آرامش در بغداد؛ خروج طرفداران صدر از «منطقه سبز» و استقرار گارد ریاست جمهوری در پارلمان
به دنبال اجرا شدن درخواست مقتدی صدر، روحانی پرنفوذ شیعه و رهبر جریان صدر که از هوادارانش خواست منطقه سبز بغداد را ترک کنند، آرامش به پایتخت عراق بازگشت. بر اساس آخرین خبرها، گارد ریاست جمهوری عراق کنترل پارلمان این کشور و مسئولیت برقراری امنیت در این منطقه را به دست گرفت.
در حالی که رسانه‌های حکومتی در ایران بر «عذرخواهی کردن» صدر و نقل قولی از او در کنفرانس مطبوعاتی‌اش مبنی بر «بی‌تقصیر بودن حشد الشعبی» مانور می‌دهند، هادی العامری، رهبر ائتلاف فتح و جانشین رئیس حشد الشعبی، ابتکار رهبر جریان صدر برای پایان دادن به خشونت‌های مسلحانه را «شجاعانه» خواند و گفت که گرفتن چنین موضعی، جای قدردانی و تمجید دارد.
پیش از العامری، مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق هم از اظهارات صدر برای متوقف کردن درگیری‌ها قدردانی کرد و خواستار گفت‌وگوی فوری گروه‌های سیاسی در این کشور شد.
نوری المالکی، نخست‌وزیر سابق و رهبر حزب اسلامی دعوه که از سوی جمهوری اسلامی حمایت می‌شود اما پیامی تهدیدآمیز صادر کرد. او گفت: «کسی که شروع کننده جنگ بوده، پایان دهنده‌اش نیست. حمله به تأسیسات دولتی جنایت است.»
المالکی گفت که دادگاه فدرال عراق، حاکم اختلافات خواهد بود.
از سوی دیگر نیروهای سرایا السلام، نزدیک به جریان صدر، از تحویل ٣٨ شبه‌نظامی دستگیر شده، به سازمان حشد الشعبی خبر دادند.
کمیته هماهنگ کننده تحصن‌های گروه‌های ائتلاف «چارچوب هماهنگی»، مورد حمایت جمهوری اسلامی هم به کار خود پایان داد.
در میانه درگیری‌های مسلحانه در عراق، مقتدی صدر در نجف یک کنفرانس مطبوعاتی برگزار کرد و از هوادارانش خواست تا ظرف یک ساعت، منطقه سبز بغداد را ترک کنند. او گفت که خواستار ادامه درگیری‌ها نیست و دوباره تاکید کرد که دیگر در سیاست دخالت نخواهد کرد.
او که اعلام کرده بود در اعتراض به درگیری‌ها در اعتصاب غذاست، در این نشست که روز سه‌شنبه هشتم شهریور برگزار شد، از «ملت عراق» به دلیل «اتفاقات پیش آمده»، عذرخواهی کرد.
صدر گفت: «قاتل و مقتول حوادث پیش‌آمده جایگاهی مساوی دارند و در جهنم خواهند بود. انتظار داشتم اعتراضات مسالمت‌آمیز پیش برود.»
او ضمن حمله به طرفدارانش گفت که دیگر رفتن آنان به خیابان‌ها را انقلاب نمی‌خواند چون از مسیر صلح خارج شدهاند.
این روحانی پرنفوذ شیعه در ادامه صحبت‌هایش گفت: «عراق اسیر فساد و خشونت شده است. خون عراقی‌ها بر یکدیگر حرام است. من دیگر حتی اعتراضات مسالمت‌آمیز را نمی‌خواهم.»
صدر در ادامه خواهان عقب‌نشینی هوادارانش از خیابان‌ها شد و گفت که در صورت عدم عقب‌نشینی آنان ظرف یک ساعت آینده، به شکل دیگری برخورد خواهد کرد.
او همچنین تاکید کرد کناره‌گیری‌اش از سیاست، «نهایی و شرعی» است.
به گفته صدر، اگر گروه‌های مسلح در عراق منحل می‌شدند وضعیت فعلی بر این کشور حاکم نمی‌شد.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده از عراق، لحظاتی پس از پایان کنفرانس خبری مقتدی صدر، طرفداران او و جریان سیاسی تحت رهبری‌اش، شروع به عقب‌نشینی از منطقه سبز بغداد کردند.
به دنبال آغاز درگیری‌های مسلحانه در عراق از روز گذشته (دوشنبه هفتم شهریور)، وزارت بهداشت این کشور کشته شدن ۳۰ تن را در درگیری‌ها تایید کرد.
