کدام ایرانیها در تیمهای انگلیسی بازی کردهاند؟
هشتمین قرارداد فصل نقل و انتقالات در باشگاه لیگ برتری برایتون در انگلستان، برای ایرانیها نامی آشنا دارد. علیرضا جهانبخش، آقای گل فصل گذشته لیگ هلند، با عقد قراردادی پنج ساله به ارزش هفده میلیون پوند به این تیم لیگ برتری پیوست. این انتقال، جهانبخش را به گرانترین فوتبالیست تاریخ ایران تبدیل کرده است. البته جهانبخش رقم گرانقیمتترین خرید تاریخ باشگاه برایتون را هم از آن خود کرده است.
به این بهانه نگاهی میکنیم به سابقه حضور بازیکنان ایرانی در فوتبال انگلستان.
کریم باقری
او اولین ایرانی است که به لیگبرتر فوتبال انگلستان راه پیدا کرد. اما ستاره بیست و شش ساله آن روزگار تیمملی فوتبال ایران، مردی که دست کم در هر دو بازی برای تیمملی یک گل به ثمر رسانده بود، نتوانست در انگلستان بدرخشد.
او پیشتر در کنار علی دایی و خداداد عزیزی و پس از نمایش خیرهکننده در جامملتهای آسیای ۱۹۹۶ به فوتبال باشگاهی اروپا راه پیدا کرد. پس از درخشش با ایران در جامجهانی ۹۸ فرانسه در فصل دوم حضورش در فوتبال آلمان، فصل ۹۹-۱۹۹۸ نقش بسیارموثری داشت و کمک کرد آرمینیا بیلهفلد به بوندس لیگا باز گردد. اما در میانه فصل بعد از آن، قراردادش را با باشگاه آلمانی فسخ کرد و مجددا با پرسولیس قرارداد امضا کرد و پرسولیس او را برای کمتر از ده بازی به السد قطر قرض داد. اما تابستان سال ۲۰۰۰ (۱۳۷۹ خورشیدی) باشگاه چارلتون اتلتیک، کریم باقری را در ازای قرادادی نزدیک به نیم ملیون پوند به اروپا بازگرداند. الن کوربیشلی مربی چارلتون از استخدام بازیکنی که میتواند در چند خط بازی کند بسیار خوشحال به نظر میرسید و امیدوار بود کریم باقری تاثیر بزرگی در تیمش بگذارد. اما شماره شش تیمملی ایران تنها و تنها در یک بازی و بهمدت هفده دقیقه برای چارلتون بازی کرد. مصدومیتهای پیدرپی و درگذشت پدرش اجازه نداد کریم باقری تواناییهایش را نشان دهد و در حالیکه قراردادی سه ساله داشت، در پایان اولین سال حضور در لندن از چارلتون جدا شد.
آندرانیک تیموریان
هافبک دفاعی مستعد و سختکوش تیمملی ایران پس از درخشش در جام جهانی ۲۰۰۶ و در تابستان سال ۱۳۸۵ از ابومسلم خراسان به بولتون انگلستان پیوست. آندو آن زمان بیستوسه ساله بود و کمتر از بیست بازی ملی انجام داده بود. تنها چند ماه طول کشید تا در اولین فصل حضورش در بولتون تبدیل به بازیکن محبوب طرفداران دو آتشه این باشگاه شود. او اغلب به عنوان بازیکن تعویضی به زمین میرفت اما همواره موثر بود و پس از شش ماه توانست اولین بازی کاملش را در لیگبرتر انجام دهد و حتی در بازی با رقیب همیشگی بولتون، ویگان، با بهثمر رساندن دو گل تبدیل به مرد برتر زمین شد. با این حال در فصل دوم حضورش و به علت آسیب دیدگی، تنها در مجموع رقابتهای مختلف در هشت بازی برای بولتون به میدان رفت. او بعدا در سال ۲۰۰۸ به فولام پیوست و خیلی زود اولین بازیاش را برای این تیم لندنی در لیگبرتر برابر رقیب همشهری، آرسنال، برگزار کرد. با این حال موفقیتش ادامهدار نبود و باشگاه فولام تیموریان را پس از شش ماه به باشگاه بارنزلی قرض داد و آندو تا پایان فصل برای این تیم در دستهای پایینتر از لیگبرتر، در لیگ چمپیونشیپ، یازده بازی انجام داد. فصل بعد از آن، فصل ۲۰۰۹-۲۰۱۰، و در بازگشت به فولام حتی به او یک بازی هم نرسید تا تنها بازی آندرانیک تیموریان در لیگ برتر مربوط به همان بازی برابر آرسنال باشد. فولام در پایان فصل قراردادش را با تیموریان فسخ کرد. بعد از این اتفاق، ملیپوش ارمنی ایران پیش از آغاز فصل ۲۰۱۰-۲۰۱۱ در یک بازی دوستانه برای بلکبرن روورز به میدان رفت، اما از آنجایی که نتوانست مجوز کار بگیرد نتوانست قراردادی با این باشگاه لیگ برتری امضا کند و به ایران بازگشت و به تراکتورسازی تبریز پیوست.
