واکنش‌های جهانی به توافق تهران و ریاض برای از سرگیری روابط: اسرائیل نگران، حزب‌الله خوشحال
توافق جمهوری اسلامی و عربستان سعودی برای از سر گیری روابط با واکنش‌های گسترده بین‌المللی همراه شد. در حالی که مقامات اسرائیل از این توافق به شدت ابراز نگرانی کردند، حزب‌الله لبنان از این تحول ابراز خوشحالی کرد.
در واکنشی تازه، وزارت امور خارجه ترکیه روز شنبه ۲۰ اسفند از توافق جمهوری اسلامی و عربستان سعودی برای از سرگیری روابط دیپلماتیک استقبال و اعلام کرد این اقدام کمک قابل توجهی به امنیت، ثبات و شکوفایی اقتصادی منطقه خواهد کرد.
وزارت امور خارجه طالبان هم توافق دو کشور برای از سرگیری روابط را «گام مثبت در راستای تحکیم صلح و ثبات در منطقه» خواند.
از سوی دیگر وزارت امور خارجه سوریه نیز از این توافق استقبال و اعلام کرد این اقدام «منجر به تقویت امنیت و ثبات در منطقه و گسترش همکاری‌ها» خواهد شد.
خارج از منطقه و در اروپا هم فرانسه از توافق ایران و عربستان سعودی برای از سرگیری روابط استقبال کرد و از جمهوری اسلامی خواست اقدامات «بی‌ثبات‌کننده‌اش» در منطقه را کنار بگذارد.
جو بایدن اما در پاسخ به سوالی درباره از سر گیری روابط دیپلماتیک ایران و عربستان سعودی گفت: «هر‌چه روابط بین ایران و همسایگان عرب آن بهتر باشد، برای همه بهتر است.»
سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید هم در واکنش به توافق ایران و عربستان سعودی برای از سرگیری روابط اعلام کرد هر گونه تلاش برای کمک به پایان دادن به جنگ در یمن و تنش‌زدایی در منطقه و دیپلماسی همراه با بازدارندگی، از ارکان اصلی سیاستی است که جو بایدن در سفر خود به منطقه ترسیم کرده است.
از سوی دیگر، مایکل مکال، عضو مجلس نمایندگان آمریکا، با اشاره به میانجیگری چین در احیای روابط عربستان سعودی و ایران نوشت: «بارها دیده‌ایم که هر اقدام بین‌المللی از سوی چین به عنوان ابزاری برای پیشبرد منافع شرورانه‌اش مورد سوء‌استفاده قرار می‌گیرد و امنیت ملی آمریکا و شرکای ما را تهدید می‌کند.»
نفتالی بنت، نخست وزیر سابق اسرائیل هم از سرگیری روابط ایران و عربستان سعودی را تحول «جدی و خطرناک» و «ضربه مهلکی به تلاش برای ایجاد ائتلاف منطقه‌ای» علیه جمهوری اسلامی دانست.
بنت این اتفاق را یک شکست بزرگ برای نتانیاهو و پیروزی سیاسی برای تهران دانست.
یائیر لاپید، وزیر امور خارجه سابق اسرائيل، توافق ایران و عربستان سعودی برای از سرگیری روابط را «شکست کامل و خطرناک» سیاست خارجی دولت نتانیاهو و «فرو ریختن دیوار دفاعی منطقه‌ای» دانست که دولت سابق شروع به ساختن آن کرده بود.
در همین حال یک مقام ارشد اسرائیلی به ایران‌اینترنشنال گفت: «از سر گیری روابط بین ریاض و تهران تاثیری بر تلاش اسرائیل و عربستان سعودی برای رسیدن به توافق صلح نخواهد داشت.»
در مقابل، حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان، در یک سخنرانی تلویزیونی توافق از سر گیری روابط ایران و عربستان سعودی را «تحولی خوب» خواند و گفت اگرچه پیامدهای کامل این گام هنوز مشخص نیست اما حزب‌الله از آن «خوشحال» است.
نصرالله گفت توافق از سر گیری روابط تهران و ریاض ممکن است افق‌های جدیدی را برای منطقه و لبنان ایجاد کند.
او همچنین از افزایش تعامل کشورهای عربی با حکومت بشار اسد در سوریه پس از زلزله اخیر در این کشور ابراز رضایت کرد.
اما وزیر امور خارجه عربستان سعودی از سرگیری روابط دیپلماتیک با ایران را ناشی از دیدگاه عربستان مبنی بر ترجیح راه‌حل‌های سیاسی و گفت‌وگو خواند و گفت: «کشورهای منطقه دارای یک سرنوشت و وجه مشترک هستند که ما را ملزم به پیوستن به یکدیگر برای ایجاد الگویی از رفاه و ثبات برای مردمان خود می‌کند.»
مساعد بن‌محمد العیبان، مشاور امنیت ملی عربستان سعودی نیز در سخنرانی در نشست پایانی مذاکرات توافق با جمهوری اسلامی برای از سرگیری روابط در پکن، گفت که «برای آن‌چه به دست آورده‌ایم ارزش قائل هستیم» و «امیدواریم به گفت‌وگوهای سازنده» ادامه دهیم.
در همین حال سایر کشورهای منطقه از این توافق استقبال کردند. وزیر امور خارجه ترکیه در تماس تلفنی با وزیر امور خارجه عربستان سعودی از توافق بین ریاض و تهران برای از سرگیری روابط دیپلماتیک استقبال کرد.
انور قرقاش، مشاور دیپلماتیک رییس کشور امارات متحده عربی نیز اعلام کرد: «از توافق ایران و عربستان سعودی برای احیای روابط دیپلماتیک استقبال می‌کنیم.»
وزارت‌خانه‌های خارجه بحرین و عمان نیز در پیام‌هایی جداگانه از این توافق استقبال کردند.
وزارت امور خارجه مصر نیز اعلام کرد: «امیدواریم توافق برای از سر گیری روابط دیپلماتیک بین ایران و عربستان سعودی به کاهش تنش در منطقه کمک کند.»
از سوی دیگر روزنامه کیهان، تحت مدیریت نماینده علی خامنه‌ای، در گزارشی تحلیلی در صفحه اول خود، توافق از سر گیری روابط ایران و عربستان سعودی را «ضربه کاری» به آمریکا و اسرائیل توصیف کرد و نوشت: «مدعیان اصلاحات یاد بگیرند.»
روز جمعه ۱۹ اسفند رسانه‌های ایران و عربستان سعودی از توافق دو کشور برای از سر گیری روابط دوجانبه خبر دادند و نوشتند که این توافق در جریان سفر علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی به پکن به دست آمده است.
خبرگزاری صداوسیما گزارش داد شمخانی از روز دوشنبه ۱۵ اسفند ماه در شهر پکن با هدف پیگیری توافقات سفر اخیر ابراهیم رئیسی به چین، مذاکرات فشرده‌ای را به منظور «حل‌وفصل نهایی موضوعات فیمابین تهران-ریاض با همتای عربستانی خود آغاز کرد.»
در پایان این مذاکرات، بیانیه سه‌جانبه‌ای در پکن با امضای علی شمخانی، مساعد بن‌محمد العیبان، وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی عربستان سعودی و وانگ ئی، عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست و رییس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب و عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین صادر شد.
بر اساس متنی که رسانه‌های ایران و عربستان سعودی از این بیانیه منتشر کرده‌اند، تهران و ریاض توافق کردند «ظرف حداکثر دو ماه، روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفته و سفارت‌خانه‌ها و نمایندگی‌ها را بازگشایی کنند.»