سخنگوی دولت رئیسی: توافق تهران و ریاض اصلاح خطای راهبردی سیاست خارجی جمهوری اسلامی است
علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت ابراهیم رئیسی، توافق دیپلماتیک میان جمهوری اسلامی و عربستان سعودی را پس از هفت سال رابطه تنشزا، اصلاح «خطای راهبردی» در سیاست خارجی تهران دانست.
بهادری جهرمی روز سهشنبه در آخرین نشست خبری خود با خبرنگاران در سال ۱۴۰۱ درباره این توافق گفت: «احیای روابط با عربستان نشان داد حل مسایل منطقهای و جهانی صرفا از مسیر غرب نمیگذرد و یک خطای راهبردی در گذشته در حوزه سیاست خارجی در این زمینه وجود داشته است.»
او در حالی از خطای راهبردی سیاست خارجی دولت قبل در ارتباط ایران با همسایگانش گفت که حسن روحانی، رییسجمهوری پیشین ایران، پیش از این به تلاش برخی برای جلوگیری از برقراری ارتباط دوستانه با دیگر کشورهای همسایه اشاره کرده بود.
کانال تلگرام روحانی پس از اعلام توافق تهران و ریاض نیز بخشی از سخنان او را در خرداد سال ۱۴۰۰ بازنشر کرد که گفته بود: «خدا نیامرزد آنهایی را که نگذاشتند روابط بین ایران و برخی همسایهها به خوبی انجام بگیرد.»
روحانی در آن سخنرانی از حمله به مراکز دیپلماتیک به عنوان «کارهای کودکانه و احمقانه» یاد کرده و مدعی شده بود: «اگر اینها نبود امروز شرایط بهتری داشتیم.»
پس از اعدام روحانی شیعهای به نام شیخ نمر باقر النمر در عربستان سعودی، گروهی از نیروهای موسوم به «آتش به اختیار» و وابسته به حکومت جمهوری اسلامی در شامگاه ۱۲ دی ۱۳۹۴ به مراکز دیپلماتیک این کشور در تهران و مشهد حمله کردند.
در پی این حمله، روابط میان دو کشور که پیش از آن هم چندان دوستانه نبود، تیرهتر و روابط دیپلماتیک میان تهران و ریاض برای هفت سال قطع شد.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی دو سال پس از این حمله، از سران سعودی با عنوان «احمقهایی» یاد کرد که مانند «گاو شیرده» در خدمت آمریکا هستند.
سایر مقامات جمهوری اسلامی، هواداران و رسانههای نزدیک به حکومت نیز در این سالها بارها از عربستان سعودی و حاکمانش با عناوینی چون «فرزندان ابولهب»، «نیروهای تکفیری»، «سگهای دستآموز صهیونیستها» و ... نام بردهاند.
هفت سال پس از این تنشهای سیاسی اما توافقی با محوریت چین میان ایران و عربستان سعودی حاصل شده که علی بهادری جهرمی آن را نتیجه «اولویتبخشی به همسایگان و توازن در روابط دیپلماتیک» به عنوان سیاست خارجی دولت سیزدهم خواند.
روز جمعه ۱۹ اسفند بیانیه سهجانبهای در پکن با امضای علی شمخانی، نماینده رهبر جمهوری اسلامی و دبیر شورای عالی امنیت ملی، مساعد بن محمد العیبان، وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی عربستان سعودی و وانگ ئی، عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست و رییس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب و عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین صادر شد.
بر اساس متنی که رسانههای ایران و عربستان سعودی از این بیانیه منتشر کردهاند، تهران و ریاض توافق کردند «ظرف حداکثر دو ماه، روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفته و سفارتخانهها و نمایندگیها را بازگشایی کنند.»
قرار است وزیران امور خارجه دو کشور نیز برای اجرای این تصمیم و انجام تمهیدات لازم به منظور تبادل سفرا با یکدیگر ملاقات کنند.
همچنین بر اساس این توافق، «دو کشور با تاکید بر احترام به حاکمیت و عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر» در زمینه اجرای موافقتنامههای همکاریهای پیشین توافق کردند.