آیا رژیم غذایی وگانیسم خطری برای «مردانگی» است؟
پژوهش‌ها مدت‌هاست نشان داده پرورش صنعتی حیوانات تاثیرات زیست‌محیطی مخربی بر کره زمین دارد و در نتیجه تمایل به گیاهخواری یا وگانیسم رو به افزایش است.
جوزف پور جانور‌شناس و نویسنده اصلی یک تحقیق در مورد تاثیرات زیست‌محیطی مواد غذایی، می‌گوید «رژیم غذایی که کاملا مبتنی بر گیاهان (وگان) باشد، احتمالا تنها راه اصلی کاهش تأثیرات زیست‌محیطی بر سیاره زمین است.» به همین دلیل منوی غذای نمایندگان حاضر در نشست آب و هوایی گلاسگو به دلیل وجود گوشت و لبنیات مورد انتقاد قرار گرفته است.
اما پژوهشگران هشدار می‌دهند که خوردن گوشت فقط یک ترجیح غذایی نیست، بلکه با باورهای جنسیتی نیز همراه است. بیشترین جمعیت در میان وگان‌ها زنان ۱۸ تا ۳۴ ساله و دو برابر مردان وگان هستند. دکتر کاترین اولیور، پژوهشگر در دانشگاه کمبریج در مقاله‌ای که در وب‌سایت خبری-تحلیلی کانورسیشن منتشر کرده به رابطه بین وگانیسم و کلیشه‌های جنسیتی پرداخته است که بخش‌هایی از آن را می‌خوانید.
به گفته دکتر اولیور، خوردن گوشت با مردانگی گره خورده است. این باور به خوبی در کلیشه «پسر سویا‌خور» مشهود است، اصطلاحی تحقیر‌آمیز که برای توهین به مردان چپگرا و وگان برای زیر سوال بردن مردانگی آنها استفاده می‌شود. این باور‌ها که ریشه در این تصور غلط دارد که خوردن سویا استروژن (هورمون زنانه) را افزایش می‌دهد، برخی از مردان را از تصمیم جدی برای گیاهخواری باز می‌دارد.
در رسانه‌های اجتماعی، اینفلوئنسرهای وگان مرد با نشان دادن اینکه چگونه وگانیسم می‌تواند مردانگی را تقویت کند، سعی در مقابله با کلیشه‌ها دارند. دکتر اولیور در سه سال گذشته، رفتار‌های مجازی را بررسی و زندگی اینفلوئنسرهای وگان را با مردان وگان در دنیای واقعی مقایسه کرده است. سوال اصلی این است که آیا داشتن رژیم غذایی وگان (گیاهخواری محض) واقعاً مردانگی مردان را تهدید می‌کند؟
اگر در اینستاگرام هشت‌تگ مردان وگان ( # VeganMen) را جستجو کنید، صفحه نمایش شما پر می‌شود از عکس‌های مردانی که مزایای گیاهخواری را تایید می‌کنند. تجزیه و تحلیل پست‌های این تأثیرگذاران، الگوهای روایی متعددی در مورد مردانگی به دست می‌دهد. آنها ایده‌های سنتی مردانگی را با سلفی‌هایی از اندام برهنه و عضلانی یا با بشقاب‌های بزرگ غذا که پر است از پروتئین‌های گیاهی، به تصویر می‌کشند.
در این پست‌ها مردان در مورد اینکه چگونه گیاهخواری زندگی آنها را متحول کرده صحبت می‌کنند، در حالی که -مهمتر از همه - بر مردانگی آنها تاثیری نداشته است. برای حساب‌هایی که دنبال‌کننده‌های زیادی دارند، این فقط روشی برای آگاهی‌رسانی نیست، بلکه تلاشی برای بهره وری مالی، فرهنگی و زیبایی‌شناختی از طریق تبلیغ، جذب حمایت کننده‌های مالی، جذب فالوور، لایک و کامنت نیز است. سه موضوع بارها در این پست‌ها تکرار می‌شود:
- وگانیسم باعث افزایش مردانگی می‌شود
- مردان باید «نجات دهندگان» رژیم وگان شوند
- وگانیسم علاوه بر عضله‌سازی، مردان را از نظر اخلاقی خالص‌تر می‌کند
دکتر الویر می‌گوید با اینکه گیاهخواری یا وگانیسم به عنوان یک سبک زندگی آرمانی در رسانه‌های اجتماعی، معرفی می‌شود، اما با صحبت کردن با وگان‌ها از طبقات مختلف اجتماعی، و در سنین مختلف، متوجه شده که وگانیسمی که اینفلونسرها در فضای مجازی به نمایش می‌گذارند از واقعیت و زندگی واقعی مردانی که در خارج از فضای مجازی وگان هستند دور است.
