بیانیه ۴ کشور غربی: تغییر بدون اطلاع در برنامه اتمی ایران، مغایر تعهدات پادمانی تهران است
آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان در واکنش به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره اقدام ایران در تغییر ترکیب سانتریفیوژهای خود، در بیانیه‌ای مشترک گفتند: این اقدام که بدون اطلاع قبلی آژانس صورت گرفته، با تعهدات پادمانی ایران تحت پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای مغایرت دارد.
بیانیه مشترک چهار کشور غربی خاطرنشان کرد: «تغییر بدون اطلاع در ترکیب سانتریفیوژهایی که اورانیوم را با غلظت کاربرد نظامی غنی‌سازی می‌کنند، ضرورت گزارش‌دهی تهران بر اساس تعهدات پادمانی و پذیرش سطح نظارت مورد نظر آژانس در ایران را نشان می‌دهد.»
این بیانیه افزود: «ادعاهای ایران مبنی بر اینکه تغییر ترکیب سانتریفیوژها در اثر اشتباه رخ داده، کافی نیست. قضاوت ما از اقدامات ایران بر اساس گزارش‌های بی‌طرف و عینی آژانس است، نه نیت‌هایی که ایران ادعا می‌کند.»
این چهار کشور غربی خاطرنشان کردند: «اقدام ایران در غنی‌سازی اورانیوم با غلظت بالا در سایت فردو هیچ توجیه معتبر غیرنظامی ندارد و در ارتباط با گسترش سلاح‌های کشتار جمعی، خطرهای چشمگیری ایجاد می‌کند.»
بیانیه چهار کشور هشدار داد: «از حدود دوسال پیش که ایران اجرای تعهدات خود درباره شفافیت و راستی‌آزمایی تحت برجام، از جمله اجرای پروتکل الحاقی، را متوقف کرده، اقدامات این کشور نگران‌کننده‌تر شده‌اند.»
آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان خاطرنشان کردند: «ایران هنوز برای پرسش‌های پادمانی باقی‌مانده آژانس هیچ پاسخ معتبری ارائه نداده و این در حالی است که شورای حکام آژانس از سال گذشته تا کنون دو قطعنامه را در این مورد صادر کرده است.»
این بیانیه گفت: «از ایران می‌خواهیم به تعهدات بین‌المللی خود در توافق پادمانی با آژانس پایبند بوده و در اجرای موثر تدابیر پادمانی در سایت فردو، با این سازمان همکاری کامل داشته باشد.»
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چهارشنبه در گزارشی محرمانه به اعضای خود، از این که جمهوری اسلامی تغییرات در تاسیسات اتمی فوردو را به این نهاد اعلام نکرده، انتقاد کرد و آن را مغایر با تعهدات ایران بر اساس ماده ۴۵ موافقت‌نامه پادمان دانست.
آژانس گزارش داد در این تاسیسات، دو آبشار سانتریفیوژهای آ‌ی‌آر-۶ که اورانیوم را تا سطح ۶۰ درصد غنی‌سازی می‌کند به شکلی به یکدگیر متصل شده‌اند که بسیار متفاوت از آن چیزی است که ایران به آژانس اعلام کرده بود.
بر اساس این گزارش، آژانس این تغییر را در جریان یک بازرسی از پیش اعلام نشده در تاریخ اول بهمن از تاسیسات اتمی زیرزمینی فردو دریافته است.
با این حال، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در واکنش به گزارش جدید آژانس گفت: یکی از بازرسان آژانس سهوا گزارش کرده بود که ایران در سایت غنی‌سازی فردو تغییراتی در رویه بهره‌برداری انجام داده، اما پس از توضیحاتی که برای بازرسان داده شد آنها به سهو خود پی برد و موضوع عملا حل شد.
در گزارش آژانس آمده که نحوه تغییر اتصال این دو آبشار به گونه‌ای است که «تفاوت اساسی با نحوه عملکرد اعلام‌شده ایران به آژانس» دارد.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بیانیه‌ای عمومی که خلاصه‌ای از این گزارش محرمانه را ارائه می‌دهد اعلام کرد رافائل گروسی، مدیرکل آژانس «نگران است که ایران بدون اطلاع قبلی به آژانس، تغییر اساسی در اطلاعات طراحی تاسیسات هسته‌ای فردو در رابطه با تولید اورانیوم با غنای بالا اعمال کرده باشد.»
رویترز نوشت تاسیسات فردو به حدی حساس است که برجام غنی‌سازی اورانیوم در این تاسیسات را ممنوع کرده بود.
این گزارش محرمانه آژانس در حالی است که روابط تهران و آژانس به دلیل عدم همکاری جمهوری اسلامی در پاسخ به پرسش‌های آژانس درباره مواد هسته‌ای کشف شده در مکان‌های اعلام نشده پرتنش شده است.
مدیرکل آژانس به تازگی گفته است که مذاکرات احیای برجام با «بن‌بست» مواجه شده و «شکست خورده»، اما آژانس نمی‌خواهد خلا سیاسی درباره چنین موضوع خطرناکی را رها کند.
