اختصاصی؛ اسرائیل از مدتها پیش از روند توافق سیاسی میان تهران و ریاض مطلع بوده است
یک مقام ارشد اسرائیلی که بنیامین نتانیاهو را در سفرش به ایتالیا همراهی میکند، در واکنش به از سر گیری روابط دیپلماتیک عربستان سعودی و ایران به خبرنگار ایراناینترنشنال گفت اسرائیل از این خبر غافلگیر نشده است بلکه از مدتها پیش در جریان این روند بوده و آن را دنبال میکرده است.
به گفته این مقام اسرائیلی، بازگشت روابط بین دو کشور بر تلاش اسرائیل و عربستان سعودی برای رسیدن به توافق صلح تاثیری نخواهد داشت.
او همچنین در رابطه با امکان حمله نظامی به تاسیسات هستهای ایران گفت که کشورش برای حمله به ایران، «نه به کسی وابسته است و نه منتظر اجازه کسی خواهد بود» اما از همکاری و مشارکت سیاسی و نظامی ایالات متحده و پشتیبانی سیاسی کشورهای اروپایی خوشحال میشود.
این مقام ارشد اسرائیلی در رابطه با بحران سیاسی در کشورش هم گفت که این بحران داخلی بر مبارزه و مقابله با جمهوری اسلامی تاثیرگذار است و برای همین باید هرچه زودتر آن را پایان داد و به چالش اصلی و مهم روبهروی اسرائیل یعنی تهدیدات جمهوری اسلامی پرداخت.
پس از انتشار خبر توافق عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران، نفتالی بنت، نخستوزیر سابق اسرائیل، از سر گیری روابط دو کشور را تحول «جدی و خطرناک» و «ضربه مهلکی به تلاش برای ایجاد ائتلاف منطقهای» علیه جمهوری اسلامی دانست و گفت این اتفاق «یک شکست بزرگ برای نتانیاهو» و پیروزی سیاسی برای ایران است.
از سوی دیگر سایت خبری واینت در اسرائیل در گزارشی نوشت تجدید روابط دیپلماتیک بین عربستان سعودی و ایران از نزاع بین دو طرف نخواهد کاست و عربستان سعودی سیاست خود را در قبال اسرائیل و نسبت به «توافق ابراهیم» تغییر نداده و دشمنی ریاض و تهران به همین شکل باقی میماند.
بر اساس این گزارش، چین برای رسیدن به توافق به هر دو طرف اعلام کرده که به دنبال دستاوردی برای خود است و از آنجایی که هم ایران و هم عربستان سعودی به چین نیاز دارند، این توافقنامه امضا شد.
به گفته واینت، ریاض در راستای توافق صلح با اسرائیل از این کشور خواسته تا برای کمک گرفتن از آمریکا به منظور غنیسازی اورانیوم مورد نیاز در ساخت ۱۶ رآکتور هستهای پادرمیانی کند.
محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی همچنین از اسرائیل خواسته تا برای دریافت سیستمهای تسلیحاتی پیشرفته مانند جت جنگنده اف-۳۵ (F-35) از ایالات متحده به ریاض کمک کند.
بر اساس این گزارش، او همچنین به تواناییهای اطلاعاتی و نظامی اسرائیل در برابر احتمال حمله مجدد ایران به کشورش نیاز دارد.
روز جمعه ۱۹ اسفند، رسانههای ایران و عربستان سعودی از توافق دو کشور برای از سر گیری روابط دوجانبه خبر دادند و نوشتند این توافق در جریان سفر علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی به پکن به دست آمده است.
خبرگزاری صداوسیما گزارش داد که شمخانی از روز دوشنبه ۱۵ اسفند در شهر پکن با هدف پیگیری توافقات سفر اخیر ابراهیم رئیسی به چین، مذاکرات فشردهای را به منظور «حلوفصل نهایی موضوعات فیمابین تهران-ریاض با همتای عربستانی خود آغاز کرد.»
بر اساس این گزارش، روز جمعه و در پایان این مذاکرات، بیانیه سهجانبهای در پکن با امضای شمخانی، نماینده رهبر جمهوری اسلامی و دبیر شورای عالی امنیت ملی، مساعد بنمحمد العیبان، وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی عربستان سعودی و وانگ ئی، عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست و رییس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب و عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین صادر شد.
بر اساس متنی که رسانههای ایران و عربستان سعودی از این بیانیه منتشر کردهاند، تهران و ریاض توافق کردند «ظرف حداکثر دو ماه، روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفته و سفارتخانهها و نمایندگیها را بازگشایی کنند».
قرار است وزیران امور خارجه دو کشور برای اجرای این تصمیم و انجام تمهیدات لازم به منظور تبادل سفیران، با یکدیگر ملاقات کنند.
همچنین بر اساس این توافق، «دو کشور با تاکید بر احترام به حاکمیت و عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر» در زمینه اجرای موافقتنامههای همکاریهای پیشین توافق کردند.
خبر توافق ایران و عربستان سعودی در پکن در حالی منتشر شد که دو روز پیش، فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان سعودی اعلام کرد کشورش «از گفتوگو با ایران» استقبال میکند.
در واکنش به این اظهارات، سایت نورنیوز، نزدیک به شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی هم از آمادگی تهران برای این گفتوگو خبر داد.
تهران و ریاض پس از حمله نیروهای بسیجی به مراکز دیپلماتیک عربستان سعودی در تهران و مشهد در حدود هفت سال پیش روابطشان را قطع کردند.