گزارشی محرمانه از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان می‌دهد جمهوری‌اسلامی به سرعت در حال گسترش توانایی خود برای غنی سازی اورانیوم با سانتریفیوژهای پیشرفته در تاسیسات زیرزمینی نطنز است و اکنون قصد دارد فراتر از آنچه قبلا برنامه‌ریزی شده بود پیش برود.
خبرگزاری رویترز نوشت بر اساس گزارشی محرمانه که از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مشاهده کرده، آژانس به اعضایش اعلام کرده که سومین آبشارآی‌آر-۶ اکنون در تاسیسات زیرزمینی نطنز وارد جریان شده است.
بر اساس توافق برجام، ایران مجاز به استفاده از سانتریفیوژهای آی‌آر-۶ نیست و استفاده از سانتریفیوژهای «نسل اول»، موسوم به آی‌آر-۱، نیز محدود به شش هزار دستگاه است.
سانتریفیوژهای آی‌آر-۶ بسیار کارآمدتر از نسل اول آنها یا آی‌آر-۱ است و جمهوری‌اسلامی برای نصب آنها دو سایت زیرزمینی نطنز و فردو را انتخاب کرده که ممکن است برای مقاومت در برابر بمباران هوایی بالقوه طراحی شده باشند.
به کارگیری سانتریفیوژهای آی‌آر۶ در نطنز برای غنی‌سازی ۵ درصدی اورانیوم عدول از محدودیت‌های برجام است که سقف غنی‌سازی را به ۳/۶۷ درصد محدود کرده است.
گزارش آژانس همچنین نشان می‌دهد که جمهوری‌اسلامی به سرعت نصب هفت آبشار را، که طبق گزارش پیشین آژانس تا تاریخ ۹ شهریور یا به پایان نرسیده یا در مراحل اولیه نصب بوده، به پایان رسانده است. از این هفت آبشار یکی آی‌آر-۴ و شش عدد دیگر آی‌آر-۲ هستند که نصب شده‌اند اما غنی‌سازی را شروع نکرده‌اند.
جمهوری‌اسلامی همین‌طور به آژانس اطلاع داده که قصد دارد سه آبشار آی‌آر-۲ام به دوازده عددی که از قبل در تاسیسات زیرزمینی نطنز نصب شده اضافه کند. از این سه آبشار نصب دو عدد شروع شده.
طبق گزارش آژانس سانتریفیوژهای نطنز همچنان گاز هگزا فلوراید اورانیوم غنی‌شده تا ۵ درصد تولید می‌کنند اما اکنون با هگزا فلوراید طبیعی تغذیه می شوند. به گفته رویترز، این امر با گزارش پیشین آژانس، که می‌گفت تا تاریخ ۹ شهریور سانتریفیوژها با هگزا فلوراید ۲ درصدی تغذیه می‌شدند، در تناقض است. هگزافلوراید اورانیوم ترکیبی است که برای فرآیند غنی‌سازی در سانتریفیوژها استفاده می‌شود.
گزارش آژانس در حالی به بیرون درز کرده که تلاش‌ها برای احیای برجام تاکنون ثمری نداشته و مذاکرات غیرمستقیم بین تهران و واشینگتن به بن بست خورده است.