اختصاصی؛ سه شرکت خارجی احتمالا در جاسوسی از موبایل و اینترنت به ایران کمک کرده‌اند
بر اساس گزارش اختصاصی ایران‌اینترنشنال، احتمال می‌رود شرکت‌های پورتاوان در کانادا، تلین‌سل در بریتانیا و پروتی در روسیه، با جمهوری اسلامی در اجرای سامانه سیام و جاسوسی از تلفن همراه و اینترنت، و ردیابی تلفن معترضین همکاری کرده باشند.
در همین حال، به گزارش مجتبا پورمحسن، گزارشگر ایران‌اینترنشنال، با وجود اعتراضات گسترده به نقشی که دو اپراتور همراه اول و ایرانسل در سرکوب خیزش سراسری ایفا کرده‌اند، اطلاعات اختصاصی دریافتی نشان می‌دهد گروهی از مدیران این دو شرکت به دنبال حضور پرتعداد در کنفرانس جهانی موبایل در بارسلونا و عادی نشان دادن شرایط ایران در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات هستند.
همراه اول و ایرانسل، در خدمت سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ایران هستند. این سازمان که به حکومت ایران در جاسوسی از کاربران تلفن همراه کمک‌های گسترده‌ای ارائه کرده، به تازگی تحت تحریم اتحادیه اروپا قرار گرفته است.
دو ماه پیش، وبسایت خبری اینترسپت فاش کرد سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ایران با کمک ابزاری به نام سیام، تلفن همراه معترضان و مخالفان خود را ردگیری و کنترل می‌کند.
سیام، سامانه‌ای است که با چهل امکان ویژه جاسوسی، در لایه‌ای از شبکه‌های تلفن همراه ایران کار می‌کند. حکومت با این ابزار می‌تواند سرعت اینترنت گوشی تلفن همراه را کند یا قطع کند، رمزگذاری تماس‌های تلفنی را بشکند و حرکت افراد یا گروه‌ها را ردیابی کند.
به گفته کارشناسان، سیام فرمانی با نام «فورس۲جی نامبر» دارد که با اجرای آن، اینترنت کاربر از نسل سوم یا نسل چهارم شبکه تلفن همراه، به سطح نسل دوم شبکه تنزل می‌یابد و در برابر شنود بسیار آسیب‌پذیرتر می‌شود.
در همین حال، به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی در اجرای سیام تنها نبوده است. وبسایت سیتیزنلب در کانادا، در گزارشی، اسنادی را منتشر کرده که نشان می‌دهد سه شرکت پورتاوان در کانادا، تلین‌سل در بریتانیا و پروتی در روسیه، به جمهوری اسلامی در این زمینه کمک می‌کنند.
آرین‌تل، شرکتی در ایران است که سیم‌کارت تلفن همراه ارائه می‌کند و ایمیل‌های هک شده‌اش اشاره دارد که برای تامین امکانات سیام با طرف‌های خارجی، از جمله شرکت پروتی، یک شرکت بین‌المللی مستقر در روسیه، وارد معامله شده است.
سیتیزنلب معتقد است شرکت پروتی به احراز هویت کاربر، مدیریت داده‌ها و بازرسی بسته‌های عمیق و تحویل پیام‌های کوتاه به آرین‌تل کمک کرده و شرکت‌های تلین‌سل، مستقر در بریتانیا، و شرکت پورتاوان مستقر در کانادا نیز احتمالا در این زمینه با آرین تل همکاری کرده‌اند.
همچنین ایمیل فاکتور خریدی که برای تلین‌سل، به مدیرعاملی یک ایرانی به نام نیما اسکندری، صادر شده نشان می‌دهد این شرکت احتمالا برای آرین‌تل خرید انجام داده است.
در همین حال، نامه‌نگاری شرکت پروتی و نیما اسکندری از شرکت تلین‌سل در مورد آموزش پس از اتمام تست پذیرش کاربر برای آرین‌تل، نشان‌دهنده حلقه‌ای از همکاری‌های احتمالی بین طرفین برای اجرای طرح سیام است.
سیزدهم ژانویه، تلین‌سل با واسطه در پاسخ به سیتیزنلب، هرگونه ادعا درباره کمک به جاسوسی دیجیتال از شهروندان ایران را رد کرد. تلین‌سل گفت چنین ادعایی صدمات جبران‌ناپذیری به این شرکت می‌زند و تهدید به شکایت کرد.
در ایمیلی دیگر، تلین‌سل باز هم با واسطه گفت ایمیل‌های هک‌شده نشان‌دهنده رابطه پورتاوان و آرین‌تل پیش از دخالت این شرکت است و فرایند ایمیل‌ها با رد مشارکت تلین‌سل در پروژه در سپتامبر ۲۰۱۹ به پایان رسیده است.
اما به نوشته سیتیزنلب، مجموعه ایمیل‌هایی بین تلین‌سل، پروتی و آرین‌تل از سال ۲۰۲۳ به ادامه همکاری اشاره دارد. در یکی از این ایمیل‌ها، آرین‌تل از نیما اسکندری خواست که ترتیبی دهد تا تیم آموزشی پروتی به ایران بیاید. نیما اسکندری نیز از شخصی به نام ولادیمیر در شرکت پروتی درباره سیاست فعلی سفر به روسیه و امکان چنین سفری سئوال کرده است.
ایران‌اینترنشنال با هر سه شرکت بریتانیایی، کانادایی و روس تماس گرفت تا درباره این همکاری توضیح دهند، اما پاسخی از آنها دریافت نکرد.
