چین برای اولین بار آژانس را در زمینه پیمان اوکوس متهم کرد
یک هفته پس از ارسال گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره زیردریایی‌های اتمی استرالیا، چین این گزارش را «جانبدارانه» خواند و آژانس را متهم کرد «نگرانی‌های گسترده» در مورد پیامدهای این زیردریایی‌ها را نادیده می‌گیرد.
چین بارها به استرالیا، آمریکا و بریتانیا بر سر پیمان اوکوس حمله کرده اما این اولین بار است که آژانس را به طور علنی به جانبداری در این زمینه متهم می‌کند.
گزارش ارائه شده از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره اقدام استرالیا مبنی بر توسعه زیردریایی‌های مبتنی بر فن‌آوری هسته‌ای، واکنش تند هیات دائمی چین در سازمان ملل متحد در وین و همچنین وزارت امور خارجه چین را به همراه داشت.
پکن این گزارش را فاقد مبنای قانونی مناسب دانسته است.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تازه‌ترین گزارش محرمانه خود به اعضای این نهاد، از سطح تعامل استرالیا، آمریکا و بریتانیا در چارچوب پیمان سه‌جانبه امنیتی اوکوس ابراز رضایت کرد.
زیردریایی‌های هسته‌ای که می‌توانند بسیار طولانی‌تر از سایر زیردریایی‌ها در دریا بمانند، چالشی برای پیمان عدم گسترش سلاح‌های هسته‌ای به شمار می‌روند زیرا خارج از دسترسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عمل می‌کنند. بر این اساس باید ترتیبات ویژه‌ای با آژانس در نظر گرفته شود تا سوخت اغلب بسیار غنی‌شده آن‌ها از زمین‌های خشک خارج شود.
چین بی‌وقفه علیه توافق اوکوس در مجامع بین‌المللی لابی کرده و استرالیا، آمریکا و بریتانیا را به تضعیف معاهده منع اشاعه تسلیحات اتمی و دامن زدن به مسابقه تسلیحاتی منطقه‌ای متهم کرده است.
شهریور سال گذشته، رییس‌جمهوری آمریکا و نخست‌وزیران بریتانیا و استرالیا در نشستی مجازی به یک توافق شراکت امنیتی سه جانبه در حوزه هند و اقیانوسیه رسیدند که به موجب آن ایالات‌متحده با هدف مقابله با گسترش نفوذ منطقه‌ای چین، فن‌آوری ساخت زیردریایی با سوخت هسته‌ای را به استرالیا منتقل خواهد کرد.
پیمان اوکوس که استرالیا را به فن‌آوری زیردریایی اتمی مجهز می‌کند، منجر به فسخ قرارداد این کشور با فرانسه شد. به همین دلیل، فرانسه در واکنش به تشکیل «اوکوس»، آمریکا و استرالیا را به دروغگویی متهم کرد.
اندونزی هم منتقد این پیمان است. همچنین وزارت دفاع کره شمالی با واکنش به این پیمان درباره ایجاد یک سلسله «رقابت تسلیحاتی هسته‌ای» هشدار داد.
انتقاد چین از آژانس اما در حالی است که مقام‌های آمریکا و استرالیا پکن را به ریاکاری فاحش در مورد حملات علنی علیه اوکوس متهم می‌کنند.
به گفته این مقام‌ها، چین خود به سرعت در حال توسعه ناوگان زیردریایی‌های هسته‌ای خود از جمله زیردریایی‌های با قابلیت پرتاب سلاح‌های هسته‌ای است.