شاهدان عینی روز سه‌شنبه و در ادامه درگیری‌های مسلحانه، از کشته شدن چهار تن و زخمی شدن ۲۰ نفر در طی یک ساعت خبر دادند.
منابع نزدیک به جریان صدر شمار کشته‌شدگان را بیش از ۳۰ نفر اعلام کردند و تمامی ورودی‌های شهر بغداد بسته شدند.
به دنبال استفاده طرفین درگیر از سلاح‌های سنگین، راکت‌هایی به وزارت برنامه‌ریزی عراق اصابت کردند.
از سوی دیگر بر اساس آمارهای غیررسمی، بیش از ۸۰۰ تن در عراق زخمی شدهاند اما منابع رسمی زخمی شدن ۳۰۰ نفر را تایید کرده‌اند.
همزمان با تشدید درگیری‌های نظامی میان گروه‌های حامی مقتدی صدر و جریان‌های شبه‌نظامی وابسته به جمهوری اسلامی در پایتخت، برخی گزارش‌ها حاکی از پرتاب راکت‌هایی به سوی منطقه محل استقرار سفارت ایران در بغداد است.
در بغداد، معترضان مقابل کاخ ریاست جمهوری در منطقه سبز، پاسپورت یک شخص ایرانی را پیدا کرده‌اند.
گفته می‌شود این شخص در بین نیروهای مسلح وابسته به جمهوری اسلامی ایران بوده که به معترضان شلیک می‌کرده است.
گزارش‌هایی هم از بازداشت دو ایرانی منتشر شده است.
منزل نوری المالکی در منطقه سبز بغداد محاصره شده است.
معترضان و نیروهای سرایا السلام تلاش دارند وارد خانه او شوند و در مقابل، محافظان و گروه‌های مسلح مورد حمایت تهران، با سلاح‌های سنگین معترضان را هدف قرار می‌دهند. شاهدان زخمی شدن ده‌ها تن در این منطقه را گزارش کرده‌اند.
سرایا السلام خبرهای مرتبط با هدف قرار گرفتن سفارت‌خانه‌ها از سوی هوادارانش را تکذیب کرده و گفته است تا این لحظه هیچ گونه حمله‌ای به سفارت‌خانه‌ای در پایتخت نشده است.
گزارش‌های رسیده به خبرنگار ایران اینترنشنال اما حکایت از آن دارد که با تشدید درگیری‌ها در منطقه سبز و سایر مناطق بغداد، روز سه‌شنبه هشتم شهریور ماه چهار راکت کاتیوشا به نزدیکی ساختمان سفارت جمهوری اسلامی در بغداد اصابت کرده است.
از سوی دیگر، در اعتراضات مردم عراق، شعارهایی علیه جمهوری اسلامی و دخالت‌های آن در سیاست این کشور از سوی حامیان مقتدی صدر سر داده شد.
ویدئوهایی نیز از روز دوشنبه منتشر شده که نشان می‌دهند حامیان صدر در بغداد برخی بنرهای حاوی تصاویر قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه پاسداران و ابومهدی المهندس، معاون شبه‌نظامیان حشد الشعبی را پایین می‌کشند.
گزارش‌هایی درباره وقوع انفجار در مقر «عصائب اهل‌الحق»، از گروه‌های وابسته به سپاه پاسداران، در شهر دیوانیه در جنوب عراق و همچنین به آتش کشیده شدن دفتر «حزب الدعوه»، به رهبری نوری المالکی، در استان بابل در جنوب عراق منتشر شده است.
«کتائب حزب‌الله عراق»، از دیگر گروه‌های مورد حمایت جمهوری اسلامی، خبر حمله به دفاتر این حزب در چندین منطقه را تأیید کرد.
گزارش‌هایی هم درباره به آتش کشیده شدن دفاتر «عصائب اهل‌الحق»، «بدر» و «حکمت ملی» منتشر شده است و خبرها از حمله به دفاتر «سرایا السلام»، شبه‌نظامیان وابسته به مقتدی صدر نیز حکایت دارند.
شلیک راکت و ناامنی در منطقه سبز
تازه‌ترین گزارش‌ها از بغداد حاکی است راکت منطقه سبز بغداد را که از مناطق مهم دیپلماتیک به شمار می‌رود هدف قرار داده که به یک مجتمع مسکونی برخورد کرده و خساراتی به بار آورده است.
درگیری‌ها میان دو جریان در حالی ادامه می‌یابد که سرایا السلام، معترضان حامی صدر، کنترل تمامی پل‌های اصلی بر روی رود دجله، به غیر از پل معلق منتهی به میدان تجمع گروه‌های شبه‌نظامی را به دست گرفته‌اند.