با توجه به سوابق شرکت‌های همراه اول و ایرانسل در توسعه سامانه‌های جاسوسی در جریان سرکوب خیزش سراسری، به نظر می‌رسد این شرکت‌ها قصد دارند با شرکت در کنفرانس جهانی موبایل در بارسلونا، با آخرین تکنولوژی‌های این حوزه آشنا شوند و احتمالا از آنها برای تامین نظر علی خامنه‌ای استفاده کنند.
در حالی که نهاد برگزارکننده کنفرانس جهانی موبایل در پاسخ به ایمیل ایران اینترنشنال تاکید کرده که هیچ هیاتی از ایران به این کنفرانس دعوت نشده، اطلاعات اختصاصی رسیده به این شبکه نشان می‌دهد چهار مدیر عالی‌رتبه همراه اول قرار است در این کنفرانس شرکت کنند.
همچنین یک منبع مطلع به ایران اینترنشنال گفته که این گروه مراحل انگشت‌نگاری و تحویل مدارک برای درخواست ویزا از طریق فرانسه را طی کرده‌اند و برای سفر به پاریس بلیت رزرو کرده‌اند تا مستقلا در کنفرانس بارسلونا حضور پیدا کنند.
کنگره جهانی موبایل به عنوان بزرگ‌ترین رویداد در حوزه موبایل و ارتباطات از هشتم اسفند آغاز شده و تا یازدهم در بارسلونا اسپانیا ادامه دارد.
چهار نفری که از طرف همراه اول قرار است به اسپانیا بروند، از نزدیکان مهدی اخوان بهابادی، مدیرعامل همراه اول و از چهره‌های نزدیک به خامنه‌ای هستند که با یکی از فرزندان خامنه‌ای رابطه تنگاتنگی دارد.
علی خامنه‌ای در سال ۹۰ اخوان بهابادی را عضو شورای عالی فضای مجازی کرد و یک سال پس از آن نیز احمدی‌نژاد طی حکمی او را به دبیری این شورا، که یکی از وظایف اصلی آن فیلترینگ و سانسور اینترنت است، گماشت.
یکی از طرح‌هایی که بهابادی در این شورا دنبال می کرد توزیع وی‌پی‌ان دولتی بود.
با وجودی‌که دولت حسن روحانی دو سال بعد بهابادی را برکنار کرد، اما روابط نزدیک او با بیت خامنه‌ای باعث شد، او به عنوان معاون محمد سرافراز، رییس وقت صداوسیما، منصوب شود.
سرافراز بعدها در خاطراتش فاش کرد که اخوان به عنوان مجری پیام‌رسان ایرانی سروش، شرکتی دیگر به نام توسعه فن‌آوری سروش تاسیس کرد که ۴۹ درصد سهامش متعلق به سه نفر بود. توسعه فن‌آوری سروش پول‌ها را به شرکتی دیگر می‌داد که مدیرعاملش خود اخوان بود.
یکی از این سهامداران توسعه فن‌آوری سروش نیز، محمدرضا علی عسگری، بود که بعدا در مقطعی به ریاست صداوسیما رسید.
در جریان خیزش انقلابی مردم ایران، شرکت‌های همراه اول و ایرانسل علاوه بر مشارکت در قطع و محدودسازی اینترنت، در زمینه ارائه اطلاعات کاربران به منظور شناسایی و دستگیری آنها، همکاری نزدیکی با نهادهای امنیتی داشته‌اند.
گزارش‌های موجود نشان می‌دهد این اطلاعات شامل موقعیت جغرافیایی افراد، آدرس، کد ملی، سوابق تماس و حتی سوابق مربوط به فعالیت‌های اینترنتی افراد است.
این شرکت‌ها علاوه بر سهمی که در توسعه زیرساخت برای ایجاد «شبکه ملی اطلاعات» و قطع ارتباط شهروندان در ایران با دنیای خارج دارند، به واسطه ساختار سهامداری، همواره به عنوان حامی مالی و تدارکاتی نهادهای سرکوبگر و وابسته به ساختار حاکمیت نیز ایفای نقش کرده‌اند.
در همین راستا، شرکت همراه اول با سرمایه‌گذاری کلان بر روی سرویس‌هایی از قبیل روبیکا، ذره‌بین و شاد به دنبال ایجاد جایگزین داخلی برای سرویس‌های پرمخاطب خارجی از جمله اینستاگرام، واتس‌اپ و گوگل است تا بتواند ضمن همراهی با سیاست‌های محدودکننده جمهوری اسلامی در خصوص دسترسی آزاد مردم به اینترنت، مسیر درآمد جدیدی را نیز برای خود ایجاد کند.
شرکت همراه اول همچنین نقش پررنگی در توسعه ابزارهای فیلترینگ و جاسوسی از کاربران از طریق سرمایه‌گذاری و سهامداری در شرکت «یافتار» به عنوان یکی از دو شرکت اصلی توسعه‌دهنده ابزار فیلترینگ در ایران دارد.
شرکت‌های به اصطلاح خصوصی ایرانسل و همراه اول، در واقع متعلق به نهادهای اقتصادی وابسته به علی خامنه‌ای هستند. ۵۱ درصد سهام شرکت ایرانسل متعلق به شرکت گسترش الکترونیک است که از شرکت‌های متعلق به «بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی» و وزارت دفاع به شمار می‌آیند.
سهام‌دار اصلی همراه اول، نیز شرکت مخابرات ایران است، اما ۵۱ درصد سهام مخابرات را سال ۸۸ کنسرسیوم اعتماد مبین خریداری کرد. کنسرسیوم اعتماد مبین از دو شرکت وابسته به بنیاد تعاون سپاه و یک شرکت متعلق به «ستاد اجرایی فرمان امام»، تشکیل شده است.