چه کسی برنده واقعی جنگ آمریکا در افغانستان بود؟
پس از حملات ۱۱ سپتامبر آمریکا تصمیم گرفت یک مبارزه جهانی علیه تروریسم را دنبال کند، اما با بحران کمبود نیروی نظامی مواجه بود و به همین دلیل برای ارائه بسیاری از خدمات دست به دامن پیمانکاران شد که با استفاده از بودجههای کلان دولت برای بازسازی افغانستان بیشترین سود را بردهاند.
روزنامه در مقالهای تحلیلی به این موضوع پرداخته که در ادامه خلاصهای از آن را میخوانید.
به گزارش این روزنامه، آمریکا در ۲۰ سال مبارزه برای تغییر افغانستان شکست خورد، اما برندگان واقعی پیمانکاران بودند. از تولیدکنندگان بزرگ اسلحه گرفته تا کارآفرینان، همه از سرریز بودجههای دولتی سودهای کلان بردند. به عنوان مثال، یک تاجر کالیفرنیایی که صاحب یک بار در قرقیزستان بود با راهاندازی یک تجارت در زمینه سوخت میلیاردها دلار درآمد به دست آورد و یا دو سرباز گارد ملی ارتش از اوهایو یک موسسه کوچک راهاندازی کردند که خدمات ترجمه برای ارتش فراهم میکرد و سپس به یکی از بزرگترین پیمانکاران ارتش تبدیل شدند. بر اساس اسنادی که در دسترس عموم قرار دارد، این شرکت حدود ۴ میلیارد دلار از قراردادهای فدرال به دست آورده است.
حالا چهار ماه پس از خروج آخرین نیروهای آمریکایی از افغانستان، آمریکا در حال ارزیابی درسهایی است که باید از این جنگ آموخته شود. برخی مقامها و گروههای ناظر میگویند یکی از مواردی که در محاسبه هزینههای جنگ باید در نظر گرفته شود، حضور پیمانکاران و میزان اتکا به آنها در میدان جنگ است.
به نوشته وال استریت ژورنال، از زمان حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، برونسپاری نظامی۱۴ تریلیون دلار بر هزینههای پنتاگون افزوده و با ادامه جنگ در افغانستان و عراق فرصتهایی برای بهرهوری ایجاد کرد.
گروهی از محققان، کارشناسان حقوقی و دیگر کارشناسان در دانشگاه براون در پروژهای قصد دارند آنچه آنها تاثیرات پنهان جنگهای آمریکا میخوانند، را برجسته و توجهها را به آن جلب کنند. براساس یافتههای این پروژه، یک سوم تا نیمی از این مبلغ به پیمانکارانی اختصاص یافته که با شرکتهای تسلیحاتی، تامین تجهیزات و سایر خدمات قرارداد بستهاند.
مجموعهای از شرکتهای کوچکتر نیز با تلاشهایی از جمله آموزش افسران پلیس افغانستان، ساختن جادهها، ایجاد مدارس و تامین امنیت دیپلماتهای غربی، میلیاردها دلار به دست آوردند.
مقامهای فعلی و سابق آمریکا میگویند در دو دهه گذشته، هم دولت جمهوریخواه و هم دولت دموکرات، استفاده از پیمانکاران را راهی برای پایین نگه داشتن تعداد و تلفات نیروهای نظامی میدانستند.
مبالغ هنگفتی که برای جنگ و بازسازی افغانستان پس از سالها درگیری صرف شده دولت آمریکا را برای نظارت و بررسی عملکرد پیمانکاران و حصول اطمینان از استفاده بهینه از این منابع مالی تحت فشار قرار داده است.
سازمان بازرسی ویژه آمریکا در بازسازی افغانستان، که برای نظارت بر مصرف بودجه حدود ۱۵۰ میلیارد دلاری بازسازی این کشور تشکیل شد، صدها مورد ضایعات و مواردی از تقلب را مستند کرده است.
یک نظرسنجی که این دفتر در اوایل سال ۲۰۲۱ منتشر کرد نشان داد که از ۷/۸ میلیارد دلار پروژههایی که بازرسان آن بررسی کردند، تنها ۱/۲ میلیارد دلار یا حدود ۱۵ درصد صرف پروژههای مورد نظر در جادهها، بیمارستانها، پلها و کارخانههای جدید شده است. این گزارش نشان داد که حداقل ۲/۴ میلیارد دلار صرف هواپیماهای نظامی، دفاتر پلیس، طرحهای کشاورزی و سایر پروژههای توسعهای که یا رها و تخریب شده و یا برای مقاصد دیگر مورد استفاده قرار گرفتهاند، شده است.
سرگرد راب لودویک، سخنگوی پنتاگون، گفت: «حمایت هزاران پیمانکار از ماموریتهای نظامی آمریکا در افغانستان نقشهای مهمی را ایفا کرده است که شامل آزاد کردن نیروهای نظامی برای پرداختن به امور حیاتی جنگ بود.»
جان سوپکو، بازرس کل ویژه در امور بازسازی افغانستان از سال ۲۰۱۲ که سالها ناکامی پروژههای پیمانکاران را ثبت کرده است، میگوید بسیاری از آنها تمام تلاش خود را برای برآورده ساختن خواستههای سیاست گذارانی که تصمیمات نادرست گرفتهاند، انجام دادند.
آمریکا که پس از جنگ سرد نیروهای ارتش را کاهش داده بود، پس از حملات ۱۱ سپتامبر با بحران کمبود نیرو برای مقابله با تروریسم مواجه بود و در نهایت برای ارائه بسیاری از خدمات از پیمانکاران استفاده کرد.
بر اساس گزارش وال استریت ژورنال، نسبت پیمانکاران به نیروهای نظامی به تدریج بالا رفت. زمانی که باراک اوباما دستور خروج بیشتر نیروهای آمریکایی از افغانستان را در پایان دوره دوم ریاست جمهوری خود صادر کرد، بیش از ۲۶ هزار پیمانکار در مقایسه با ۹۸۰۰ نیروی نظامی در افغانستان حضور داشتند.
چهار سال بعد، زمانی که دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا کاخ سفید را ترک کرد، ۱۸ هزار پیمانکار به همراه ۲۵۰۰ نیروی نظامی در افغانستان باقی مانده بودند.