیر و حسن رحیم‌پور ازغدی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی هستند.
علاوه بر آن، انسیه خزعلی، معاون رئیسی در امور زنان، محمدمهدی اسماعیلی، وزیر ارشاد، محمد مسرور، فرمانده قرارگاه نیروی زمینی سپاه پاسداران، مجتبی ذوالنوری، رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس تحریم شده‌اند
تحریم‌های بریتانیا همراه با تاکید وزیر امور خارجه‌اش بر ماندن در کنار زنان ایرانی
دولت بریتانیا روز جمعه ۲۴ شهریور با انتشار بیانیه‌ای در سالگرد کشته شدن ژینا مهسا امینی، چهار مقام جمهوری اسلامی را تحریم کرد.
محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد هاشمی، معاون حقوقی و جانشین وزیر ارشاد، علیرضا زاکانی، شهردار تهران و سعید منتظرالمهدی، سخنگوی فرماندهی انتظامی در فهرست تحریم بریتانیا قرار گرفتند.
بر اساس بیانیه وزارت امور خارجه بریتانیا، شرکت ابرآروان (آروان کلود) که ارائه‌دهنده خدمات ابری اینترنتی است نیز در فهرست تحریم‌ها قرار گرفت.
ابرآروان متهم است به دولت ایران در سانسور اینترنت کمک می‌کند و بر همین اساس، قبلا از سوی ایالات متحده تحریم شده بود.
اما جیمز کلورلی، وزیر امور خارجه بریتانیا در بیانیه خود ضمن تحسین شجاعت زنان ایرانی در ادامه مبارزه برای آزادی‌های اساسی، گفت تحریم‌های جدید افرادی را هدف قرار داده که مسئول وضع قوانین ظالمانه در ایران هستند.
او همچنین خواهان توقف سرکوبی شد که جمهوری اسلامی علیه مردم ایران اعمال می‌کند و تاکید کرد که بریتانیا و شرکایش همچنان «در کنار زنان ایرانی خواهند ایستاد».
ادامه تحریم برنامه اتمی ایران از سوی بریتانیا، آلمان و فرانسه
پیش از این بیانیه اما کلورلی با نشریه جوییش کرونیکل مصاحبه کرد و درباره این که آیا دولت بریتانیا سپاه را در فهرست تروریستی قرار می‌دهد، تلویحا پاسخ داد که این اقدام را «به نفع کشورش نمی‌داند».
قرار گرفتن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست گروه‌های تروریستی بریتانیا و اتحادیه اروپا یکی از اصلی‌ترین خواسته‌هایی است که ایرانیان در تجمع‌های یک سال اخیر خود در کشورهای مختلف آن را مطرح کرده‌اند. با این حال وزیر امور خارجه بریتانیا معتقد است باید «گزینه‌های خود را باز بگذارند» و مثل همیشه «طبق منافع کشورشان» عمل می‌کنند.
روز پنج‌شنبه و پیش از صدور بیانیه وزارت امور خارجه بریتانیا برای اعلام تحریم‌های جدید، این کشور همراه با آلمان و فرانسه رسما اعلام کرد تحریم‌های مربوط به برنامه اتمی و موشک‌های بالیستیک جمهوری اسلامی را که قرار بود در ماه اکتبر منقضی شود «لغو نخواهد کرد».
بریتانیا یادآور شد که برای عدم دست‌یابی ایران به سلاح هسته‌ای از «مکانیسم ماشه» هم استفاده می‌کند اما در عین حال به یافتن یک راه حل دیپلماتیک تعهد دارد.
بریتانیا همگام با دیگر کشورهای غربی، تاکنون ۳۵۰ مقام و نهاد جمهوری اسلامی را در فهرست تحریم‌های خود قرار داده است.
دور جدید تحریم‌های این کشور نیز به گفته وزیر امور خارجه بریتانیا، تصمیم‌گیران ارشد و اجراگران قانون «حجاب اجباری» را در ایران هدف قرار داده و با اقدامات مشابهی از سوی آمریکا، کانادا و استرالیا هماهنگ است.
تحریم‌های آمریکا علیه دست‌اندرکاران سرکوب خشونت‌بار اعتراضات
وزارت خزانه‌داری آمریکا روز جمعه ۲۴ شهریور بیانیه‌ای صادر و از سیزدهمین دور تحریم‌های تازه این کشور علیه جمهوری اسلامی رونمایی کرد.
در بسته تحریمی جدید آمریکا حدود ۳۰ فرد و نهاد جمهوری اسلامی که در سرکوب خشونت‌بار اعتراضات پس از قتل مهسا ژینا امینی دخیل بوده‌اند، هدف قرار گرفته‌اند.
