ارمغان شگفتانگیز جیمز وب برای جهان؛ طلیعه عصری نو در اخترشناسی
پس از دههها کار و آزمایش و ناکامی در مسیر، تلسکوپ جیمز وب سرانجام آنچه را انتظار میرفت، برآورده کرد. روز ۱۲ ژوییه، ۲۱ تیر، ناسا اولین عکسهای تلسکوپ جیمز وب را منتشر کرد که نوید آغاز دورهای جدید را در علم نجوم میدهند.
تصاویر شورانگیز با جزییات زیاد
دیدن تصاویر جیمز وب بسیار هیجانانگیز است. برخی ستارهشناسان انتظار تصاویری دقیق با چنین جزییات و کیفیت بالایی را نداشتند. طبیعتا مشاهده دادههایی با این کیفیت، آنها را بر سر شوق آورده است.
در اولین تصویر رونمایی شده از آنچه تلسکوپ جیمز وب گرفته است، خوشه کهکشانی از هزاران کهکشان دیده میشود.
این تصاویر، این خوشه کهکشانی را به شکلی که ۴/۶ میلیارد سال پیش پدید آمده، نشان میدهد.
اما کهکشانهای دورتر هم در عکس افتادهاند و همانهایی هستند که کشیده شده و محوند.
این کهکشانها هم حدود ۱۳ میلیارد سال قدمت دارند و اخترشناسان درباره آنها بیش از باقی کهکشانهای باستانی اطلاعات در دست دارند.
اهمیت تصاویر اینچنینی در این است که به فهم اخترشناسان از پدید آمدن اولین ستارگان و کهکشانها کمک میکنند.
تلکسوپ جیمز وب همچنین تصویری از «پنجقلوی استفان» گرفته است. مجموعهای از پنج کهکشان که ۲۹۰ میلیون سال نوری از زمین فاصله دارند و در صورت فلکی اسب بالدار قرار دارند. این تصویر همچنین یک سیاهچاله کلانجرم را در مرکز و همچنین تولد ستارگان را نشان میدهد.
چنین دادههایی به اخترشناسان اطلاعات بیشتری درباره سیر تکامل کهکشانها و سرعت رشد سیاهچالههای کلانجرم میدهد.
تصویر دیگری سحابی کارینا را نشان میدهد که از بزرگترین و پرنورترین سحابیهاست.
سحابیها ابرهایی از گاز و غبارند که ستارهها در بستر آنها چشم به جهان میگشایند. جیمز وب توانسته با نور فروسرخ در این سحابیها کاوش کند و داخل «مهد ستارهها» را به جهانی که آن را پیشتر هرگز ندیده بود، نشان دهد تا اخترشناسان بیشتر از سیر تولد ستارهها بدانند.
سحابی کارینا تقریبا هفت هزار و ۶۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد و در صورت فلکی جنوبی کارینا واقع شده است.
تصاویر صدها ستاره نوزاد (هر نقطه در عکس، یک ستاره است) را نشان میدهند و جزییات دیگری هم در عکسها هستند که توضیح آنها هنوز برای اخترشناسان ممکن نیست.
تصویر دیگر جیمز وب از سحابی حلقه جنوبی، سحابی سیارهنماست که یک ابر متشکل از گاز در حال گسترش است و در پیرامون یک ستاره در حال مرگ قرار دارد. در تصویر دیگر، با نارنجی کفآلود در پیرامون دو ستاره در حال مرگ هستند که در مدار یکدیگر در حال گردشاند. قطر سحابی حلقه جنوبی آن تقریبا نیمی از سال نوری است و حدود دو هزار سال نوری از زمین فاصله دارد.
نارنجی کفآلود در عکس سمت راست، هیدروژن مولکولی است. گازی که از پیوند دو اتم هیدروژنی به وجود میآید.
در این تصویر دو ستاره در حال مرگ در مرکز سحابی حلقه جنوبی دیده میشود که برای منجمان فرصتی برای مطالعه مرگ ستارگان با جزییاتی بیسابقه را فراهم میکند.
جیمز وب تاکنون بزرگترین تلسکوپی است که به فضا فرستاده شده و انتظار میرود از جای خوبی که در آن قرار گرفته و در آنجا از جو زمین خبری نیست، بهترین و پرجزییاتترین تصاویر را برای زمین ارسال کند. شکی نیست که جیمز وب، درک اخترشناسان از کیهان را دگرگون خواهد کرد. دقیقا همان کاری که تلسکوپ هابل پیش از جیمز وب برای علم نجوم انجام داد.