گزارش فقر مسکن مرکز پژوهش‌ها: جمعیت ساکن در بافت ناکارآمد افزایش یافته است
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی گزارشی درباره فقر مسکن در ایران منتشر کرد که ساعاتی پس از انتشار از روی وبسایت این مرکز حذف شد. این گزارش فاش می‌کرد که جمعیتی که در بافت ناکارآمد زندگی می‌کنند، طی سال‌های اخیر افزایش یافته است.
بر اساس این گزارش، مهمترین نمود فقر مسکن در مناطق شهری، سهم بالای اجاره مسکن از هزینه کل خانوار بوده که علت اصلی آن هزینه بالای اجاره و روند افزایشی آن در مناطق شهری است.
این گزارش نشان می‌داد، در تقسیمات استانی، بالاترین شمار خانواده‌های فاقد مسکن یا گرفتار عدم تناسب بین درآمد خاوار و هزینه مسکن، در استان تهران و البرز زندگی می‌کنند.
همچنین این گزارش تاکید می‌کند که نزدیک به ۳۳ درصد از جمعیت شهری کشور در بافت ناکارآمد زندگی می‌کنند که استان تهران دارای بالاترین تعداد جمعیت ساکن در بافت فرسوده و سکونتگاه غیررسمی است.
استان قم به نسبت جمعیت استانی دارای بالاترین درصد جمعیت ساکن در بافت فرسوده و سکونتگاه غیررسمی است.
در سال‌های اخیر گزارش‌های مختلفی از فرسودگی بافت مناطق شهری در نقاط مختلف ایران منتشر شده است.
در سال ۱۳۹۹، مهدی عبوری، معاون وقت وزارت راه و شهرسازی ایران اعلام کرد که حدود یک چهارم جمعیت کشور در بافت‌های فرسوده، ناکارآمد و سکونتگاه‌های غیررسمی زندگی می‌کنند.
عبوری با اشاره به این‌که در سطح کشور بیش از ۱۴۸ هزار هکتار بافت فرسوده، سکونتگاه غیررسمی و ناکارآمد وجود دارد، گفت ۲۰ میلیون نفر در این بافت‌ها و سکونتگاه‌ها اقامت دارند.
آمار جدید مرکز پژوهش‌های مجلس، نشان می‌دهد که تعداد ساکنان در بافت‌های فرسوده کشور افزایش یافته است.
همچنین بر اساس این گزارش، سهم هزینه اجاره به هزینه خانوار مستاجر طی دهه ۱۳۹۰ روندی افزایشی داشته و برای سال ۱۴۰۱ حدود ۳۶ درصد است.
در مقیاس بین‌المللی، سهم هزینه مسکن خانوار در کشور برای سال ۱۴۰۱ حدود ۱.۶ برابر سهم هزینه مسکن اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۲ بوده است.
با توجه به سهم بالای هزینه مسکن، برای خانوارهای شهری سه دهک اول درآمدی در سال ۱۴۰۱، شاخص طول دوره انتظار برای خانه‌دار شدن به طور متوسط حدود نیم قرن برآورد شده است.
همچنین در سال ۱۴۰۱ خانوارهای زن سرپرست در حدود ۱.۲ برابر خانوارهای مرد سرپرست دچار بدمسکنی و در حدود ۱.۱ برابر دچار عدم دسترسی به مسکن متناسب با استطاعت خود هستند. نرخ بدمسکنی در طبقات پائین جامعه و در فقرا هم بیش از دو برابر غیر فقراست.
یکی از مواردی که جامعه‌شناسان در سال‌های گذشته بارها به آن اشاره کرده‌اند، تاثیر تورم بر کوچک شدن طبقه متوسط و سقوط این طبقه به زیر خط فقر است که تاثیر آن بیشتر از همه در بازار مسکن نمود پیدا می‌کند.
پیشتر ایران اینترنشنال در گزارشی درباره بحران مسکن، از افزایش تقاضا برای خانه‌های اشتراکی خبر داده بود.
