رضا براهنی، شاعر، نویسنده و منتقد سرشناس ایرانی که از اواخر دهه هفتاد شمسی در تورنتوی کانادا اقامت داشت، در سن هشتاد و شش سالگی درگذشت.

اکتای براهنی، کارگردان سینما و فرزند رضا راهنی، با انتشار متنی در صفحه اینستاگرام خود خبر درگذشت این شاعر و نویسنده سرشناس ایران را اعلام کرد و نوشت: به تاریخ ۵ فروردین ۱۴۰۱ پدرم رضا براهنی جهان را ترک و به دیدار آفتاب شتاب کرد.

رضا براهنی متولد ۲۱ آذر سال ۱۳۱۴ در تبریز بود. او لیسانس زبان و ادبیات انگلیسی از دانشگاه تبریز دریافت کرد و پس از آن برای ادامه تحصیل به ترکیه رفت و پس از اخذ مدرک دکترا به ایران بازگشت و به تدریس مشغول شد.

براهنی اولین مجموعه شعر خود «آهوان باغ» را در سال ۱۳۴۱ منتشر کرد و پس از آن تا پایان دهه چهل مجموعه شعرهای «جنگل و شهر»، «شبی از نیمروز»، « مصیبتی زیر آفتاب» و «گل بر گستره ماه» از او چاپ شدند.

از دهه چهل علاوه بر انتشار اشعارش، به نوشتن نقد ادبی پرداخت که بخشی مقالات نقد ادبی او در این سال‌ها در مجله فردوسی به چاپ رسید و بعدها مجموعه مقالات او در نقد ادبی با عنوان «طلا در مس» منتشر شد. از دیگر آثار او در زمینه نقد ادبی «قصه‌نویسی»، «کیمیا و خاک» و «گزارش به نسل بی‌سن فردا» است.

براهنی همچنین چند رمان چاپ کرد که برخی از آنها مورد استقبال گسترده قرار گرفتند و برخی از آثار او نیز قربانی سانسور شدند. «آواز کشتگان»، «رازهای سرزمین من»، «آزاده خانم و نویسنده‌اش»، «الیاس در نیویورک»، «روزگار دوزخی آقای ایاز»، «چاه به چاه» و «بعد از عروسی چه گذشت» از جمله این رمان‌ها هستند.

او علاوه بر فعالیت در سه حوزه شعر، رمان و داستان، و نقد ادبی، در اواخر دهه چهل همراه با جلال آل احمد و تعداد دیگری از شاعران و نویسندگان در تشکیل کانون نویسندگان ایران نقش داشت.

براهنی در اوایل دهه پنجاه به آمریکا رفت و مدتی در این کشور اقامت داشت. «نقاب‌ها و بندها» به زبان انگلیسی و «ظل‌ الله» دو مجموعه شهر دیگر براهنی حاصل این سال‌هاست. در سال‌های پس از استقرار جمهوری اسلامی براهنی «غم‌های بزرگ» را در سال ۱۳۶۳ و «بیا کنار پنجره» را در سال ۱۳۶۷ منتشر کرد و شعر بلند «اسماعیل» را نیز در همین دوره سرود.

او در اواخر دهه شصت و اوایل دهه هفتاد کارگاه شعر راه‌اندازی کرد و پس از آن در سال ۱۳۷۲ رضا براهنی مقاله «چرا من دیگر شاعر نیمایی نیستم» را منتشر کرد که نظریات جدید او درباره شعر را شامل می‌شد. مجموعه شعر «خطاب به پروانه‌ها» اخرین مجموعه شعری است که از رضا براهنی در ایران چاپ شد.

براهنی در اواخر دهه هفتاد همزمان با وقوع قتل‌های زنجیره‌ای دو عضو کانون نویسندگان، محمد مختاری و محمدجعفر پوینده، ایران را ترک کرد و در بیش از دو دهه گذشته در تورنتوی کانادا سکونت داشت.

در این دوره رضا براهنی علاوه بر تدریس در دانشگاه، در مجامع هنری و ادبی تورنتو فعالیت می‌کرد و مدتی ریاست انجمن قلم کانادا را نیز بر عهده داشت.

از رضا براهنی ترجمه‌های متعددی از جمله ترجمه آثاری از ویلیام شکسپیر، آنتوان دو سنت اگزوپری، دیوید کات، و کارلو ماریا فرانزرو منتشر شده است.

براهنی در چند سال اخیر از بیماری‌های ناشی از کهولت سن رنج می‌برد و اکتای براهنی فرزند رضا براهنی خبر درگذشت این شاعر، نویسنده و منتقد سرشناس ایرانی را بامداد جمعه پنجم فروردین ماه به وقت تهران، پنج‌شنبه شب به وقت تورنتو، اعلام کرد.