یک قدم تا نشت نفت، شور شدن آب و نابودی آثار تاریخی؛ سد چمشیر با وجود هشدارها افتتاح شد
سد چمشیر در استان کهگیلویه و بویراحمد، روز ۲۶ تیر با وجود هشدار کنشگران محیط زیست و میراث فرهنگی افتتاح شد. علی سلاجقه، رییس سازمان محیط زیست، بیتوجه به هشدارها درباره شوری زمینهای کشاورزی و تشکیل کانونهای ریزگرد در پی آبگیری سد، گفت که چمشیر مشکل زیست محیطی «ندارد».
در پی افتتاح سد چمشیر در استان کهگیلویه و بویراحمد که با انتقاد کنشگران محیط زیستی همراه بود، سلاجقه گفت: «این دیدگاه مطرح بود که در محل احداث سد چمشیر احتمال اینکه بخشی از سنگهای مختلف در دریاچه قرار بگیرند و سبب کاهش کیفیت آب شوند وجود دارد و از طرفی بحث رانشهای احتمالی یا بحث منابع هیدروکربنی و چاههای نفتی منطقه مطرح بود.»
او مدعی شد که «دستگاههای مختلف روی تکتک این مسایل کار کارشناسی انجام دادند» و نتیجه این بوده که مشکلی در کیفیت آب وجود ندارد.
ابراهیم رئیسی روز دوشنبه ۲۶ تیر در سفر به استان کهگیلویه و بویراحمد، سد چمشیر را افتتاح کرد. پروژهای با منتقدان بسیار که به گفته دولت قرار است شوری رودخانه زهره را تعدیل و کیفیت آب پاییندست آن را بهبود ببخشد.
اسفند سال گذشته آبگیری آزمایشی چمشیر در میان مخالفتها و البته تکذیب و انکار مسوولان انجام شد.
به گفته کارشناسان که بخشی از آنان از بدنه حکومت هستند، آبگیری این سد منجر به شور شدن زمینهای کشاورزی منطقه و تشکیل کانونهای ریزگرد میشود که دامنه آن تا بخش جنوب شرقی استان خوزستان ادامه خواهد داشت.
پیشتر محمد درویش، کنشگر محیطزیست، گفته بود که ۷۰ درصد مخزن سد روی سازند گچساران است. سازندی گچی-نمکی که «بهشدت به انحلال نمک حساس است» و بنابراین به محض حل شدن گچها، نمکها هم حل خواهند شد و شرایطی بحرانی و خطرناک را به وجود میآورند.
او چند ماه پیش یادآور شده بود چینیها یکی از سرمایهگذاران اصلی این پروژه هستند و رقمی حدود ۲۳۵ میلیون یورو در آن سرمایهگذاری کردهاند.
علاوه بر شوری آب، کارشناسان با اشاره به وجود چاههای نفت و گاز در این منطقه هشدار داده بودند ممکن است این چاهها در پی آبگیری سد، در سطح زمین نشست کرده یا منجر به آلودگی آب شوند.
از دیگر هشدارها درباره تبعات آبگیری سد چمشیر، زیر آب رفتن محل سکونت عشایر و همچنین گونههای گیاهی منطقه است.
دوستداران تاریخ و میراث فرهنگی هم در میان مخالفان راهاندازی سد چشمشیر هستند.
به گفته باستانشناسان با آبگیری آن دستکم ۱۴۰ اثر باستانی در این منطقه از بین میرود.
کمتر از یک سال پیش، خبرگزاری ایسنا در گزارشی از نتایج کاوش نجاتبخشی در محدوده سد چمشیر خبر داده بود که منجر به پیدا شدن سازهای با معماری سنگی مرتبط با اقوام کوچرو، یک گوشواره مفرغی شکسته، یک سپیدمُهره، شیشه، نخ، قطعات فلزی، زغال و سفال شده است.
این خبرگزاری هشدار داده بود با آبگیری سد چمشیر، تمام محوطههای کاوششده زیر آب خواهد رفت.
این سد با ارتفاع ۱۵۱ متر دارای مخزنی به حجم ۲/۳ میلیارد مکعب است و دولت وعده داده است که با آبگیری آن، آب ۱۱۰ هزار هکتار زمین کشاورزی در استانهای کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان و بوشهر تامین میشود.
به گفته درویش اما آبگیری این سد میتواند فجایعی به مراتب عمیقتر و سهمگینتر از سد گتوند به دنبال داشته باشد: شکلگیری دریاچه بزرگ آب شور مصنوعی دیگری در ایران و موج مهاجرت اقلیمی.