نماینده رئیسی: طالبان با بازدید کارشناسان ایرانی و راستیآزمایی کمآبی هیرمند موافقت کرد
حسن کاظمی قمی، نماینده رئیسی در امور افغانستان، درباره حقابه هیرمند گفت اظهارات طالبان درمورد کمآبی را باید «راستیآزمایی» کرد و آنها اجازه بازدید کارشناسان ایرانی از سد کجکی را دادهاند. همزمان، وزیر کشور ایران گفت با «توجیه» طالبان، اکنون مرز دو کشور آرام گرفته است.
کاظمی قمی در مصاحبهای که متن آن روز ۲۷ خرداد در خبرگزاری صداوسیما منتشر شده، با یادآوری اظهارات طالبان در مورد کمآبی گفت: «این را باید راستیآزمایی کنیم، الان قبول کردند که متخصصان ما بروند منطقه را ببینند.»
نماینده رئیسی در امور افغانستان با اشاره به اینکه تصاویر ماهوارهای ایران سخنان مقامهای طالبان را در مورد کمآبی رد میکند، توضیح داد: «طرف افغان میگوید بخشی از سد ۶۰ ساله، رسوب گرفته و آنچه تصاویر ماهوارهای از وجود آب نشان میدهند، به همین دلیل است. اما آنها بر اساس بند پنج معاهده طرفین، با بازدید ما از منطقه موافقت کردهاند.»
او که همزمان کاردار سفارت جمهوری اسلامی در افغانستان است، در مورد زمان دقیق سفر کارشناسان ایرانی به افغانستان جزییاتی ارائه نکرد، اما گفت طبق وعده یک ماهای که پیشتر داده بود، نتیجه این رایزنیها تا ۱۵ روز آینده مشخص میشود.
مقامهای طالبان تاکنون در مورد موافقت خود برای بازدید کارشناسان ایرانی از سد کجکی روی رود هیرمند (در ولایت هلمند افغانستان) اظهارنظر نکردهاند.
اما شیرمحمد عباس ستانکزی، معاون وزارت خارجه طالبان پیشتر در گفتوگوی اختصاصی با افغانستاناینترنشنال گفته بود که مراکز نظامی و سدها جزو مناطق «حساس» هستند و این گروه به مقامهای جمهوری اسلامی و «ماموران خارجی» اجازه نمیدهد از سد کجکی بازدید کنند.
همزمان با اظهارنظر کاظمی قمی درباره حقابه هیرمند، احمد وحیدی، وزیر کشور جمهوری اسلامی هم به تنشهای مرزی پیش آمده با افغانستان اشاره کرد و گفت: «طالبان توجیه شده و مرزهای ما آرام و رفتوآمدها برقرار است.»
وحیدی گفت که در مذاکره با طالبان، به آنها «تذکر» داده شد تا افراد خود را بیشتر «توجیه و مراقبت» کنند و ادامه داد: «البته یگانهای مرزی ما هم با قدرت از منافع ملی دفاع میکنند و اجازه تخطی در مرزها را به کسی نمیدهند، اما آنها باید رعایت کنند.»
اوایل خرداد سال جاری، نیروهای طالبان و مرزبانان ایران در منطقه مرزی نیمروز درگیر شدند.
محمد یعقوب مجاهد، وزیر دفاع طالبان روز جمعه در اولین اظهارنظر در مورد درگیری اخیر مرزی با ایران گفت ابتدا مرزبانان ایرانی «چهار روز» با توپخانه به طالبان حمله میکردند و نیروهای طالبان «مجبور» به عکسالعمل شدند.
این درحالی است که مقامات جمهوری اسلامی پیش از این گفته بودند که درگیریها از طرف طالبان آغاز شده است.
جانشین فرمانده کل انتظامی جمهوری اسلامی تایید کرده بود در جریان این درگیری، یکی از نیروهای مرزبانی ایران کشته و دو نفر دیگر هم مجروح شدند.
از زمان روی کار آمدن دوباره طالبان در افغانستان، کشورهای همسایه از جمله ایران بارها با نیروهای طالبان درگیری مرزی داشتهاند اما تنشهای مرزی اخیر میان ایران و افغانستان با افزایش درگیریهای لفظی بر سر حقابه ایران از رودخانه هیرمند همراه شده است.