جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان‌ملل در امور حقوق بشر ایران، روز چهارشنبه دوم آبان‌ماه در کنفرانسی خبری به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ داد. او درمورد وضعیت فعالان محیط‌زیست زندانی در ایران ابراز نگرانی کرد و حجاب اجباری برای زنان را نقض حقوق بشر و قوانین بین‌الملل دانست.

جاوید رحمان در ابتدای جلسه، با اشاره به گزارش اخیر خود درمورد وضعیت حقوق‌بشر در ایران، که پنجم شهریورماه (۲۷ سپتامبر) منتشر شد، ابراز امیدواری کرد که دولت ایران با او همکاری کند تا تغییرات مثبتی در وضعیت حقوق‌بشر در ایران به‌وجود آید.

او ضمن اشاره به موضوعاتی که در گزارش خود به آن‌ها پرداخته بود، از تصمیم ایران برای تغییر قوانین اعدام برای مجرمان مرتبط با مواد مخدر ابراز خشنودی و درمورد صدور حکم اعدام برای مجرمان کودک و نوجوان همچون زینب سکانوند، ابراز تأسف و نگرانی کرد.

رحمان همچنین به چالش‌های مردم ایران ازجمله بیکاری و  تورم پرداخت و اینکه این‌گونه چالش‌ها باعث کاهش بهره‌مندی مردم از حقوقشان می‌شود.

گزارشگر ویژه سازمان‌ملل در امور حقوق بشر ایران ضمن اشاره به اعتراض‌های ماه‌های گذشته در شهرهای مختلف ایران و سرکوب این اعتراضات، سرنوشت بازداشت‌شدگان در اعتراض‌های مسالمت‌آمیز را همچنان مایه نگرانی دانست. او در بخش پاسخ به پرسش‌ها نیز گفت که سازمان‌ملل از دی‌ماه که اعتراضات در ایران آغاز شده، مسائل را زیر نظر داریم و برخی مسائل ازجمله مواردی که منجر به مرگ بعضی افراد شده، مایه نگرانی است.

پس از توضیحات ابتدایی درمورد مسائل مطرح‌شده در گزارش اخیر، جاوید رحمان، به پرسش‌های خبرنگاران رسانه‌های مختلف پاسخ داد. او در پاسخ به سؤالی درمورد میزان ارتباطش با حکومت جمهوری اسلامی ایران، گفت که در ژنو و نیویورک دو جلسه با نمایندگان ایران داشته و نامه‌هایی به آن‌ها نوشته و گفت‌وگوهای سازنده‌ای داشته‌ است. رحمان ابراز امیدواری کرد که مقامات جمهوری اسلامی به درخواست او جواب مثبت بدهند و سفرش به ایران، امکان‌پذیر شود.

جاوید رحمان که از تیرماه سال جاری به‌عنوان گزارشگر ویژه سازمان‌ملل در امور حقوق‌بشر ایران انتخاب شد،  در مردادماه خواستار سفر به ایران شده، که تاکنون ایران به او اجازه این سفر را نداده است.

گزارشگر ویژه سازمان‌ملل در امور حقوق بشر ایران:

بسیار مهم است که ما به تلاشمان برای گفت‌وگوی سازنده با ایران ادامه دهیم، تا یک انفصال کامل اتفاق نیفتد و راه برای گفت‌وگو باز باشد.

 

او در پاسخ به سؤالی، درمورد وضعیت فعالان محیط‌زیست بازداشت‌شده در ایران، ابراز نگرانی کرد و گفت: «در ایران، گروه‌هایی هستند که من نگران وضعیت آن‌ها هستم و یکی از این گروه‌ها، فعالان محیط‌زیست‌اند.»

تعدادی از فعالان محیط‌زیست در ایران از دی‌ماه گذشته در بازداشت‌به‌سر می‌برند. دادستان تهران، روز چهارشنبه اتهام آن‌ها را فساد فی‌الارض اعلام کرد؛ اتهامی که درپی آن ممکن است با حکم اعدام ازسوی دستگاه قضایی مواجه شوند.

گزارشگر ویژه سازمان‌ملل در امور حقوق بشر ایران درمورد وضعیت اقلیت‌های قومی و برخوردهای قضایی با آنان گفت: «یکی از درخواست‌های من از جمهوری اسلامی ایران بود که به من اطلاعات بیشتری درمورد رفتارهای قوه‌قضاییه با اقلیت‌ها بدهند.»

او در پاسخ به سوالی درمورد میزان تأثیرگذاری فعالیت‌های گزارشگر ویژه بر وضعیت حقوق‌بشر در ایران، تأکید کرد: «بسیار مهم است که ما به تلاشمان برای گفت‌وگوی سازنده با ایران ادامه دهیم، تا یک انفصال کامل اتفاق نیفتد و راه برای گفت‌وگو باز باشد.»

رحمان موضوع برخوردهای جمهوری اسلامی ایران با کارکنان بی‌بی‌سی فارسی را نگران‌کننده دانست و گفت: «همان‌طور که سلفم عاصمه جهانگیر هم گفته بود، تحت فشار قرار دادن روزنامه‌نگاران و توقیف اموالشان، زیرپا گذاشتن جدی حقوق‌بشر و تلاش برای نقض آزادی بیان است.»

گزارشگر ویژه سازمان‌ملل گفت که نگرانی‌های مربوط به آزادی بیان در ایران را مورد به مورد و همچنین به‌طور کلی، دنبال می‌کند.

او در پاسخ به سوالی درمورد حجاب اجباری زنان در ایران، هر نوع اجبار روی زنان، ازجمله اجرای حجاب اجباری را ناقض حقوق‌بشر و قوانین بین‌المللی خواند.

جاوید رحمان در پاسخ به سوالی درمورد تأثیر تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا بر ایران، گفت که باتوجه به حکم و مأموریتش نمی‌تواند درمورد تأثیر تحریم‌ها بر مردم ایران نظر بدهد و افزود: «بررسی این مسأله تنها درمورد تأثیر تحریم‌ها بر وضعیت حقوق‌بشر در ایران در حوزه‌ اختیارات من است که درحال بررسی آن هستیم.» او گفت که در گزارش‌هایش به این موضوع خواهد پرداخت، اما «دولت ایران باید به او اطلاعات بدهد، تا بتواند این موضوع را بررسی کند».

گزارشگر ویژه سازمان‌ملل در امور حقوق بشر ایران گفت که می‌خواهد که با مقامات ایران، نوعی تعامل ایجاد کند، در حوزه اختیاراتش.

او مسأله زندانی‌های دوتابعیتی‌ در ایران را نیز نگران‌کننده دانست و گفت: «ما باید درمورد تک‌تک این پرونده‌ها گفت‌وگو داشته باشیم و من اکنون درحال گفت‌وگو درمورد آن‌ها هستم.»

جاوید رحمان همچنین درمورد وضعیت کسانی که به‌طور غیرقانونی در ایران کار می‌کنند و یا پناهنده‌اند، خصوصاً آن‌هایی که از افغانستان می‌آیند و مدارک اقامت ندارند، ابراز نگرانی کرد.

جاوید رحمان حقوقدان پاکستانی- بریتانیایی و استاد حقوق دانشگاه برونل لندن است و در زمینه قوانین اسلامی، حقوق‌بشر و تروریسم بین‌المللی تخصص دارد.

پس‌از عاصمه جهانگیر، گزارشگر پیشین سازمان‌ملل در امور حقوق‌بشر ایران که بهمن‌ماه ۹۶ درگذشت، جاوید رحمان به این سمت انتخاب شد.