اردوغان و قلیچداراوغلو، دو کاندیدای رقیب در دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه، خواهان مشارکت گسترده شهروندان در رایگیری روز هفتم خرداد شدند. روز جمعه اما ارزش لیر ترکیه در مقابل دلار به پایین‌ترین سطح خود در تاریخ رسید و اقتصاد این کشور در وضعیتی نگران‌کننده قرار گرفت.
دو روز مانده به دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه در ۲۸ می (برابر با هفت خرداد) رجب طیب اردوغان، یکی از دو کاندیدای این رقابت‌ها از مردم کشورش خواست تا در رایگیری شرکت و روز یک‌شنبه را تبدیل به شروعی تازه در تاریخ ۱۰۰ ساله جمهوری ترکیه کنند.
رییس‌جمهوری ترکیه که در این انتخابات با کمال قلیچ‌داراغلو، نماینده ائتلاف احزاب مخالف خود رقابت می‌کند از شهروندان ترکیه خواست فارغ از هر عقیده، فرقه، قومیت و ترجیح سیاسی در رایگیری شرکت کنند.
قلیچداراوغلو هم در پیامی خواستار مشارکت کسانی در انتخابات شد که به گفته او «عشق به وطن» دارند.
از سوی دیگر قلیچداراوغلو از اردوغان به دلیل پخش ویدیویی تبلیغاتی شکایت کرد. این فیلم کاندیدای ائتلاف اتحاد ملت را در کنار یکی از فرماندهان نظامی حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) نشان می‌دهد.
در حالی‌که ترکیه گروه پ‌ک‌ک را سازمانی «تروریستی» می‌داند و این گروه اجازه فعالیت در این کشور را ندارد، وکیل قلیچداراوغلو گفت به دلیل این فیلم «ساختگی» برای اردوغان پرونده قضایی تشکیل داده است.
آشفتگی اقتصادی ترکیه در آستانه رایگیری
هم‌زمان با آخرین تبلیغات انتخاباتی و دو روز مانده به رایگیری، هوایی طوفانی بر اقتصاد ترکیه حاکم شد: نرخ دلار با افزایش به سطحی بی‌سابقه از ۲۰ لیر گذشت و هم‌زمان، سود سپرده مشتریان در بانک‌ها نیز افزایش چشم‌گیری را تجربه کرد.
رسانه‌های ترک مخالف اردوغان معتقدند وضعیت اقتصاد ناپایدار است و پیش‌بینی می‌شود ارزش دلار به ۲۳ تا ۲۴ لیر هم برسد.
مسلم ساری، نماینده حزب جمهوری‌خواه خلق در پارلمان ترکیه هشدار داد: «ارز قابل فروش در بانک مرکزی از بین رفته است. متاسفم اما یک بحران ارزی بزرگ در راه است.»
این هشدارها در شرایطی است که از روز پنج‌شنبه چهارم خرداد (دیروز)، نرخ سود سپرده بانکی هم در ترکیه به اوج ۲۰ ساله خود رسید. اتفاقی که اقتصادانان آن را مرتبط با بحران ارزی دانسته و معتقدند برخی از بانک‌ها سود ۲۰ درصدی را به شهروندان ارائه می‌دهند تا آن‌ها ارز خود را از بانک خارج نکنند.
بلومبرگ نیز در گزارشی افت و خیز بازار مالی ترکیه را در آستانه دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری سیگنالی برای «درد بیشتر» خواند و گفت که انتظار می‌رود در روزهای آینده لیر ترکیه باز هم دچار «کاهش» شود.
از سوی دیگر سرمایه‌گذاران در حال ارزیابی هستند که آیا اردوغان «تغییراتی در مدل اقتصادی غیر سنتی ایجاد خواهد کرد یا خیر؟»
آتیلا یشیلادا، اقتصاددان مطرح ترک هم در پیش‌بینی نگران‌کننده‌ای گفت اگر اردوغان در انتخابات پیروز شود، ترکیه به دهه ۱۹۷۰ بازمی‌گردد و بحران اقتصادی بزرگی رخ خواهد داد.
به گفته او اگر اردوغان سیاست‌های اقتصادی «غیر منطقی» خود را ادامه دهد به سرعت به سرنوشت مصر و پاکستان دچار خواهد شد.
داده‌های بانک مرکزی ترکیه نیز نشان می‌دهند وضعیتی نزولی بر ذخایر این بانک حاکم است.
بر اساس این داده‌ها، ذخایر خالص بانک مرکزی در هفته جاری به پایین‌ترین سطح در تاریخ ترکیه رسیده و برابر با «منفی دو دهم میلیارد دلار» کاهش یافته است.
در دو ماه گذشته نیز ذخایر بانک مرکزی ترکیه ۲۵ میلیارد دلار کاهش یافته است.
این همه در حالی است که در مرحله اول انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۳ ترکیه هیچ یک از دو نامزد اصلی به حدنصاب لازم برای پیروزی نرسیدند.
رجب طیب اردوغان از ائتلاف جمهور و توسعه بیش از ۴۹ درصد آرا و کمال قلیچداراوغلو از ائتلاف اتحاد ملت نزدیک به ۴۵ درصد آرا را کسب کردند.
دور دوم و نهایی این انتخابات روز یک‌شنبه هفتم خرداد برگزار خواهد شد.
