اصغر فرهادی: دیگر با محدودیتهای حجاب در ایران فیلم نمیسازم
اصغر فرهادی، کارگردان سرشناس سینمای ایران در مصاحبه با روزنامه لوموند اعلام کرد دیگر قصد ندارد موهای زنان را به طور سیستماتیک در فیلمهایش بپوشاند و تا زمانی که حجاب اجباری وجود دارد و جامعه ایران از این ممنوعیت سرپیچی میکند، در ایران فیلم نخواهد ساخت.
او در این مصاحبه با اشاره به سانسور در سینمای ایران و راههای دور زدن آن گفت: «سانسور مضر است. ما میتوانیم برای دور زدن آن چاشنیها یا شیوههای بیانی پیدا کنیم، اما در درازمدت، خلاقیت شما را خشک میکند و همه مجاری هنر را میبندد.»
فرهادی با بیان این که «چهل سال است هنرمندان ایرانی با وجود سرکوب و سانسور، سال به سال به تولید خود ادامه دادهاند» گفت: «طی یک سال گذشته، روند تولید، به ویژه تولیدات سینمایی، خشک شده است. به سهم خودم دیگر نمیتوانم با همان شرایط به کار ادامه دهم.»
اصغر فرهادی اخیرا فیلمنامه فیلم بلند بعدی خود را که در نیویورک و به زبان انگلیسی فیلمبرداری و از سوی یک شرکت آمریکایی تولید میشود را به پایان رسانده است
پس از انقلاب ایران، حکومت جمهوری اسلامی سینماگران را مجبور کرد که حجاب اسلامی را در فیلمهای خود رعایت کنند و شخصیتهای زن را حتی در خصوصیترین مکانها با حجاب اسلامی نظیر چادر یا روسری نشان دهند.
این اظهارات کارگردان فیلم «جدایی نادر از سیمین» در شرایطی است که جمهوری اسلامی در بیش از یک سال اخیر محدودیتها را علیه هنرمندان به ویژه بازیگران زن به دلیل حمایت از اعتراصهای پس از قتل حکومتی مهسا امینی بیشتر کرده است.
تعدادی از ستارههای سینمای ایران در بیش از یک سال اخیر با انتشار عکسهای بدون حجاب اجباری یا حضور بدون حجاب اجباری در مراسم عمومی از این خیزش حمایت کردند.
حکومت در مقابل به احضار و بازداشت گسترده آنان روی آورد و مواردی مثل بازداشت ترانه علیدوستی موجی از محکومیتهای بینالمللی را برانگیخت.
فرهادی همچنین در گفتوگوی خود از زنان ایرانی ستایش کرده و آنان را «قدرتمند» توصیف کرده است. او در این باره تاکید کرد: «من همچنان خوشبین هستم، شاید حتی خوشبینتر از همیشه، زیرا این نسل را میبینم، این دختران جوان، این نوجوانان را که دارای شجاعت بی حد و حصر، روشنبینی، درجهای از آگاهی و اطلاعات هستند که در تاریخ ایران بی سابقه است.»
این کارگردان مطرح سینمای ایران پیشتر کمتر به اظهارنظر مستقیم درباره مسائل سیاسی ایران میپرداخت و این امر باعث انتقادهایی شده بود.
داوود مرادیان، مدیر گروه مستند بنیاد روایت فتح دو سال پیش با ستایش از «تیزهوشی» فرهادی گفته بود: «آقای اصغر فرهادی فیلمساز تیزهوشی است که هم حکومت را دارد و هم بیرون حکومت را.»
در واکنش به این اظهارات، فرهادی نوشته بود: «چگونه من را فریبکارانه منتسب به حکومتی میکنید که رسانههای تندرویش از هیچ تلاشی برای تخریب و حاشیهسازی و انگ زدن به من در سالهای قبل فروگذار نکردهاند.»
او با اشاره به اعتراضات دیماه ۹۶ و آبان ۹۸، فاجعه تلخ و نابخشودنی مسافران کشته شده هواپیمای اوکراینی، تبعیضهای ظالمانه بر زنان و دختران و بردن کشور به مسلخ کرونا» اضافه کرده بود پیشتر نظرش را درباره «مصائبی» که جمهوری اسلامی موجبش شده، گفته و نوشتهها و گفتههایش در این باره موجود است.
فرهادی همچنین به جلب پاسپورتش و جلسات بازجویی در فرودگاه اشاره کرد و ادامه داد: «چگونه من را منتسب به حکومتی میکنید که بارها پیغام فرستاده: بهتر است فرهادی به ایران بازنگردد؟»
پس از آغاز خیزش سراسری «زن، زندگی، آزادی» فرهادی علنا از این خیزش حمایت کرد که این امر خشم حکومت را برانگیخت.
او پیش از انتشار خبر جان باختن مهسا امینی و زمانی که این زن جوان کرد در بیمارستان بود، نوشت: «از دیروز که خبر راخواندهام بیقرارم، بیزارم، این بار از خودم. تو روی تختی در بیمارستان خوابیدهای اما از همه بیدارتری و ما همه در اغما. ما خودمان را به خواب زدهایم در برابر این ظلم بیپایان. ما شریک این جنایتیم.»
پس از انتشار خبر جان باختن امینی، در مهرماه سال گذشته با انتشار ویدیویی در حساب اینستاگرامش از هنرمندان جهان خواست صدای اعتراضات ایران باشند.
فرهادی گفت: «از طریق این ویدیو از شما هنرمندان، سینماگران، روشنفکران، فعالین حقوق مدنی در سراسر دنیا و هر کس که به کرامت انسان و آزادی باور دارد دعوت به همبستگی با زنان و مردان قوی و شجاع ایران میکنم؛ با ساختن ویدیو، با نوشتن مطلب و یا هر شیوه دیگری.»
جمهوری اسلامی در یک سال اخیر بسیاری از هنرمندان را از کار ممنوع کرده یا ممنوع الخروج کرده است.
در اردیبهشت امسال، فرهادی در مصاحبهای با مجله ورایتی گفت بهطور رسمی از ممنوعیت فیلمسازیاش در ایران اطلاعی ندارد اما بهطور غیررسمی شنیده که از فعالیت هنری منع شده است.
او افزود:«میدانم که رسما ممنوعالمعامله هستم، اما باز هم بهطور غیر رسمی شنیدهام که ممنوعالخروج نیز هستم.»