حسین کعبی
حضور حسین کعبی در فوتبال انگلستان همانند حضور کریم باقری چندان خاطره خوبی برای فوتبالدوستان ایرانی به یاد نمیآورد. حسین کعبی که آن هنگام به عنوان دفاع راست همواره در ترکیب اصلی تیمملی ایران حضور داشت و حضور موفق در جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان را تجربه کرده بود و در تابستان سال ۱۳۸۶ به انگلستان رفت. لسترسیتی که آن موقع در دستهای پایینتر از لیگبرتر رقابت میکرد، اعلام کرد در رقابت با یک تیم لیگبرتری موفق به بهخدمت گرفتن حسین کعبی شده است. حسین کعبی با استناد به شناسنامهای که در اختیار دارد آن زمان و در آغاز فصل ۲۰۰۷-۲۰۰۸ تنها ۲۱ ساله بود و بسیاری تصور میکردند او میتواند آیندهای درخشان در فوتبال انگلستان داشته باشد. خود او گفته بود خیلی خوشحال است به باشگاهی پیوسته که پیش از او بزرگانی چون گریلینهکر و امیل هسکی، ملیپوشان سابق انگلیسی، در آن فوتبال خود را شروع کردهاند. اما حسین کعبی در آن فصل تنها سه بار برای لسترسیتی به میدان رفت و سرانجام در زمستان همان سال به پرسپولیس برگشت. ظاهرا اختلافات با مدیران علت این تصمیم بوده است، البته مارتین آلن که کعبی را به خدمت گرفته بود در میانههای فصل از مربیگری لستر برکنار شد و بعد از آن حسین کعبی تنها برای تیم ذخیرهها بازی میکرد و نامش در فهرست فروش تیم قرار گرفته بود.
بعد از این تجربه ناموفق حسین کعبی هیچگاه بیرون از ایران بازی نکرد؛ بازیکنی که همواره بحث بر سر سن واقعیاش در رسانهها مطرح بودهاست و برخی عقیده دارند او با شناسنامهای بازی میکند که متعلق به فردی کمسنوسالتر از خود او است اما حسین کعبی همواره این ادعا را رد کردهاست.
اشکان دژاگه
سال ۲۰۱۲ میلادی برای بازیکن کلیدی باشگاه وولفسبورگ آلمان سالی بسیار شگفتانگیز بود. ستارهای که در تمتم ردههای پایه برای تیمملی آلمان بازی کرده بود، در اوایل آن سال و در ۲۵ سالگی بالاخره برای بار اول به تیمملی ایران رفت. سه سال بود که بسیاری تلاش میکردند او را متقاعد کنند برای بازی برای تیمملی و او برای ایران به رهبری کارلوس کیروش در بازیهای انتخابی جامجهانی ۲۰۱۴ برابر قطر به میدان رفت و در همین اولین بازی برای تیمملی دو گل بهثمر رساند.
چند ماه بعد از آن یکی دیگر از رویاهای کودکی اشکان دژاگه برآورده شد و به لیگبرتر فوتبال انگلستان راه پیدا کرد. سومین ایرانی در لیگبرتر هم به مانند آندرانیک تیموریان اولین بازی کاملش را برای فولام برابر آرسنال برگزار کرد. او که در ازای دو و نیممیلیون یورو و برای قرادادی سه ساله به این باشگاه لندنی پیوسته بود، دو فصل موفق را سپری کرد و در پایان فصل دوم حتی به عنوان مرد برتر باشگاه فولام از سوی طرفداران تیم انتخاب شد. اما ترجیح داد در پایان آن فصل انگلستان را ترک کند.
اشکان تابستان سال ۲۰۱۴ گرانقیمتترین فوتبالیست ایرانی لقب گرفت و با مبلغی بیش از سهونیم میلیون پوند به تیم قطری العربی رفت.
با این حال دژاگه، کاپیتان حال حاضر تیمملی ایران، پیش از جامجهانی ۲۰۱۸ و بعد از این که برای مدتی طولانی دور از میدان بود، به ناتینگام فارست ملحق شد تا در لیگ چمپیونشیپ، یکدسته پایینتر از لیگ برتر، بازی کند اما مصدومیتی شدید باعث شد تنها بتواند یک بار برای فارست به زمین برود.
رضا قوچان نژاد
قوچان نژاد پس از اینکه مدتی در استاندارد لیژ بلژیک تبدیل به نیمکتنشین شده بود، اوایل سال ۲۰۱۴ به چارلتون پیوست. آن زمان چارلتوناتلتیک در دستهای پایینتر از لیگبرتر بازی میکرد. دومین بازیکن ایرانی باشگاه چارلتون بیستوشش ساله بود و به شکلی خیرهکننده در یازده بازیاش برای تیمملی ایران هشت گل به ثمررسانده بود. قراداد او با چارلتون سهونیم ساله بود و در نیم فصل اول حضورش برای این تیم، در هفده بازی به میدان رفت و برابر لیدز گل زد. اما فصل بعد از آن به صورت قرضی ابتدا به باشگاه ورزشی کویت پیوست و بعد از کویت هم به قطر رفت و برای الوکره کمتر از ده بازی انجام داد.
قوچاننژاد بعد از تجربه حضور در دو کشور حوزه خلیجفارس در یک طی یک سال، در فصل ۲۰۱۵-۲۰۱۶ به چارلتون اتلتیک بازگشت. فصلی که برای این باشگاه جنوب لندنی بسیار ناخوشایند به پایان رسید و این تیم حتی از لیگ چمپیونشیپ به دستهای پایینتر سقوط کرد. قوچاننژاد در این فصل برای چارلتون در بیستو پنج بازی به میدان رفته بود و چهار گل به ثمررسانده بود. چارلتون در پایان این فصل شماره شانزده ایران را بازیکن آزاد اعلام کرد. قوچاننژاد بعد از آن در فصل ۲۰۱۶-۲۰۱۷ به باشگاه هیرنفین پیوست و فصلی فوقالعاده را گذراند و با به ثمررساندن بیست گل دومین گلزن برتر لیگ هلند لقب گرفت.