سیام، دفترچه راهنمای مخفی جمهوری اسلامی برای ردگیری مخالفان
وبسایت خبری «اینترسپت» آمریکا به اسناد داخلی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (رگولاتوری) دست یافته که نشان می‌دهد جمهوری اسلامی با کمک ابزاری به نام «سیام»، تلفن همراه معترضان و مخالفان خود را ردگیری و کنترل می‌کند.
سیام یک سامانه رایانه‌ای با حدود ۴۰ ویژگی جاسوسی است که در لایه‌ای از شبکه‌های تلفن همراه در ایران کار می‌کند و به شرکت‌های اپراتور اجازه می‌دهد مجموعه گسترده‌ای از فرمان‌های از راه دور را برای تغییر، اختلال و نظارت بر رفتار مشتریان اجرا کنند.
این ابزار قادر است سرعت اینترنت دستگاه تلفن فرد را کُند یا قطع کند، رمزگذاری تماس‌های تلفنی را بشکند، حرکت افراد یا گروه‌ها را ردیابی کند و داده‌هایی درباره ارتباط تلفنی افراد را بین یکدیگر فهرست کند.
گری میلر، کارشناس سازمان «سیتیزن لب» در دانشگاه تورنتو به اینترسپت می‌گوید: «سیام می‌تواند کنترل کند که آیا کاربران امکان ارتباط دارند و اگر آری، کجا، کِی و چگونه. از این لحاظ این سیستم فقط برای نظارت نیست و سیستمی برای سرکوب و کنترل برای محدود کردن ظرفیت کاربران در زمینه اعتراض یا مخالفت است.»
در بخشی از دفترچه راهنمای سیام که به دو زبان فارسی و انگلیسی تهیه شده است، آمده: «بر اساس قوانین و مقررات سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، تمامی شرکت‌های اپراتور می‌بایست به این سازمان دسترسی مستقیم به اطلاعات مشتریان را که در سیستم‌شان آمده، فراهم کنند.»
اینترسپت این اطلاعات را از مجموعه‌ای از اسناد داخلی شرکت «آرین‌تل» به دست آورده که شامل آرشیوی از ایمیل‌ها و اسناد مختلف در سال‌های گذشته است و در اختیار کارکنان آرین‌تل، شرکت‌های پیمانکار و کارمندان دولت جمهوری اسلامی قرار داشته.
اطلاعات یاد شده را فردی که مدعی هک کردن شرکت آرین‌تل شده در اختیار این وبسایت قرار داده است.
کارشناسان عقیده دارند سیام خطری مستقیم علیه معترضان ضد حکومت ایجاد می‌کند.
یکی از ویژگی‌های سیام به نهادهای حکومتی اجازه می‌دهد دسترسی یک شماره تلفن از روی شبکه‌های ۴G (نسل چهار) و ۳G (نسل سه) به شبکه ۲G (نسل دو) که شبکه‌ای قدیمی، منسوخ و آسیب‌پذیر است محدود شود. این کار باعث می‌شود تلفن هوشمند فرد در عمل بدون استفاده شده، تقریبا از اینترنت قطع شود و تماس‌ها و پیامک‌هایش به شیوه ساده‌تری قابلیت ردگیری پیدا کند.
گری میلر در این رابطه می‌گوید فردی که دسترسی شبکه تلفن همراهش به ۲G منتقل می‌شود ممکن است تصور کند تلفنش خوب آنتن نمی‌دهد یا شبکه شلوغ است.
سیام همچنین می‌تواند با یک کلیک، دسترسی به اینترنت کاربر را به طور کامل قطع کرده یا امکان دریافت تماس تلفنی را غیرفعال کند.
یکی دیگر از کارکردهای سیام، امکان ارائه فهرستی از تلفن‌های همراه متصل به یک برج مخابراتی است. این کار باعث می‌شود حکومت شماره‌های تلفن و شناسه‌های یکتای دستگاه‌های همراه متصل به یک برج را استخراج کرده و آن‌ها را ردگیری کند.
نیروهای امنیتی اصولا از این روش برای ارسال پیامک‌های هشدار گروهی به معترضان خیابانی استفاده می‌کنند.
به گفته اینترسپت، سامانه سیام به جمهوری اسلامی اجازه می‌دهد اطلاعات خصوصی بی‌شماری را از یک کاربر تلفن همراه جمع‌آوری کند. این اطلاعات شامل مکان‌هایی می‌شود که فرد به آن‌ها رفت‌وآمد داشته، افرادی که با آن‌ها در تماس بوده، نشانی او، اطلاعات کارفرما، شماره شناسنامه، نام پدر، نام شبکه‌های وای‌فای متصل شده و آی‌پی‌های کاربر.
گری میلر عقیده دارد تقاضاها و دسترسی‌های سازمان تنظیم مقررات بسیار فراتر از موارد رایج و قانونی مربوط به ردگیری مشتریان در کشورهای غیرسرکوب‌گر است.
به گفته او، داده‌های جمع‌آوری شده به وسیله سامانه سیام به سازمان تنظیم مقررات اجازه می‌دهد یک «شبکه اجتماعی از کاربر بر اساس ارتباطاتش با سایرین» ایجاد کند.
دفترچه راهنمای فارسی سامانه سیام از سوی «اداره کل امنیت سیستم‌های ارتباطی»، از زیرمجموعه‌های سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، تهیه شده است.
حمید فتاحی، معاون وزیر ارتباطات و مدیرعامل فعلی شرکت ارتباطات زیرساخت (که تامین‌کننده اصلی پهنای باند اینترنت در ایران است)، بین سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۷، سرپرست اداره کل امنیت سیستم‌های ارتباطی بوده است.
سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در فهرست تحریم‌های وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا قرار دارد.
