نشست صلح قفقاز در تهران؛ رزمایش نظامی مشترک آنکارا و باکو در آذربایجان
نشست وزیران خارجه کشورهای ایران، روسیه، ترکیه، ارمنستان و جمهوری آذربایجان برای گفت‌وگو درباره مناقشه قره‌باغ یکم آبان‌ماه در تهران برگزار شد. نخستین رزمایش مشترک ترکیه و آذربایجان هم پس از تسلط باکو بر قره‌باغ آغاز شده است.
نشست موسوم به ۳+۳ در حالی به میزبانی جمهوری اسلامی برگزار شد که نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان و الهام علی‌اف، رییس جمهوری آذربایجان برای از سرگیری مذاکرات صلح میان دو کشور اعلام آمادگی کرده‌اند.
۳+۳ مدل پیشنهادی جمهوری اسلامی برای همکاری میان کشورهای منطقه و حل بحران منطقه قفقاز است و سه کشور قفقاز (ارمنستان، جمهوری آذربایجان و گرجستان) و سه کشور دیگر (ایران، روسیه و ترکیه) را در برمی‌گیرد.
بنا بر اعلام رسانه‌های ایرانی و بین‌المللی، گرجستان به دلیل اختلافات ارضی و سیاسی با روسیه در این نشست شرکت نکرد.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، در این نشست پایان جنگ در قفقاز را یک «فرصت تاریخی» دانست و تاکید کرد: «نوبت صلح، همکاری و پیشرفت در قفقاز فرارسیده است.»
ابراهیم رئیسی در دیدار وزیر خارجه ارمنستان گفت: «جمهوری اسلامی برای کمک به حل و فصل اختلافات موجود میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان آمادگی دارد.»
خبرگزاری تسنیم، رسانه نزدیک به سپاه پاسداران، با اشاره به برگزاری این نشست در تهران نوشت جمهوری اسلامی راهبرد خود در قبال منطقه قفقاز را مورد بازنگری قرار داده است.
به گزارش این رسانه، تحولات رخ داده پس از حمله اخیر آذربایجان به قره‌باغ، از جمله «تاکید باکو و آنکارا برای ایجاد کریدور شرق به غرب موسوم به زنگزور»، جمهوری اسلامی را بر آن داشت تا درباره سیاست‌های پیشین خود در این منطقه تجدید نظر کند.
نخست‌وزیر ارمنستان روز ۲۵ مهر اعلام کرد کشورش آماده امضای توافق صلح با آذربایجان تا پایان سال است. پاشینیان افزود تحقق این امر به اراده سیاسی نیاز دارد و ایروان از این اراده برخوردار است.
پیش از این و در روز ۱۶ مهر علی‌اف، رییس‌جمهوری آذربایجان نیز گفته بود در صورت موافقت ارمنستان، باکو آماده است فورا با این کشور بر سر میز مذاکره بنشیند.
مذاکرات روز دوشنبه برای حل مناقشه قره‌باغ در حالی برگزار شد که ترکیه و آذربایجان رزمایش سه‌روزه‌ای را به نام مصطفی کمال آتاتورک، بنیان‌گذار جمهوری ترکیه، آغاز کرده‌اند.
وزارت دفاع آذربایجان اعلام کرد سه هزار نیروی نظامی این کشور در رزمایش آتاتورک شرکت می‌کنند.
بنا بر گزارش‌ها، این رزمایش در نقاط مختلف آذربایجان از جمله باکو، نخجوان و منطقه مناقشه برانگیز قره‌باغ برگزار می‌شود.
جمهوری آذربایجان و ارمنستان سه سال پیش و پس از حدود سه دهه، بار دیگر بر سر حاکمیت قره‌باغ کوهستانی با یکدیگر درگیر شدند و پس از چندین هفته، آتش‌بسی تحت حمایت مسکو امضا شد. با این حال تنش‌ها بین باکو و ایروان پس از آن همچنان ادامه یافت و هر از گاهی به درگیری نظامی منجر شد تا اینکه سرانجام نیروهای آذربایجان وارد قره‌باغ کوهستانی شدند و حاکمیت بر آن را از آن خود کردند.
قره‌باغ بر اساس قوانین بین‌المللی بخشی از جمهوری آذربایجان شناخته می‌شود اما اکثریت جمعیت در این منطقه را ۱۲۰ هزار ارمنی تشکیل می‌دادند که بسیاری از آن‌ها در پی مناقشه اخیر به ارمنستان گریختند.
این منطقه در جنگ اوایل دهه ۱۹۹۰ بین دو کشور از کنترل جمهوری آذربایجان خارج شده بود.