گوشت، مردانگی و تغییرات اجتماعی
دکتر اولیور در تحقیقات خود هفت مصاحبه در مورد رابطه مردانگی با رژیم غذایی وگان، با مردان وگان بین ۲۰ تا ۶۵ سال در بریتانیا انجام داده است. همه این مردان احساس می‌کردند که تصاویر مردان وگان در رسانه‌های اجتماعی با تجربیات آنها فاصله زیادی دارد. این مردان احساس می‌کردند وگان شدن باعث شده بود با کلیشه‌های رایج مردانگی روبرو شوند و مردانگی آنها زیر سوال برود.
در حالی که ممکن است پدیده اینفلوئنسرهای وگان که به نوعی بیش از حد مردانگی را [در فضای مجازی] به نمایش می‌گذارند یک برگ برنده برای وگانیسم به نظر برسد، اما از طرفی شاید برای مردانی احساس می‌کنند به اندازه کافی «مرد» نیستند، جذاب نباشد. وقتی مردان وگان با مخاطبان بسیار زیاد در فضای مجازی تنها کسانی هستند که این زیبایی‌شناسی را بازتولید می‌کنند، این باعث می‌شود که مردان عادی گیاهخوار احساس کنند که آنها در رژیم غذایی وگانیسم ناموفق بوده‌اند. برخی از کسانی که دکتر اولیور با آنها مصاحبه کرده گفتند، وقتی مردها گوشت را کنار می‌گذارند، انتظار دارند مورد تمسخر دوستان و اطرافیان خود قرار بگیرند.
یکی از مصاحبه شوندگان به نام متیو که در اواسط ۳۰ سالگی خود قرار دارد گفت: «من با کلیشه‌های رایج یک گیاهخوار تناسبی ندارم. من فوتبال و راگبی بازی می‌کنم و به باشگاه می روم. چارلی نیز که در اواخر دهه ۲۰ زندگی خود است گفت: «من این کار را فقط به دلایل زیست‌محیطی و یا رعایت حقوق حیوانات انجام نمی‌دهم، بلکه یکی از دلایل من برای داشتن رژیم وگانیسم احساسی است که این رژیم به بدن من به عنوان یک مرد می‌دهد.»
برای ریس، که در دهه ۲۰ زندگی خود است، نیز وگانیسم ایده‌های سنتی جنسیت را از بین می‌برد و از اینکه با این نوع کلیشه مردانگی ارتباطی نداشته است خوشحال است. او می‌گوید این باور که « فقط مردان واقعی گوشت می‌خورند» خیلی مضحک است و دور بودن از این طرز فکر خوب است.»
بحث میان دکتر اولیور و مصاحبه‌شوندگان او از این هم فراتر رفته، به گونه‌ای که متیو معتقد است یک مرد گیاهخوار بودن (وگان) نه تنها هنجارهای جنسیتی سنتی را به چالش می کشد، بلکه «شکلی از مداخله فمینیستی است. به این معنی که گیاهخواری مردان وضعیت موجود را به چالش می‌کشد و هنجارهای اجتماعی را در هم می‌شکند.» سایمون نیز که در دهه ۶۰ زندگی خود است، وگانیسم را یک رژیم غذایی همدلانه و فمینیستی می‌داند که معتقد است می‌تواند ارتباط او را با زنان خانواده‌اش قوی‌تر کند، زیرا او با این کار به آنها نوعی همدلی و شفقت نشان می‌دهد.
