زبان فوتبال تغییر کرده است. ادبیاتش به سیاست نزدیک شده و سکوهایش خالی از احترام. دست­‌هایی دارند روح فوتبال را خراش می­‌دهند. همان­‌هایی که در زمین سبز، سلام نظامی می‌­فرستند و تماشاگرانی که سلام نازی از روی سکوها به دنیا نشان می­‌د‌هند. فوتبال به ناکجایی می­‌رود که دیگر حتی سرودهای ملی هم حرمت ندارند و رنگین پوست‌ها توهین­‌هایی می‌شنوند نزدیک به دوران به برده­داری. زبان ورزشی که شعارش صلح و دوستی است حالا تغییر ادبیات داده و آنچه از درون زمین و بیرونش مخابره می‌­شود نه زبان صلح است و نه نشانی از دوستی دارد؛ زبانش توهین شده است با نشانه­‌هایی از ترویج خشونت.

سلام به خشونت

آتش جنگ دوباره بر خاورمیانه سایه انداخته و ارتش ترکیه، شمال سوریه را هدف قرار داده است. جنگ که همیشه قربانیانی غیرنظامی دارد، تصاویری دلخراش از کشته شدن زنان و کودکان ثبت می­‌کند و احساسات شهروندان جهان را برانگیخته است. تقریبا از هر نقطه­‌ای و هر روز یک دولت یا شخصیتی برجسته درخواست توقف جنگ می­‌دهد. در این میان اما بازیکنان تیم ملی فوتبال ترکیه مسیری خلاف جهت آب را انتخاب کرده‌­اند و سلام نظامی­اشان به رئیس­‌جمهور در دیدار مقابل آلبانی حسابی خبرساز شد. تصویری از رختکن تیم ملی ترکیه منتشر شد که بازیکنان این تیم را در حال سلامی نظامی نشان می­داد، تصویری که منتقدان بسیاری داشت اما انتقادها هیچ وقت باعث توقف آن نشد. ترکیه در فرانسه به مصاف قهرمان جهان رفت و نتیجه‌­ای درخشان کسب کرد اما این‌بار بازیکنان ترکیه سلام نظامی را نه در رختکن بلکه بعد از به ثمر رساندن گل، به تمام دنیا نشان دادند، سلامی که معنی و مفهومش، حمایت بازیکنان ترکیه از جنگ بود. ماجرای حمایت از جنگ تنها به نفرات تیم ملی ترکیه ختم نشد و به بوندس­لیگای۲ هم رسید. چنک شاهین بازیکن تیم سن­‌پائولی آلمان پستی جنجالی در صفحه شخصی‌­اش در اینستاگرام منتشر کرد؛ «ما در سمت ارتش قهرمان و نیروهایمان هستیم. دعای ما همراه شماست». پستی که هرچند سریعا حذف شد اما نتوانست مانع اخراج شاهین شود. باشگاه سن­‌پائولی در بیانیه­ای این پست را ترویج خشونت قلمداد کرد و گفت: «در این که ما مخالف جنگ و اعمال جنگ طلبانه هستیم هیچ تردیدی وجود ندارد و بیان حس اتحاد با چنین گروه­‌هایی، کاملا در جهت مخالف ارزش­‌های ما قرار دارد». اتفاقی که البته در لیگ­‌برتر فوتبال ایران نیز دیده شد. مهدی ببری بازیکن تراکتورسازی با انتشار تصویری از پرچم ترکیه در صفحه شخصی­‌اش حتی صدای سیاسیون را درآورد اما باشگاه تراکتور نه تنها واکنشی قاطعانه مانند سن­‌پائولی نداشت بلکه حتی کوچکترین ورودی نیز به ماجرا انجام نداد و سکوت کرد.