در این فهرست نام ۲۵ مقام جمهوری اسلامی قرار دارد که اسامی آنها به شرح زیر است:
سعید منتظرالمهدی (سخنگوی فرماندهی انتظامی)، حسین امجدیان (فرماندهی یگان ویژه تهران)، عباسعلی محمدیان (فرمانده انتظامی تهران)، حسن شهرستانی (فرمانده انتظامی استان مازندران)، خلیل صفوی (فرمانده انتظامی رضوانشهر)، دلاور القاصی مهر (فرمانده انتظامی شرق تهران)، محمد معظمی گودرزی (رییس پلیس پیشگیری تهران)، رهام بخش حبیبی (فرمانده سپاه استان فارس)، بهمن ریحانی (فرمانده سپاه استان کرمانشاه)، خدارحم سارانی (فرمانده سپاه زاهدان)، مظاهر مجیدی (فرمانده سپاه استان همدان)، جمال شاکرمی (فرمانده سپاه ایلام)، محمد عبدالله‌پور (فرمانده سپاه گیلان)، غلامحسین غیب‌پرور (جانشین فرمانده قرارگاه «امام علی»)، علی‌اکبر پورجمشیدیان (فرمانده قرارگاه حمزه سپاه پاسداران) و عبدالرضا عابد (فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیای سپاه).
آمریکا همچنین شبکه پرس‌تی‌وی و دو خبرگزاری فارس و تسنیم را که وابسته به سپاه پاسداران هستند، تحریم کرد.
در فهرست تحریم‌های جدید آمریکا نام سه مدیر نرم‌افزار «دوران» که به سانسور اینترنت در ایران کمک کرده‌اند نیز به چشم می‌خورد.
علیرضا عابدی‌نژاد، آمر نجفیان‌پور و سهیلا کسایی که به ترتیب مدیرعامل، رییس و نایب رییس شرکت فن‌آوری‌های نرم‌افزار دوران هستند، از جمله افرادی هستند که وزارت خزانه‌داری آمریکا آنها را تحریم کرده است.
از سوی دیگر آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا گفت که کشورش همچنین در حال انجام اقداماتی برای اعمال محدودیت صدور ویزا برای ۱۳ مقام ایرانی و افراد دیگری است که در بازداشت و کشتن معترضان ایرانی و ممانعت از تجمع آنان دست داشته‌اند.
متیو میلر: با تهدید نمی‌توان مردم ایران را وادار به سکوت کرد
متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز در اظهارنظری جداگانه گفت که رژیم ایران در دو هفته اخیر، چهار بار پدر مهسا ژینا امینی را احضار کرده است و به تهدید مداوم خانواده امینی و سایر خانواده‌های معترضان کشته شده ادامه می‌دهد.
او یادآور شد که با این حال، جمهوری اسلامی نمی‌تواند با تهدید، مردم ایران را وادار به سکوت کند.
به گفته میلر، جهان شاهد اقدام‌های جمهوری اسلامی در آزار خانواده‌های معترضان، تهدید روزنامه‌نگاران و نقض حقوق معترضان مسالمت‌آمیز است و آمریکا نیز «این تحولات را رصد می‌کند و با گام‌های متناسب، به این اقدام‌ها واکنش نشان می‌دهد».
از سوی دیگر سازمان دیده‌بان حقوق بشر از کشورهای عضو سازمان ملل متحد خواست تا در جریان اجلاس سالانه مجمع عمومی این سازمان در نیویورک و دیدار با همتایان ایرانی‌شان، وضعیت اسفناک فعالان زندانی در ایران و سرکوب معترضان را محور و مرکز تعامل با مقام‌های جمهوری اسلامی قرار دهند.
اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل از روز سه‌شنبه این هفته در نیویورک آغاز می‌شود و قرار است ابراهیم رئیسی نیز در آن حضور و بر اساس برنامه‌ریزی‌های قبلی با چهره‌های تاثیرگذار سیاسی دیدار داشته باشد.
برپایی این اجلاس با نخستین سالگرد خیزش انقلابی ایرانیان و قتل حکومتی مهسا ژینا امینی و تلاش جمهوری اسلامی برای جلوگیری از شکل‌گیری اعتراضاتی جدید هم‌زمان شده است.
بنا بر گزارش دیده‌بان حقوق بشر، جمهوری اسلامی این خانواده‌های دادخواه را تحت فشار قرار داده است تا از برگزاری مراسم یادبود برای عزیزانشان خودداری کنند.
این سازمان با انتشار بیانیه‌ای در روز جمعه ۲۴ شهریور اعلام کرد جمهوری اسلامی در سالگرد خیزش انقلابی و مرگ مهسا ژینا امینی، سرکوب جامعه مدنی و خانواده جان‌باختگان را تشدید کرده است.
پیش از این هم کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل با انتشار بیانیه‌ای در روز پنج‌شنبه ۲۳ شهریور به احضار، بازجویی و بازداشت ده‌ها تن از خانواده‌های قربانیان اشاره کرد و این تحولات را «بسیار تکان‌دهنده» خواند.
سازمان عفو بین‌الملل هم در بیانیه‌ای با اشاره به کشتار صدها معترض و شکنجه، تجاوز و بازداشت ده‌ها هزار نفر دیگر در ایران در یک سال اخیر، از جامعه جهانی خواسته بود برای مقابله با مصونیت مقام‌های جمهوری اسلامی، راه‌های موجود را برای اجرای عدالت پیگیری کنند.
عفو بین‌الملل روز چهارشنبه ۲۲ شهریور از همه کشورها خواست تا از طریق انجام تحقیق و تفحص جنایی، شناسایی مقصران سرکوب معترضان ایران و صدور احکام بین‌المللی بازداشت علیه آنها، به روند دادخواهی قربانیان کمک کنند.