کشوری برخاسته به خونخواهی مهسا؛ زنی که مرد و نامی که هرگز نمیمیرد
فایننشال تایمز در گزارشی تحلیلی از تظاهرات سراسری در ایران و جرقه آغاز آن نوشت که مهسا امینی به نمادی از زنان ایران برای جهان تبدیل شده است. گزارشی از تحلیل این روزنامه را در ادامه بخوانید.
مرگ دلخراش مهسای ۲۲ ساله به دست گشت ارشاد، آنانی را که در جستوجوی آزادیاند، بیپرواتر کرده است.
مرگ مهسا زخمی تازه بر پیکر ملتی است که زخمهای بسیار بر تن دارد.
ایران که از کشتار اعتراضکنندگان جوانش در طلب آزادی بیشتر، در رنج است، حالا با مرگ مهسا به دامان سوگواری تسکیننیافتنی غلتیده.
در ایران عزایی ملی برپاست.
عکس آخر مهسا، افتاده در بستر بیمارستان قبل از آن که چشم از جهان فروبندد، همه یادآور خطراتی است که متوجه زنان ایران است.
مهسا فعال سیاسی نبود و برخلاف بسیاری ایرانیان بر روی شبکههای اجتماعی، هیچ سابقهای از حرف زدن علیه محدودیتهای اجتماعی و سیاسی در ایران نداشت.
در عکسی که ساعاتی پیش از دستگیری از او گرفته شده، مهسا شبیه هر دختر شادی است که با خانوادهاش به تهران سفر کرده باشد.
مهسا قرار بود یک ماه دیگر دانشگاهش را شروع کند. مانتوی سیاه بلند و روسری مشکیرنگی که موهایش کمی از زیر آن پیدا بود، حتی از قوانین جمهوری اسلامی هم تخطی نکرده بود.
مرگ دلخراش او، میتواند برای رژیم ایران پرهزینه باشد؛ رژیمی که اعمال دستورالعمل پوشش اسلامی را دستمایه توقف جریان مدرنیته سکولار در ایران قرار داده است.
زنانی که دههها، مسالمتآمیز و مستمر، مرزهای پوشش اسلامی را به عقب راندهاند و راه رفتن در خیابان و غذا خوردن در رستوران را با شالی که به دور گردن دارند به جان میخرند، حالا از خود میپرسند اصلا چرا باید قوانین دینی را تحمل کنند؟
از زمانی که تندرویان ایران چنبره به گرد قدرت را محکمتر کردهاند و اعمال سرکوبشان بر زنان به خاطر پوشش را افزایش دادهاند، زنان بیشتری هم راهی بازداشتگاه «وزرا» میشوند.
چنین تجربهای، نفرت بیشتری در دل زنان و خانوادههایشان دوانده است.
یک نفر که امسال چندین بار به وزرا برده شده، قول داده است فارغ از بهایی که خواهد پرداخت، برای اولین بار در تظاهرات شرکت کند.
یک مادر ۴۶ ساله که ماه گذشته در خیابان دستگیر و به وزرا برده شده بود هم گفته است که از شنیدن برنامه پسر ۲۴ ساله خود با دوستانش برای آتش زدن ماشین گشت ارشاد در تظاهرات به قتل مهسا امینی، بیمناک شده است.
در تظاهرات این بار، زنان از حمایت مردان و برخی جناحهای مذهبی برخوردارند که با کارزار آنها همدلی نشان میدهند.
علی کریمی، ستاره فوتبال ایران، در حساب اینستاگرامش گفته بود که «کاوه آینده ایرانزمین یک زن است.»
مهسا، پس از مرگ به تندیسی برای نافرمانی مدنی تبدیل شده است؛ تندیسهای دیگر، ندا آقاسلطان، سحر خدایاری، معروف به دختر آبی و ... هستند.
بر روی سنگ مزار (موقت) مهسا، جملهای ساده (به زبان کُردی) نوشته شده است: «تو نمیمیری، نام تو یک نماد میشود.»