سلام نازی، رو به انگلیس­‌ها

دیداری جنجالی و پرتنش در صوفیه. بلغارستان در چارچوب بازی­‌های مقدماتی یورو ۲۰۲۰ میزبان انگلستان است و با نتیجه­‌ای عجیب، تن به شکست می­‌دهد. باخت ۶گله مقابل انگلیس اما دلیلی برای جنجال­‌های این بازی نبود. توهین‌های نژادپرستانه تماشاگران بلغار به بازیکنان سیاه‌پوست انگلیس شروع ماجرا بود تا شبی تلخ را روی سکوها رقم بزند و در نهایت به نشان دادن سلام مخصوص نازی­‌ها «هایل هیتلر» ختم شد. بازی دو بار متوقف می‌­شود اما از حجم شعارهای نژادپرستانه حتی ذره­ای کاسته نمی­‌شود و رحیم استرلینگ هدف اصلی تمام فحاشی­‌ها است. تصمیم چندباره بازیکنان انگلستان به تعطیلی بازی نیز راه به جایی نمی‌­برد. این بازی اما آنقدر اتفاقات تلخ داشت که نخست­‌وزیر بلغارستان از رئیس فدراسیون فوتبال این کشور می­‌خواهد از سمتش استعفا کند و در نهایت چنین اتفاقی رخ می­ دهد. شعارهای نژادپرستانه در فوتبال اروپا اتفاق تازه­ای نیست و یوفا بارها در این زمینه تنبیه‌های  سختی را درنظر گرفته است اما اتفاقاتی که اینبار رخ داده است شبیه به یک زنگ خطر جدی است. اتفاقات عجیب و تلخی که یوفا آن‌را هشداری بزرگ نامید و فیفا آن‌را یک ویروس بد قلمداد کرد که به سرعت در حال پخش شدن است. آلکساندر سفیرین (رئیس یوفا) برای اقدامات نژادپرستانه خط و نشان کشید و جیانی اینفانتینو (رئیس فیفا) خواستار تحقیقات گسترده در ای‌نباره و برخورد جدی با متخلفان شده است، اتفاقی که تا به حال هیج اقدام بازدارنده­ای درباره­‌اش دیده نشده است اما اتفاقات صوفیه، نهادهای تصمیم­‌گیرنده فوتبال را بر آن داشته تا این‌بار جدی­‌تر از قبل با آن مبارزه کنند.

سوت ممتد به هنگام سرود ملی

ویروس تغییر زبان فوتبال به سرعت فراگیر می­شود و قاره به قاره می­‌چرخد. اتفاقات اروپا تمام نشده که یک اتفاق دیگر در آسیا رخ می­‌دهد. منامه؛ دیدار تیم­‌های ملی ایران و بحرین در مسیر جام جهانی ۲۰۲۲ قطر. دیداری همیشه جنجالی با تاریخچه­‌ای طولانی از نفرت دو تیم نسبت به یکدیگر. بازی هنوز آغاز نشده است که تماشاگران اعلان جنگ می­‌کنند. سوت­‌های کرکننده و ممتد به هنگام پخش سرود ملی ایران که ثبت لبخند بازیکنان بحرین در تصاویر تلویزیونی ماجرا را تلخ­‌تر می­‌کند، اتفاقی که مقابل دیده­‌گان شیخ سلمان (رئیس کنفدراسیون فوتبال آسیا) رخ داد. سکوت در هنگام پخش سرود ملی کشورها در زمین، یکی از اصول این ورزش است که گاه در ورزشگاه­‌ها به دست فراموشی سپرده می‌­شود. اتفاقی که در ورزشگاه آزادی و برای تیم ملی آلمان نیز رخ داد ولی اتفاق منامه واکنش­‌هایی تقریبا یکسان اما با لحن­‌های متفاوت داشت. وزیر ورزش ایران در اظهارنظری قابل تامل ورزش را جدا از سیاست دانست (اصلی که البته در ورزش ایران چندان رعایت نمی­‌شود) و توهین به سرود ملی را مغایر با منشور المپیک قلمداد کرد. مسعود سلطانی­‌فر از فیفا خواست با این موضوع برخوردی جدی انجام دهد اما شاید یکی از نظرات جنجالی در این‌باره به آذرجهرمی (وزیر ارتباطات ایران) مربوط می­‌شد که یک کار غلط را با استفاده از کلماتی غیرمعمول و به شکلی اشتباه­‌تر پاسخ داد و در توییتش از واژه «تیم دوزاری» برای بحرین استفاده کرد. شاید ایراد ماجرا دقیقا در همین‌جا و همین توییت باشد، جایی که سیاسیون مدت‌هاست به ورش به خصوص فوتبال ورود کرده­‌اند و شاید چنین ورودهایی است که باعث تغییر زبان فوتبالی شده است که در مسیر ناکجاآباد قرار گرفته است.