این پل که محل درگیری‌های دو طرف شده، به الجادریه منتهی می‌شود که از محله‌های مهم با بیشترین تعداد دفاتر و منازل افراد وابسته به گروه‌های مسلح از جمله شبه‌نظامیان وابسته به جمهوری اسلامی به حساب می‌آید.
از سویی نیز با تشدید درگیری‌های نظامی، شمار کشته‌شدگان افزایش یافته است.
شبکه خبری الجزیره به نقل از یک مقام حوزه بهداشت عراق گزارش داد که آمار کشته‌ها به ۳۰ نفر رسیده و بنا به گزارش خبرگزاری فرانسه، تعداد مجروحان نیز دست‌کم به ۳۵۰ نفر افزایش یافته است.
وزارت بهداشت عراق جان باختن ٢٥ نفر و زخمی شدن ٣٠٠ تن را تأیید کرده است.
تعطیلی اداره‌‌ها، حمله‌های سایبری
با ادامه درگیری‌ها، برخی وب‌سایت‌های جریان‌های سیاسی از جمله وب‌سایت شبکه خبری الفرات، وابسته به حکمت ملی عراق، از دسترس خارج شد.
دولت عراق نیز با اشاره به وضعیت امنیتی این کشور، فعالیت تمامی ادارات آن را در روز سه‌شنبه تعطیل اعلام کرد.
درخواست‌های بین‌المللی برای کاهش تنش
تنش‌های در حال گسترش در عراق با واکنش و درخواست‌های بین‌المللی از طرف‌های درگیر برای خویشتنداری و حفظ آرامش مواجه شده است.
یک سخنگوی آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد، به نگرانی او از حوادث بغداد اشاره کرده و گفته است گوترش خواستار «برداشتن گام‌های فوری برای کاهش تنش» شده است.
سفیران آمریکا و کانادا در بغداد نیز از جمله دیپلمات‌هایی هستند که ضمن ابراز نگرانی از تحولات عراق خواستار آرامش شده و گفته‌اند این تنش‌ها عملکرد نهادهای قانونی این کشور را مختل می‌کند.
در میان همسایگان نیز کشورهای ترکیه و ایران درباره سفر شهروندان خود به عراق به دلیل ناآرامی‌ها هشدار داده‌اند.
ایران تمامی پروازها به بغداد را به حالت تعلیق در آورده است و مرزهای زمینی میان دو کشور بسته شدهاند.
در بیانیه وزارت امور خارجه ترکیه درباره تنش‌ها در عراق هم آمده است: «تحولات بغداد مدتی است که به تهدیدی برای ثبات، وحدت و امنیت این کشور تبدیل شده است. ثبات و امنیت عراق به عنوان دوست و برادر، برای ترکیه اهمیت حیاتی دارد. از این نظر ما نگران گسترش خشونت در سراسر عراق هستیم.»
در ادامه این بیانیه همه اقشار به «خویشتنداری و رعایت عقل سلیم» دعوت شدهاند: «ما امیدواریم مناقشات سیاسی کنونی به صورت مسالمت‌آمیز و از طریق گفت‌وگوی فراگیر حل و فصل و صلح و رفاه مردم عراق تضمین شود.»
وزیر امور خارجه عراق در تهران
همزمان با ناآرامی‌ها در عراق، فواد حسین، وزیر امور خارجه این کشور به تهران رفته است. او روز دوشنبه با مقام‌های جمهوری اسلامی از جمله ابراهیم رئیسی و حسین امیرعبداللهیان دیدار کرد.
تنش و درگیری‌ها در عراق از زمان اعلام کناره‌گیری از سیاست مقتدی صدر، رهبر پرنفوذ شیعه در این کشور، آغاز شد و گسترش یافت.
معترضان به کاخ ریاست‌جمهوری عراق حمله کرده و وارد آن شدند. در پی این درگیری‌ها قوانین منع آمد و شد در بغداد به اجرا در آمد.
همزمان با تنش‌ها، مقتدی صدر نیز اعلام کرد دست به اعتصاب غذا زده و خواستار توقف خشونت علیه حامیانش شده است.
سال گذشته ائتلاف به رهبری مقتدی صدر بیشترین کرسی‌های پارلمان این کشور را به دست آورد اما گروه‌های مورد حمایت جمهوری اسلامی مانع از تشکیل دولت به رهبری این ائتلاف شدند و بن‌بست سیاسی تداوم یافت.
سرانجام حدود دو ماه پیش تمامی نمایندگان حامی مقتدی صدر در پارلمان به درخواست او از نمایندگی استعفا کردند.