پارازیت ناوبری ماهوارهای در خلیج فارس؛ هشدار سازمان تنظیم هوانوردی غیرنظامی
سازمان تنظیمکننده هوانوردی غیرنظامی با ابراز نگرانی از احتمال وقوع پروازهای کور بر فراز بخشهایی از خاورمیانه، توصیهای برای تمام خطوط هوایی هند صادر کرد. به تازگی نتایج تحقیقات مستقلی منتشر شد که نشان میدهد منشا برخی اختلالات عمدی در این مورد، منطقهای در حاشیه شرق تهران است.
در روزهای اخیر گزارشهای متعددی مبنی بر جعل سیستمهای ناوبری هواپیماهای غیرنظامی هنگام پرواز بر فراز بخشهایی از خاورمیانه منتشر شدهاند و به سرعت این مساله را به عنوان یک خطر ایمنی بزرگ و در حال ظهور شناختهاند.
با توجه به این وضعیت، هدف سازمان تنظیمکننده هوانوردی غیرنظامی از توصیه ارائه شده، هشدار دادن به خطوط هوایی از ماهیت تهدید و نحوه واکنش به آن است.
در بخشنامه این سازمان آمده است: «صنعت هوانوردی به دلیل تهدیدها و گزارشهای جدید مبنی بر پارازیت و جعل سیستم ناوبری ماهوارهای جهانی با عدم قطعیت دست و پنجه نرم میکند.»
این بخشنامه به «گزارشهای فزاینده تداخل در حریم هوایی خاورمیانه در روزهای اخیر» اشاره کرده و خواستار توسعه اقدامات اضطراری برای مقابله با پارازیت سیستمهای ناوبری شده است.
اوایل مهر، وبسایت فوربز با انتشار گزارشی به نقل از کنسرسیوم بینالمللی «آپسگروپ» از وجود اختلال شدید در سیستمهای ناوبری هواپیماهای تجاری در آسمان مرزی ایران و عراق خبر داد.
این اختلالها موجب شد دستکم ۲۰ هواپیمای مسافربری از مسیر اصلی خود منحرف شوند.
اندکی پس از آن، سازمان هوانوردی فدرال آمریکا با انتشار بیانیهای نسبت به خطرات ایمنی پرواز هواپیماهای غیرنظامی در منطقه یاد شده هشدار داد.
روز دوم آذر گزارشی در مجله وایس منتشر شد که نشان میدهد جمهوری اسلامی مسوول ارسال این پارازیتهای عمدی و مخرب روی سیستم ناوبری هواپیماهای مسافربری است.
برخی هواپیماهای منحرف شده طی ماههای گذشته به طور ناخواسته وارد آسمان پروازی ایران شدهاند؛ رویدادی که فارغ از مباحث فنی، امنیت جان مسافران را به خطر میاندازد.
برخی خلبانان پروازهای مسافربری در خاورمیانه گفتهاند این حملات حالا از اختلال در سامانه جیپیاس فراتر رفته و حتی سیستم ناوبری پشتیبان هواپیماهای مسافربری را نیز از کار میاندازد.
این اتفاق از منظر فنی، منجر به «کور شدن» هواپیماها میشود.
نگران کنندهترین جنبه این حملات به اختلال روی سامانه مرجع اینرسیایی (IRS) برمیگردد که از اجزای کلیدی ناوبری هواپیماهاست.
اختلالات مورد اشاره، اغلب در آسمان عراق، مصر و اسرائیل گزارش شدهاند.
آپسگروپ در هفتههای اخیر بیش از ۵۰ مورد از این نوع حملات را فهرست کرده است.
شواهد نشان میدهند این اختلالات سه نوع متفاوت دارند و رفتهرفته پیچیدهتر از گذشته میشوند. اثرات این رویدادها نیز بسیار فراتر از پارازیتهای سنتی و رایج در منطقه است.
در حال حاضر خدمه پروازی در مناطقی که با این نوع اختلالات مواجه میشوند راهی جز اتکا به راهنمایی مراکز کنترل ترافیک هوایی ندارند. راهحلی که در بلندمدت و به ویژه در مسیرهای پروازی پرترافیک، چندان اجرایی نیست.
اردیبهشت ۱۴۰۰ نشریه کانادایی «کینگ ویکلی سنتینل» گزارش داد سپاه پاسداران در جریان شلیک موشک به هواپیمای اوکراینی، سیستم ناوبری آن را با ایجاد پارازیت از کار انداخته بود.
