بیانیه بریتانیا، آلمان و فرانسه: ایران در انعقاد توافق ناکام ماند
بریتانیا، آلمان و فرانسه در بیانیه‌ای وضعیت فعلی گسترش برنامه اتمی جمهوری اسلامی را «فاقد توجیه غیرنظامی» خوانده و اعلام کردند به دلیل ناکام ماندن تهران در انعقاد توافق، با شریکانشان در مورد بهترین روش برای مقابله با تشدید تنش و تهدیدهای اتمی ایران مشورت خواهند کرد.
این سه کشور اروپایی اعلام کردند در بسته نهایی ارائه شده از سوی هماهنگ‌کننده مذاکرات احیای برجام، تغییراتی در متون قبلی ایجاد شده بوده که حداکثر میزان انعطاف‌پذیری طرف غربی بوده است.
در اطلاعیه منتشر شده از سوی بریتانیا، آلمان و فرانسه، اعلام شد که با این حال، ایران ترجیح داده است «از این فرصت دیپلماتیک تعیین کننده استفاده نکند» و در عوض به توسعه برنامه اتمی خود، بسیار فراتر از آن‌چه بر اساس دلایل غیرنظامی قابل توجیه است، ادامه دهد.
آن‌ها تاکید کردند طرفین در حال نزدیک‌تر شدن به توافق بوده‌اند اما ایران موضوعات پادمانی را بازگشایی کرده است.
به گفته این سه کشور اروپایی، زمانی که توافق در دسترس بود، ایران بار دیگر موضوعات جداگانه‌ای را در رابطه با تعهدات قانونی الزام‌آور خود تحت معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی) و همچنین توافق‌ها با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، مطرح کرد.
در این بیانیه تاکید شد که این خواسته اخیر با تعهدات قانونی تهران همخوانی ندارد و چشم‌انداز احیای برجام را به خطر می‌اندازد.
پیش از این نیز اعلام شده بود که جمهوری اسلامی درخواست بسته شدن پرونده سایت‌های مشکوک خود در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را مطرح کرده است.
سه روز پیش از بیانیه این سه کشور اروپایی، خبرگزاری رویترز از گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر پاسخ نگفتن ایران به پرسش‌های این نهاد درباره سایت‌های مشکوک خود خبر داد.
بر اساس این گزارش، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مانند فصل‌های گذشته، گزارش دومی را برای کشورهای عضو ارسال کرده که در آن، از این که تهران هنوز «توضیحاتی موثق» در مورد منشا ذرات اورانیوم یافت شده در سه سایت اعلام نشده ارائه نکرده است، ابراز تاسف شده.
در این گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آمده است: «مدیر کل [آژانس] به‌طور فزاینده‌ای نگران است چون ایران در سه‌ماهه گذشته با آژانس در مورد مسائل پادمانی همکاری نکرده و بنابراین هیچ پیشرفتی هم برای حل‌وفصل مسائل وجود نداشته است.»
حدود سه سال پیش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد رد اورانیوم و مواد هسته‌ای را در چند مکان در ایران کشف کرده است که پیش از آن به آژانس اعلام نشده بوده.
بنا بر گزارش‌ها، این سه سایت مشکوک شامل تورقوزآباد، ورامین و مریوان هستند و آژانس چند بار اعلام کرده که جمهوری اسلامی پاسخ شفافی به سوالات این نهاد درباره این مکان‌ها نداده است.
سه کشور اروپایی هم در بیانیه خود اعلام کردند ایران سه ماه پس از قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، هیچ اقدامی برای همکاری با آژانس انجام نداده است.
شورای حکام روز ۱۶ خرداد ماه قطعنامه پیشنهادی سه کشور اروپایی و آمریکا مبنی بر لزوم پاسخگویی فوری ایران به سوالات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره سه سایت مشکوک را با اکثریت قاطع تصویب کرد.
رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، پس از نشست شورای حکام به ایران‌اینترنشنال گفت: «از ایران پاسخ‌هایی گرفته‌ایم اما از لحاظ فنی معتبر نیستند.»
در همین حال سه کشور اروپایی دخیل در برجام در بیانیه خود تاکید کردند که ایران باید به طور کامل و بدون تاخیر و با حسن نیت با آژانس همکاری کند و از نظر فنی پاسخ‌های معتبری به سؤالات آژانس بدهد.
در این بیانیه تاکید شد که موضع این سه کشور در این باره بدون تغییر باقی می‌ماند.
بریتانیا، آلمان و فرانسه در پایان این بیانیه تاکید کردند با توجه به ناکامی ایران در انعقاد توافق روی میز، با شریکان بین‌المللی خود در مورد بهترین روش برای مقابله با ادامه تشدید تنش اتمی ایران و عدم تمایل این کشور به همکاری با آژانس مشورت خواهند کرد.
پیش از انتشار این بیانیه، رسانه‌ها به نقل از برخی منابع آگاه اعلام کرده بودند مذاکرات احیای برجام تا قبل از انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا در ۱۷ آبان به نتیجه نخواهد رسید.
روز چهارشنبه ۱۶ شهریور، خبرگزاری رویترز بر اساس یک گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خبر داد ذخایر اورانیوم غنی شده ایران با خلوص ۶۰ درصد، به ۵۵ کیلوگرم رسیده است که در صورت غنی‌سازی با خلوص بالاتر، از میزان لازم برای تولید بمب اتمی بیشتر است.
در پاسخ، بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران این موضوع را «تکرار موارد بی‌اساس قبلی با اهداف سیاسی» خواند اما توضیحی درباره میزان ذخایر اورانیوم ایران نداد.